BTC'de korkutan senaryo

Faaliyetlerini devam ettirebilmek için kredi kullandıklarını belirten şirketin Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Palaz, "2002'de dönemin hükümeti tamamen zarar odaklı bir anlaşma yapmış. En küçük hukuk bilgisi olan kişi bile bunu imzalamazdı" dedi.

Türkiye, Azeri petrolünün taşınmasından yılda 300 milyon dolar gelir elde etmeyi hedeflerken, umulmadık şekilde oluşan zarar katlanarak artıyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol boru hattının Türkiye'den geçen bölümünü işleten Botaş International Limited Şirketi (BIL), 2006 yılından bu yana 31 milyon dolar zarar etti. Faaliyetini sürdürebilmek için 195 milyon dolar kredi kullanan şirketin yıl sonu itibarıyla 91 milyon dolar da borcu bulunuyor. BIL Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Palaz, 2002 yılında dönemin hükümeti tarafından yapılan anlaşmanın Türkiye'nin aleyhine işlediğini, sözleşmenin yenilenmemesi halinde zararın 2 milyar doları aşabileceğini söyledi.

2002'de büyük hissedarı BP olan, TPAO'nun da yüzde 6 hissesinin bulunduğu 11 ortaklı BTC Corporation ile Türkiye arasında bir anlaşma imzalandı. Buna göre hattın 2006 ile 2045 yılları arasında, BTC petrol boru hattının 1.076 kilometrelik Türkiye'deki bölümünü BIL işletiyor. Şirket anlaşma gereği, 2006-2011 yılları arasında bir varil petrolü 35 sente taşırken, 700 kilometre olan Azerbaycan ve Gürcistan hattının işletmesini üstlenen BTC Co, aynı miktar petrolü 78 sente taşıyor. Yine anlaşma gereği 2011-2021 arasında bir varil petrolü 28 sente, 2021-2048 yılları arasında ise 43 sente taşıyacak.

Ceyhan'daki Haydar Aliyev Deniz Terminali'nde ekonomi muhabirlerini ağırlayan BIL Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Palaz, "2002'de BTC ile sözleşme ayrıntılarına bakılmadan dönemin hükümeti tarafından tamamen zarar odaklı ve 40+10+10 olmak üzere toplam 60 yıllık anlaşma yapılmış. En küçük hukuk bilgisi olan bir kişi bile bu anlaşmaya imza atmazdı. 15 yaşındaki oğluma anlattım, o bile bu şartlarda anlaşmayı imzalamayacağını söyledi. Tümüyle tek taraflı ve Türkiye'nin zararına olacak bu anlaşma sebebiyle BIL'in zararı giderek büyüyor" dedi. Mevcut sözleşmenin devam etmesi halinde anlaşmanın sona erdiği 2045 yılına kadar 175 milyon dolar gelir öngören Palaz, aynı dönemde 325 milyon dolara yakın da gider tahmin ediyor. Palaz, anlaşmanın sona erdiği 2045 yılına kadar şirketin 2 milyar dolardan fazla zarar edeceğini ifade ediyor.

Faaliyetlerini devam ettirebilmek için Botaş ve Vakıflar Bankası'ndan kredi kullandıklarını belirten Palaz, "Böyle giderse kredileri de ödeyemeyeceğiz. Ancak her şart altında operasyonel performansımızı hiçbir zaman aksatmayacağız. Türkiye, anlaşmanın gereğini yerine getirecektir" değerlendirmesini yaptı. BIL, sözleşme şartlarının Türkiye'nin aleyhine tek taraflı şartlar içerdiği gerekçesiyle 2009'da tahkim davası açmıştı.

Toplantıya katılan BTC Co Türkiye Operasyonları Genel Müdürü Şölen Karavelioğlu ise Palaz'ın sözlerine, "BIL ile BTC rakip değil, partner kuruluştur. Bizim taraftan bakıldığında resim tam olarak böyle görünmüyor. BTC Co Türkiye'ye sadece işletim ücreti ödemiyor. Hazine'ye vergi geliri de sağlıyor. Bu aşamada BIL için zarar söz konusu olabilir, ancak Türkiye'nin toplam kazancı olacak meseleye bakmak lazım" karşılığını verdi.

ZAMAN