İhracata ‘gri’ tehdit gölgesi

YUNAN adalarına sefer yapan Türk bayraklı ticari yatların liman çıkışlarının 25 Eylül itibariyle Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nca yasaklanması sektörde tartışma yarattı. Yunan limanlarında sürekli Türk yatlarına ceza kesilmesi sonrasında Türk tarafının aldığı ‘yasak’ kararının turizmi olumsuz yönde etkilediği belirtildi. Turist taşıyan teknelere Yunanistan tarafından kesilen cezaların asıl nedeninin ise daha farklı olduğu ileri sürüldü.

Türkiye, Avrupa Birliği ülkelerinin oluşturduğu Paris Memorandumu’na (Paris MoU) üye ülkeler arasında yer alıyor. Paris MoU’ya üye ülkelerin ticari gemileri çeşitli kriterlere göre değerlendirilerek beyaz, gri ya da kara listelere alınıyor. Türkiye de bu alanda ‘beyaz listede’ yer alıyor. İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası (İMEAK) Başkanı Metin Kalkavan’ın açıklamalarına göre; “Beyaz liste, bayrağımızın itibarını artırıp, denizciliğimize ayrı bir değer kazandırarak gemilerimize ticari açıdan avantaj sağlıyor. Bu sayede ihracat gelişiyor.” Yunanistan’ın tur teknelerine uyguladığı cezalar da işte bu noktada devreye giriyor. Sektör temsilcilerine göre, Yunanistan tur teknelerine ceza keserek, bunları MoU’ya bildiriyor. Bu sayede Türkiye’nin beyaz listeden gri listeye düşmesi amaçlanıyor. Bu sayede Türkiye’nin ihracatı engellenmek isteniyor.

TİCARETİ KAPACAKLAR

Sektöre yakın bir kaynak da şunları söylüyor: “Yunanistan bunu yaparak yük taşımacılığı konusunda atak yapmak istiyor. Turizm konusunda ceza kesiyor, ticareti yakalamaya çalışıyor. Bizim tur teknelerimiz ahşap olduğu için değişim yapılamıyor. Buradan yakalayıp ceza kesiyorlar. Paris MoU’yu dikkate alan bazı limanlar gri listedeki gemileri limana bile sokmak istemiyor. Eğer bunu başarırlarsa Türkiye’nin ticaretini kendileri kapmayı hedefliyorlar.”

TİCARETİMİZ KISITLANIR NAVLUN FİYATLARI ARTAR

TÜRKİYE’nin seneler önce gri listede yer aldığını ve çok büyük zorluklar yaşadığını ifade eden TİM Lojistik Konseyi Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Aymen, “Gir listede olunca, gidilen limanlarda çok daha fazla kontrol yapılıyor. Ek vergiler çıkılıyor. Gemiler ek incelemelerden geçiriliyor. Beyaz listede olduğumuz için çok rahat ticaret yapıyoruz. Ayrıca yat ve gemi ihracatında da çok iyi durumdayız. 1 yılda gemi ve yat ihracatını 1.5 milyar dolar seviyelerine çıkardık. Bu alanda da Yunanistan’ın rakibiyiz. Türk deniz ticaret filomuzda çok önemli seviyede. Gri bayrak kategorisine girmemiz, navlun fiyatlarında dahi artışa neden olur. Ticaretimiz kısıtlanır. Böylece tüm ticaret yara alır” dedi.

YUNANLAR MUTABAKATA UYMUYOR

TÜRKİYE-Yunanistan arasında imzalanan ikili mutabakat gereği, 24 metre altı ticari yatların kontrolünde eksikliği tespit edilen hususların Paris MoU’ya bildirilmeyeceğinin karar altına alındığını, Yunanların 24 metre altı 12 kişiye kadar olan ticari yatlardaki eksiklikler nedeniyle yatların limanlarda tutularak Paris MoU’ya bildirildiğini belirten Metin Kalkavan, Kasıtlı olarak Türkiye’yi ‘Beyaz Liste’den ‘Gri Liste’ye düşürmek istedikleri anlaşıldı” diye konuştu.

Burak COŞAN – HÜRRİYET

LOJİPORT