Antrepo ve gümrük işlemleri kolaylaştı; dış ticaret hızlandı

Pandemi ve ardından Rusya-Ukrayna savaşıyla küresel tedarik zincirinde Türkiye’nin rolünün artması, Ticaret Bakanlığı’nı lojistikteki sıkıntıları çözmek konusunda harekete geçirmiş, özellikle transit ticareti kolaylaştırmaya yönelik adımlar gündeme alınmıştı. Lojistikçilerin ve antrepo işletmecilerinin beklediği Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yeni yönetmelikte, birkaç istisna dışında sektörün tüm taleplerinin karşılandığı dikkat çekti.

Konuyla ilgili son dönemde Ankara ile yakın temaslarda bulunan ve son olarak bu konudaki taleplerini Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a yönelik ziyaretlerinde dile getiren Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) yetkilileri, yeni yönetmeliği değerlendirdi. UTİKAD Başkanı Ayşem Ulusoy, “Lojistik sektörü ve üyelerimizin iş yapış şekillerinin dünyaya entegrasyonu konusundaki girişimlerimiz devam ediyor. Sektörümüzün faydasına olacak her noktada hem kamuyla hem uluslararası mercilerle hem de paydaşlarımızla görüşmelerimizin olumlu neticeler vermesi UTİKAD adına önemli bir başarı" diyerek, yeni yönetmelikten memnuniyetlerini belirtti.

Yeni yönetmelikte taşıma işleri organizatörleri açısından büyük önem taşıyan ve UTİKAD’ın uzun bir süredir üzerine çalışmalar yaptığı şu maddeler öne çıktı:

1- "Madde 141/A (1) İzinli gönderici yetkisi kapsamında taşıması gerçekleştirilecek ihracat beyannameleriyle sınırlı olarak, gümrük beyannamesinin izinli gönderici tesisinin bağlı bulunduğu gümrük idaresi yerine kişinin yerleşik olduğu yerdeki gümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. (2) Birinci fıkra kapsamında tescil edilen beyannamelerde eşyanın sunulduğu yerde görevli muayene memuru; belge kontrolü, muayene ve rejimin gerektirdiği diğer işlemleri beyanın verildiği yer gümrük idaresi adına gerçekleştirir." Ayşem Ulusoy, bu maddeyle ilgili olarak ,“Gümrük işlemlerini kolaylaştırması kapsamında izin gönderici yetkisine sahip tesislerden yapılacak ihracat işlemlerinde gümrük beyannamesinin Türkiye’nin her yerinden açılabilecek olmasını da olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyoruz” dedi.

2- "Satıcı veya göndericisi ile yurtdışındaki alıcısı belli olan eşya ise 6/7/2018 tarihli ve 30470 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Taşıma İşleri Organizatörlüğü Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi sahibi olan ve taşıma belgesinde bildirim tarafı olarak yer alan taşıma işleri organizatörleri tarafından antrepo beyannamesi verilerek genel antrepolara konulabilir. Elleçleme işlemine tabi tutulması ve yurtdışındaki alıcısına sevki dışında bu eşya hakkında başka bir tasarrufta bulunulmasına izin verilmez. Kullanıcı olarak taşıma işleri organizatörleri, 522’nci maddede belirtilen yükümlülükleri yerine getirmekten sorumludur." Bu maddenin UTİKAD tarafından takip edildiğinin altını çizen Başkan Ayşem Ulusoy; “Bu konu transit ticaretin gelişim alanları sektör raporu hazırladığımız da bizim için en önemli maddelerden biriydi. Türkiye’nin doğal olarak bir transit ticaret HUB’ı olması projesi kapsamında bunu gündeme almıştık. Çünkü İpek Yolu’nun üstünde olan ülkemizde geçişlerde bu mallar çok önemli yer kapsıyordu. Özellikle belli birçok ülkeden gelen malın konsolide olarak nihai varış noktasına gitmesi için önem arz ediyordu. Bu noktada büyük bir adım atıldığını görüyoruz” dedi.

Antrepo açma ve işletme izinlerinde süre kalktı

3- "(1) Antrepolar için antrepo açma ve işletme izinleri süresiz olarak verilir. Yapılan kontrol, inceleme ve denetimlerde bu Yönetmelikte belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen antrepolarla ilgili olarak 525'inci madde hükümleri uygulanır." Antrepoların beş yılda bir ruhsat yenileme işlemleri ile ilgili değişikliğin de sektörün yararına olduğunu değerlendiren Başkan Ulusoy; “Zaten gümrüklü antrepoların belli özelliklere sahip olması gerekiyordu ve her sene bütün bu ilgili ilgili incelemeler yapılıyordu. Bu yenilemeler kamuya ekstra bir iş yükü olacaktı. Bu değişikliğin de isabetli olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.

Teslim yükümlülüğü ticari hukuk kurallarına göre yapılacak

4- Gümrük Yönetmeliği’nin 130. Maddesinin 1. Fıkrası şöyle değiştirildi; ‘Tabi tutulduğu gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımın gerektirdiği şartların yerine getirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesi veya teminata bağlanması suretiyle gümrük işlemlerinin bitirilmesi halinde eşya teslim edilebilir duruma gelir. Eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir.’ Yönetmelik değişikliğindeki bir diğer önemli maddenin eşyaların teslimi ile alakalı olan bölüm olduğunun altını çizen Ayşem Ulusoy şöyle konuştu: “Bu da sektörün ciddi bir problemiydi. Bildiğiniz üzere gümrük vergileri ödenmiş, gümrük işleri tamamlanmış eşya serbest statüde kalıyor. Fakat bunun tesliminde bazı sıkıntılar söz konusu oluyordu. Gümrük Yönetmeliği’nin bu şekilde çıkması ile beraber teslim yükümlülüğü artık ticaret hukuku kurallarına göre yapılacak. Bunun da yerinde bir düzenleme olduğunu düşünüyoruz.”

İthal parsiyel yükteki sorun hala çözüm bekliyor

Ticaret Bakanlığı, dış ticaretin yarıdan fazlasının yapıldığı İstanbul gümrüklerinde parsiyel eşyanın geçici depolanan eşya statüsünde iki iş günü antrepoya konulabilmesine yönelik 10 yıl süren istisnai uygulamayı Eylül 2020’de kaldırmıştı. Bu durum antrepolarda bir haftaya varan beklemelere neden olunca sektör geri adım talep etti. Gümrüklü Antrepo İşletmecileri Derneği (GAİD) Başkanı Cavit Değirmenci, sektör olarak üç taleplerinin karşılandığını ancak antrepo beyannamesi verme süresinin 48 saate çıkarılması çalışmasının da kısa sürede sonlandırılmasını heyecanla beklediklerini söyledi. UTİKAD Başkanı Ayşem Ulusoy da "Mevcut durum TIR ve kamyonların ihracata dönüş hızını çok yavaşlatmaktaydı. Bu önemli gündem maddemiz maalesef bu yönetmeliğe yetişmedi. Ancak yakın zamanda bu düzenlemenin de gelmesini bekliyoruz” dedi. Antrepocuların karşılanan talepleri ise şöyle: "2017 yılından önce açılan antrepoların m2 sini 5000m2 ye tamamlama zorunluluğu kalktı. Her beş yılda Antrepo ruhsat izin yenilemesi kalktı. Gümrük işlemi bitmiş serbest dolaşıma tabi ürünlerin antrepodan çıkarılması mecburiyeti, ithalatçı firma ile taşıyıcı ve antrepo İşletmecisi arasındaki sözleşme hükümleri de göz önünde bulundurularak değerlendirilecek."

Aysel YÜCEL – DÜNYA

LOJİPORT