Araç muayene bütçeyi zorluyor

Türkiye'de çok şikâyet edilen araçların muayene sistemi bir yıl önce baştan aşağı yenilendi. Avrupa standartlarında hizmet veren yeni muayene istasyonlarında araçlar adeta check-up'tan geçiriliyor. Ancak yeni sistemdeki bazı kurallar sürücüleri zor durumda bırakabiliyor. Örneğin ilk muayeneden geçemeyen ve eksikliklerini giderdikten sonra yeniden kontrole gelen sürücüler ikincisini de geçemeyince tekrar 125 liralık muayene parası ödemek zorunda kalıyor. Muayene tekrarından kalan sürücülerin sayısı hiç de az değil. Öyle ki bazı istasyonlarda her 10 sürücüden biri ikinci muayeneden de geçemeyip yeniden para ödemek zorunda kalıyor.

Araç muayeneden tam not almasına rağmen ruhsatta şasi numarası bir rakam dahi eksik olsa ağır kusurlu sayılıyor ve muayenesi yapılmıyor. Türkiye'de trafikte seyreden araçların bir bölümünde şasi numarası emniyet tarafından ruhsata 17 rakam yerine 7 rakam olarak yazılmış durumda. Sürücüler bu eksikliği gidermek için muayene parasına ek olarak 150 liraya yakın masraf yapmak zorunda kalıyor. Söz konusu uygulamalar sürücülerle istasyon görevlileri arasında tartışmalara hatta yumruklaşmalara varan kavgalara bile sebep oluyor.

Yeni sistemle ilgili gelen şikâyetleri yerinde incelemek için TÜVTURK'ün İstanbul'da açtığı istasyonda bir aracın muayenesi sırasında yaşananlar, araç sahiplerinin yaşadıkları zorluğu gözler önüne serdi. İlkyardım çantası, arka koltukta emniyet kemeri olup olmadığı gibi genel kontroller yapıldıktan sonra istasyon görevlileri aracı sadece yetkili kişilerin girebildiği kapalı ve geniş muayene salonuna alıyor. Tamamen bilgisayarlı cihazlarla donatılan büyük alanda lastik ve fren gibi en önemli ekipmanlar ölçüm cihazlarıyla inceleniyor. Yaklaşık yarım saat süren incelemenin ardından araç, kapalı alandan dışarı çıkarılıyor. Muayene raporuyla birlikte gelen görevli, aracın teknik kontrollerden başarıyla geçtiğini herhangi bir kusurunun olmadığını ancak 17 rakamdan oluşan şasi numarasının ruhsata 7 rakam yazıldığı için ağır kusurlu, motor numarası okunamadığı için ise hafif kusurlu sayıldığını belirterek, muayeneden geçilemediğini söylüyor. Aracın ruhsatı her sürücü gibi trafik tescil şubesinden alındığı anlatılsa da görevli "Kurallar böyle. Sizin gibi şikâyet eden çok kimse var ama yapacağımız bir şey yok." diyor.

Eksikliklerin giderilmesi için 1 ay süre veriliyor. Eksikliği gidermek için başka bir gün Şoförler ve Otomobilciler Odası'na giderek EK-1 belgesi satın alınıyor. Daktilo zorunluluğu sebebiyle trafik takipçisine 10 TL vererek EK-1 formu doldurtuluyor. Tekrar istasyona gidildiğinde aracın motor numarasının da görülemediği bunun için yetkili bir servise giderek bu numaranın okutturulması isteniyor. Uzun bir arayıştan sonra bulunan bir servise sadece motor numarasını okutturmak için 35 TL ücret ödeniyor. Bu işlemin ardından yeniden gidilen istasyonun yetkilileri, onay için bir ay içinde EK-1 belgesiyle trafik tescil şubesine gidip ruhsatın değiştirilmesi gerektiğini söylüyor. Bir başka gün aracın kayıtlı olduğu trafik tescil şubesine gidilerek 70 TL karşılığında ruhsat değiştiriliyor. Böylece muayene süreci üç iş gününde tamamlanabiliyor.

KAMU KURULUŞLARI KURALLARI YUMUŞATSIN

Kara Ulaştırması Genel Müdürlüğü, Emniyet yetkilileri ve istasyon yetkililerinin verdiği bilgiye göre, Türkiye'de trafikte seyreden araçların bir bölümünün ruhsatına bilgiler trafik bürolarında eksik işleniyor. Yeni muayene istasyonlarındaki kontrollerde ise Avrupa'da olduğu gibi aracın tüm bilgilerinin ruhsatta bir rakam bile eksik olmadan tam işlenmiş olması isteniyor. Kamu kurumları sürücülerin yaşayabileceği mağduriyeti hesaplamayınca araç sahipleri hem maddi hem de manevi olarak kayba uğruyor.

Yeni muayene sisteminde başka sorunlar da mevcut. Aracı ilk muayenede ağır kusurlu sayılan bir sürücü, yetkili servis ya da tamircilere gidip eksikliklerini tamamlayarak yeniden muayeneye geliyor. Ancak ikinci muayeneden de ağır kusurun devam ettiği yönünde rapor çıkarsa sürücüler üçüncü muayene için 125 lira daha ödemek zorunda bırakılıyor. Sürücülerin yaklaşık yüzde 10'u muayene tekrarından da geçemiyor. "Vatandaş yetkili servise gidiyor ancak yine muayeneden geçemiyor. İkinci bir muayene ücreti ödemesi gerektiğini söyleyince isyan ediyor. Hıncını bizden çıkarıyor." diyen bir yetkili, kamu kuruluşlarının şasi ve motor numarası, muayene ücreti tekrarı gibi konularla ilgili kuralları yumuşatması durumunda araç sahiplerinin yaşadığı mağduriyetin önüne geçileceğine dikkat çekiliyor.

ZAMAN