Taraftarlar, hakem için “hakeme gözlük, eline sözlük” gibi masum ve sevimli slogan atar veya sporcu, “ofsaytı nasıl göremezsin” demek için hakeme “gözlük” işareti yapar. Tehlikeli veya daha fazla dikkat gerektiren durumlar için “gözünüzü dört açın” diye uyarı yapılır. İki gözün yetmediği durumda “dört gözle” bakarak çok daha iyi görebilmek için gözlük kullanılır. Lojistik, gözlük ile “dört göz” bakarak çok daha iyi görebilir mi? Türkiye’de 3G’nin 30 Temmuz 2009’da başlamasından sonra 12 Ağustos 2009 tarihli “3G ve Lojistik” yazımda “Akıllı Telefonların” lojistik süreçlerine getireceği fırsatlardan bahsetmiştim. Bugün “Akıllı Telefonlar” kadar heyecan verici teknolojik gelişmeler oluyor ve “Akıll Gözlükler (Smart Glass)” yavaş yavaş kullanıma geçiyor. Google Glass, Vuzix M100 ve KiSoft Vision gibi “Akıllı Gözlükler”; üretim, satış, pazarlama ve hatta lojistik süreçlere yönelik çok önemli fırsatlar sunabilir. Akıllı Gözlükler, lojistik süreçlere (depolama, nakliye, dağıtım, envanter yönetimi, dokümantasyon, planlama, iletişim vs) “dört gözle” bakılarak lojistiğin çok daha iyi görebileceği (verimlilik, etkili olmak, etkinlik, zaman ve para tasarrufu, iyileştirme, hız, insan kaynağı kullanımı, yalınlık, hatasızlık, hataları önleme, risk yönetimi vs) bazı fırsatlar ne olabilir?

1. Toplama (picking) işlemlerinde;¹
   • Bilgiler (iş emri, miktar, ölçü, tehlikeli veya kırılacak gibi unsurlar, toplayıcı için en uygun rota, malın görseli vs.) toplayıcının gözlükte görülebilir ve toplayıcı, her iki eli serbest olarak toplamayı yapabilir.
   • Gözlükteki özel okucu ile malın barkodu² okunarak stoklar, gerçek zamanlı güncellenebilir veya gerekli dokümanlar (irsaliye, konişmento vs) hazırlanabilir.
   • Gözlükteki kamera ile malın fotoğrafı çekilebilir. Böylece; hasarsızlık için kayıtlar oluşabilir.
   • Ambalajdaki bilinmeyen bir sembol veya yabancı dil notlar, gözlüğün “ask google” veya “ben Yandex miyim?” gibi “explore” özelliği ile araştırılabilir ve ne olduğu öğrenilebilir.
   • Kamera ile toplayıcının hareketleri izlenerek hatalar, gecikmeler ve beklemeler engellenebilir ve ve mikrofon ile iletişime geçilerek gerekli uyarılar yapılabilir.
   • Gözlükte görünen; depo planı üzerinde “şu koridora git” talimatı veya “malın resmi ve bilgileri”, ilk defa toplama yapacak birinin bile işini kolaylaştıracağı için eğitim süresi ve oryantasyon süresi kısalabilir. Böylece; daha fazla geçici personel ile esneklik sağlanabilir.
2. Katma değerli operasyonlar (ufak tamir, kitting, montaj vs) için talimat ve bilgiler (nasıl yapılacağı, nelere dikkat edileceği vs.) verilebilir ve operatör izlenerek çalışmaların kalitesine anında müdahale edilebilir. Ayrıca; operatörlerin iki elinin serbest olması, bu tür işlemlerin daha hızlı ve daha az belki de hatasız yapılmasını sağlayabilir.
3. Depodaki yerleşim veya operasyonlarının (araç boşaltma ve yükleme, mal kabul, yerleştirme, toplama, paketleme, raf besleme, katma değerli operasyon vs) planlanması aşamasında mühendisler, gözlükteki deponun sanal ortamı ile planlamaların pratikte nasıl olacağını test edebilir, olumsuzluklar anında düzeltilebilir ve tekrar test edebilir.
4. Boşaltma veya yükleme öncesi yüklerin kontrolü, daha hızlı ve daha doğru yapılabilir. Elle saymaya gerek duyulmadan yükler sayılabilir, barkodları okunabilir, hasarlı olanların fotoğrafı çekilebilir ve üzerine “caps” yapılabilir, konişmento veya fatura veya irsaliye veya satınalma iş emri ile gerçek zamanlı karşılaştırma yapılabilir, 3D sensör ile ölçüler alınabilir.
5. Boşaltma ve yükleme esnasında dikkat edilmesi gereken unsurlar, gözlük camında görülür.
6. İthalat veya ihracat dokümanları taranabilir ve “kelime” araması yapılabilir. Böylece; kayıtlar otomatik oluşturulabilir, doküman doğruluğu kontrol edilebilir, dokümanların uluslararası kurallara uyup olmadığı kontrol edilebilir ve hatta dokümanların tercümesi yapılabilir.
7. Şoförler, gözlükte görünen gerçek zamanlı bilgiler sayesinde güzergahdaki olumsuzluklardan haberdar olabilir veya ellerini bırakmadan sözlü & görüntülü iletişime geçebilir. Böylece; navigasyona bakarken veya telefon ile uğraşırken gözlerini yoldan ayırma tehlikesi önlenebilir.
8. Kameraların veya sensörlerin aktaracağı bilgiler sayesinde yüklerin durumu (devrilme, akma, derece kaybı vs.) hakkında gerçek zamanlı bilgiler gözlükte görülebilir.
9. Malların veya paketlerin ölçüleri taranarak kaydedilebilir. Böylece; hem depoda yerleşim hem de araçta yükleme “optimizasyonu” sağlanabilir. Günümüzde bu bilgiler çok sağlı tutulmadığı çin yükleme veya yerleştirme optimizasyonu çok doğru yapılamıyor.
10. Akıllı Gözlükler, tüketiciye dağıtımı (last-mile)³ kolaylaştırabilir Örneğin;
    • İlk defa gidilen adresin bilgileri (yakındaki bilinen yerler vs) gözlükte görülebilir, kayıt altına alınabilir ve sonraki dağıtımlar için kullanılabilir. Böylece; GPS sinyallerinin veya internet bağlantısının olmadığı durumda bu bilgiler “offline” kullanılabilir.
    • Paketlerin aracın içinde nerede olduğu taranabilir. Böylece; teslimat esnasında paketin aracın içinde arama ve bulma karmaşası önlenebilir.
    • Teslimat yapılacak kişideki gözlük ile iletişime geçilerek evde olup olmadığı kontrol edilerek dinamik rota planı yapılabilir.
    • Dağıtıcı, aracın kapısını kapatmak için paketi ya yere koyar ya da kollarının arasında dengesiz tutar veya diğer paketleri düzenlemek için uğraşır. Gözlük sayesinde iki eli serbest kalan dağıtıcı, çok daha rahat hareket edebilir ve paketteki lası hasarlar önlenebilir.
    • Pahalı veya çok önemli malların teslimatında, alıcı hakkında kuşku duyulur veya alıcı kimliğini ibraz edemezse, gözlük ile alıcının yüzü veya imzası taranarak güvenlik kayıtlarında araştırma (NOT: alıcının izni gerekebilir) ve doğrulama yapılabilir.
    • Kapıdan alınacak paket veya iadeler için gözlüğün “x-ray” özelliği sayesinde paket içinde ne olduğu tespit edilerek olası güvenlik problemleri önlenebilir.
11. Müşteriler, kendi gözlükleri ile paketlerini tarayarak ölçüleri tespit ederek olası fiyatı öğrenebilir.

Akıllı Gözlükler sayesinde lojistiğin “dört göz” olmasından sonraki teknolojik gelişme ne olabilir? Google Driverless Car, “şoförsüz kamyonları” gündeme getirebilir mi? Böylece; kamyonlar 24 saat hareket edebilir duruma gelebilir mi? Saygılarımla;