Duble yolda hüsran, onarım parası ikiye katlandı

2012 yılına kadar yapımı hızla süren duble yollarda son dönemlerde adeta hüsran yaşanıyor. AKP hükümetinin 4 yıl önce 2015 için belirlediği otoyol dahil duble yolların uzunluğunun 26 bin kilometreye çıkarılma hedefinde büyük sapma yaşandı. Bu yıl itibarıyla duble yolların uzunluğu 23 bin 716 kilometrede kaldı. Böylelikle 2023'te 37 bin kilometre duble yol hayali de suya düştü.

Yeni yol yapımı hızla azalırken iki üç yıl ömürlü asfaltla yapılan mevcut duble yolların bakım onarımı için yapılan harcamalarda ise büyük artış yaşanıyor. Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı bütçe verilerine göre 2008'de yol bakım onarımına 665 milyon lira harcanırken 2014'e gelindiğinde bu rakam iki kattan fazla artarak 1 milyar 611 milyon liraya yükseldi.

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme eski Bakanı Lütfi Elvan, geçen kasım ayında TBMM bütçe görüşmelerindeki sunumunda son 12 yılda yapılan duble yolların yüzde 78'inde 2-3 yıl dayanan sathi kaplama adı verilen asfalttan kullanıldığını itiraf etmişti. Yapıldıktan üç yıl sonra bozulan sathi asfaltın onarım bedeli ise normal asfalta göre 4 kat daha fazla.

AKP hükümete gelmeden önce Türkiye'de 1.714 kilometresi paralı yol olarak bilinen otoyol olmak üzere toplam 6 bin 101 kilometre duble yol bulunuyordu. AKP hükümete ilk geldiği yıllarda acil eylem planı kapsamında 15 bin kilometrelik yeni duble yol hedefi koydu. Bu hedefe 2012 yılı sonunda ulaşıldı. Buna göre 2003-2012 yıllarını kapsayan 10 yılda 15 bin 274 kilometre duble yol yapıldı. AKP, 2011 seçimlerinden sonra açıkladığı 61. hükümet programında 2015 yılında bölünmüş yol uzunluğunun 26 bin kilometreye çıkarılması hedefi de yer aldı. 2023'te ise bölünmüş yolların 37 bin kilometreye ulaşması hedefi konuldu.

Ancak Karayolları Genel Müdürlüğü'nün açıkladığı veriler söz konusu hedeflerden büyük sapma olduğunu ortaya koydu. Buna göre 2010 yılında 2 bin 228 kilometreyle zirveye çıkan duble yol yapımı 2011'den itibaren hızla geriledi. 2013'te 8 kilometresi otoyol, 798 kilometre duble yol yapıldı. 2014'te bölünmüş yol yapım hedefi olarak 750 kilometre olarak konulmuştu. Ancak bu rakam 38 kilometresi otoyol olmak üzere 665 kilometre olarak gerçekleşti. 2015'e girildiğinde 2 bin 282 kilometresi otoyol olmak üzere 23 bin 716 kilometre olarak gerçekleşen toplam duble yol uzunluğu AKP hükümetinin hedefinin 2 bin 284 kilometre gerisinde kaldı.

Gerçekleşen rakamlar hükümetin 2023 için belirlediği 37 bin kilometre duble yol hedefine ulaşılmasını da imkansız hale getirdi. Çünkü bu rakama ulaşmak için her yıl 1750 kilometre duble yol yapılması gerekiyor. Oysa Karayolları Genel Müdürlüğü, 2015'te 1000 kilometre duble yol yapmayı hedefliyor. Her yıl 1000 kilometre yol yapılsa bile 2023'te gelindiğinde duble yolların uzunluğu 32 bin kilometreyi bile bulmayacak.

2-3 YIL DAYANIKLI ASFALT KULLANILDI
Öte yandan Maliye Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre Karayolları'nın yolların bakım ve onarımı için bütçeden yaptığı harcama geçmiş yıllara göre hızla arttı. 2008'de 665 milyon lira olan yol bakım onarım giderleri 2009'da 882 milyon liraya ulaştı. 2010'da 1 milyar 327 milyon yükselen onarım harcamaları 2011'de 1 milyar 570 milyon, 2012'de 1 milyar 612 milyon, 2013'te ise 1 milyar 587 milyon lira olarak gerçekleşti.

Geçen yıl ise yolların bakım onarımı için bütçeden 1 milyar 611 milyon lira harcandı. Ulaştırma eski Bakanı Lütfi Elvan geçen kasım ayında TBMM'de yaptığı bütçe konuşmasında duble yolların yüzde 78'inin iki-üç yıl ömürlü sathi kaplama adı verilen asfalttan yapıldığını açıklamıştı. Sathi kaplama asfaltın maksimum 2-3 yıl dayandığını ve tekrar yapılmak zorunda kalındığını söyleyen Elvan, bundan sonra Bitümlü Sıcak Karışım (BSK) denilen maliyeti yüksek uzun ömürlü asfalta ağırlık verileceğini belirtmişti. Asfalt uzmanı inşaat mühendisi Erol Dikicioğlu'nun yaptığı araştırmaya göre Bakan'ın da kalitesiz dediği sathi kaplama yollarda 20 yılda ortalama 7 kez astarsız, 3 kez de astarlı olarak 10 kez yeniden onarım yapılıyor. BSK'da ise ortalama 14 yılda bir onarım yapılıyor.
(Zaman)

LOJİPORT