Turkon Demiryolu Taşımacılık Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Özcan Salkaya blok tren işletmeciliğinin Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) tarihinde yük taşıma vizyonunu değiştiren, yük taşımalarında artış meydana getiren bir sistem olduğunu söyledi. Bu sistemle taşıma maliyetlerinin düştüğünü belirten Salkaya, böylece ülke kaynaklarının verimli kullanıldığını ve TCDD'nin yükünün hafifletildiğini ifade etti.

Bir yükün yüklendiği istasyondan boşaltılacağı istasyona kadar, lokomotif ve vagonların değiştirilmediği, ara gar ve istasyonlarda manevra yapılmadığı, trenden yük alınıp, yük verilmediği bir taşıma türünün “blok tren” olarak adlandırıldığını belirten Salkaya, blok tren işletmeciliği sayesinde daha kaliteli bir taşımacılık, daha az personel ihtiyacı, daha çok yük taşımacılığı, daha verimli kaynak kullanımı, maliyetlerin azaltılması ve müşteri memnuniyetinin artırılmasının amaçlandığını söyledi. 2003 yılı aralık ayından itibaren yük taşımacılığında blok tren işletmeciliğine geçildiğini hatırlatan Salkaya, 2006'da da geliştirilerek devam edilen bu uygulamayla yük taşımalarında artış yaşandığını ve özellikle yakıt maliyetlerinde düşüşler meydana geldiğini vurguladı.

Gelirlerde yüzde 36'lık artış

Blok tren uygulamasında, çıkış ve varış yeri olarak tam tren yüküne bakılmakta ancak tren yükünün aynı müşteriye ait olması şartı aranmıyor. Yükler blok trene dönüştükleri andan itibaren bölünmeden ve lokomotifi değişmeden varış noktasına sevk ediliyor. Ara gar ve istasyonlarda manevra yapılmıyor ve trenden yük alınıp yük verilmiyor. Lokomotif ve vagonlar blok tren yüklerine göre tahsis edilerek etkin kullanımları sağlanıyor.

Blok tren işletmeciliği sayesinde daha az trenle daha fazla miktarda yük taşınması, mevcut lokomotif ve vagonların etkin şekilde kullanılması, taşıma hızının artırılması, ihtiyaç duyulan personel miktarının azaltılması, lokomotif ve vagon rotasyonunun düşürülmesi, yük taşımalarında kalitenin yükseltilmesi, müşteri memnuniyetinin artırılması, manevra personeli ve maliyetlerinin azaltılması sağlanıyor. Salkaya, zaman zaman aksamalar yaşansa da sistemdeki iyileşmelerin devam ettiğini belirterek uygulama sayesinde 2005 yılında, 2003'e göre yük taşımacılığında yüzde 20, yük taşıma gelirlerinde ise yüzde 36’lık artış sağlandığını aktardı.

Maliyetlerde azalma sürüyor

2003-2005 yılları arasında blok tren taşımacılığı sayesinde yakıt tüketiminde ciddi boyutlarda tasarruf sağlandığına işaret eden Salkaya, 2003’te bin ham/ton kilometre başına 7.86 litrelik yakıt tüketimi meydana gelirken 2005 sonu itibariyle bu rakamın 7.55'e indiğini ve böylece yüzde olarak 3.94 gibi bir yakıt tüketimi elde edildiğini söyledi.

Motorin kullanımında da aynı tasarrufun saptandığını belirten Özcan Salkaya, bunun iki yıllık sürede 4 milyon YTL’ye yakın bir kazanç olduğunu belirterek sözlerini şöyle tamamladı: “Blok tren taşımacılığı TCDD tarihinde yük taşıma vizyonunu değiştirmiştir. Uygulamada karşılaşılan güçlükler ve imkânsızlıkların azaltılmasıyla sistem daha sağlıklı bir yapıya kavuşacak ve gelecek yıllarda demiryolu taşıma miktarlarına olumlu yansıyacak. Ülke ekonomisine ciddi kazançlar getireceği kuşkusuzdur. Blok tren seferlerinin daha düzenli hale gelmesiyle tren çekiminde motorin tüketimi farkı iki yıllık dönemde 3.646.817 YTL gibi çok önemli bir tasarrufa ulaştı. Tazminat bedellerindeki azalma iki yıllık süreçte yüzde 55 olarak belirdi. Muhtelif gecikmelerden ileri gelen sıkıntılar ve sorunlar aşağıya çekildi ve bu konuda da yüzde 10 düşüş sağlandı."

9 bin tonluk ek kapasite 

Gelirin gideri karşılama oranında da artış izlendiğini belirten Salkaya, böylece eski sistemde 213.1 milyon YTL olan gelirde yeni sistemin uygulandığı 2005 sonu itibariyle olumlu yönde yüzde 35,7'lik fark oluştuğunu kaydetti. Verimlilikteki artışın operasyon ve personel açısından memnuniyet verici oranlarda devam ettiğini ifade eden Salkaya, "Taşıma kapasitemiz ortalama 43 bin tondan 52 bin tona çıkartılarak ihracatçımıza, sanayicimize ve üreticimize ilave 9 bin tonluk kapasite imkânı sağlanmıştır" dedi.

"Rotasyon, vagonun dolumundan itibaren ikinci kez doluma verilinceye kadar geçen süreyi ifade etmekte olup, vagonun bir yılda kaç kez doldurulabileceğini belirler. Bu süre ne kadar kısalırsa vagonun verimliliği o kadar artar" diyen Salkaya, vagonlar eski sistemde 15-36 günde bir yüklemeye verilirken blok trende bu sürenin 4 gün azaltılarak 11-41 günde bir yüklenme olarak değiştiğini kaydetti. Salkaya bu şekilde vagon performansının yüzde 26 artırılarak daha az vagon parkıyla daha çok taşıma gerçekleştirildiğinin altını çizdi.

REFERANS