İşte patronların bilinmeyen hobileri

İş dünyasının önde gelen patron ve yöneticileri aynı zamanda iyi birer koleksiyoner. Kimi resim, kimi klasik araba biriktiriyor.

İş dünyasının önde gelen patron ve yöneticileri aynı zamanda iyi birer koleksiyoner. Kimi resim, kimi klasik araba biriktiriyor. Kibritten ayakkabıya kurbağa biblolarından anahtara farklı koleksiyonları olanlar da var…

Türkiye’nin  önde gelen holding ve şirketlerinin patron ve yöneticilerinin hayatlarının yalnızca ‘iş’ olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Ailelerine vakit ayıran, farklı sivil toplum kuruluşlarında sosyal görevleri olan iş aktörleri, hobilerine de zaman ayırmayı ihmal etmiyor. İş dünyasının önde gelen patron ve yöneticileri aynı zamanda iyi birer koleksiyoner. Çoğunluğu resim topluyor. Klasik, çağdaş, modern ve güncel sanatçıların eserlerini koleksiyonlarına katıyorlar. Para gerektirdiği kadar bilgi de gerektiren bu hobiyi öylesine ilerletenler var ki, bunları kamuoyuyla paylaşmak için müze bile kuruyorlar. Çoğu eserlerinin maddi değerini tam olarak bilmiyor.

Yalnızca resim değil tombaklardan el yazması eserlere, hat çalışmalarından antik sikkelere kadar her eserin meraklısı yani toplayanı var. İş dünyasının önde gelen aktörlerinin klasik otomobil tutkusu da dikkate değer. Kimi kendisini kimi model arabalarını biriktiriyor. İşte, kalemden kibrite, model arabadan ayakkabıya ilginç eserleri biriktiren iş insanları ve koleksiyonları…

RAHMİ M. KOÇ:

Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç’un tutkusu klasik arabalardı. Bu arabalarını sergilemek için müze kurmaya karar verdi ve 2000 yılında İstanbul Haliç’te Rahmi M. Koç Sanayi Müzesi’ni kurdu. Şimdi müzede yok yok. Klasik arabadan, buharlı lokomotiflere, denizaltılardan uçaklara kadar birçok eski araç sergileniyor. Koç’un ayrıca Ankara’da da Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi var. Ayvalık Cunda’da ise restore ettirdiği Agios Yannis Kilisesi’nde açılan Sevim ve Necdet H. Kent Kitaplığı’nda bin 300 eski eser bulunuyor.

SUNA KIRAÇ – İNAN KIRAÇ:

Koç Grubu’nun kurucusu Vehbi Koç’un kızı Suna Kıraç ve eşi İnan Kıraç, koleksiyonlarını Pera Müzesi’ni kurarak halka açtılar. Müzede oryantalist ressamların resimlerinden Anadolu ağırlık ve ölçüleri koleksiyonuna, Kütahya çini ve seramikleri koleksiyonundan eski İstanbul fotoğrafları koleksiyonu kadar birçok özel koleksiyon sergileniyor. Oryantalist resim koleksiyonunda 17. yüzyıldan 20. yüzyılın başına kadar uzanan 500’e yakın eseri sergilenirken, Osman Hamdi Bey’in ünlü “Kaplumbağa Terbiyecisi” tablosu da bu koleksiyonda yer alıyor. Kıraç çiftinin Kütahya çini ve seramikleri koleksiyonunda ise bini aşkın eser bulunuyor.

ÖMER KOÇ:

Koç Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Ömer Koç da babası gibi iyi bir koleksiyoner. Koç Müzesi başta olmak üzere Türkiye ve yurtdışındaki birçok sanat galerisinde koleksiyonları bulunan Koç’un en önemli koleksiyonu ise Osmanlı üzerine. En eski kitabı 1493 tarihli olan Koç, kitabın yanı sıra portre fotoğraflar, tablolar, imzalar ve haritalar da topluyor. En son bu eserlerini sığdırmakta zorlanınca Salacak'ta ofis olarak kullandığı yalısını, kişisel orijinal kitap koleksiyonuna ayırdı. Osmanlıcaya çok meraklı olan işadamının en önemli koleksiyonu, Batı dillerinde Osmanlı İmparatorluğu için yazılmış kitaplardan oluşuyor. Ömer Koç aynı zamanda dünyanın en büyük İznik tabak ve obje koleksiyonuna sahip…

BÜLENT ECZACIBAŞI:

Eczacıbaşı Ailesi kültür ve sanata verdiği destekle tanınıyor. Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı ve eşi Oya Eczacıbaşı’nın öncülüğünde kurulan İstanbul Modern Müzesi’nde güncel sanat ağırlıklı değerli bir koleksiyon var. Eczacıbaşı Ailesi’nin müzedeki koleksiyonunun değerinin 150 milyon dolar olduğu belirtiliyor. Müzede yalnızca ünlü ressam Burhan Doğançay’a ait 60’a yakın tablo var. Eczacıbaşı çifti müzeden bağımsız olarak koleksiyon yapmayı da sürdürüyor.

SABANCI AİLESİ:

Merhum Sakıp Sabancı, babası Hacı Ömer Sabancı’dan aldığı antika ve koleksiyon tutkusunu geliştirdi. Topladığı eserleri, Emirgan’da babasının vefatına kadar konut olarak kullandığı Atlı Köşk’te sergiledi. Sabancı, Atlı Köşk’ü içindeki eserler ve eşyalarla müzeye dönüştürülmek üzere Sabancı Üniversitesi’ne tahsis etti. Bugün Sakıp Sabancı Müzesi, ses getiren güncel sergiler düzenlerken değerli bir koleksiyona da sahip. Bu koleksiyonların başında resim koleksiyonu geliyor. Bu koleksiyon erken dönem Türk resminin seçkin örnekleri ile Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde İstanbul’da çalışmış yabancı sanatçıların eserlerinden oluşuyor. 1850-1950 yılları arasında yoğunlaşan koleksiyonda Konstantin Kapıdağlı, Osman Hamdi Bey, Şeker Ahmed Paşa, Süleyman Seyyid, Nazmi Ziya Güran, İbrahim Çallı, Feyhaman Duran, Fikret Mualla gibi yerel sanatçılar ile Fausto Zonaro ve Ivan Ayvazovski gibi yabancı sanatçıların eserleri bulunuyor.

Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Kitap Sanatları ve Hat Koleksiyonu da son derece zengin. Bu koleksiyonda 14. yüzyıl sonlarından 20. yüzyıla kadar uzanan dönemde, ünlü hattatlar tarafından hazırlanmış Kuran-ı Kerim nüshaları ve dua kitapları, kıt’alar, murakka, levha ve hilyeler, tuğralı ferman ve beratlar, ayrıca hattatların yazı yazarken kullandıkları araçlar yer alıyor. Müzede mobilya ve dekoratif eserler koleksiyonu olduğunu da belirtelim.

AHMET KOCABIYIK:

Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık, 1980’lerden beri çağdaş sanata ilgi duyuyor ve ağırlıklı olarak resim koleksiyonu yapıyor. Kocabıyık’ın öncülüğünde oluşturulan Borusan Koleksiyonu’nda 600’a yakın eser bulunuyor. Koleksiyonun büyük bölümü, Borusan Holding’in merkezi olan İstanbul Baltalimanı’ndaki Perili Köşk’te sergileniyor. Holding merkezinin Borusan Contemporary adıyla Türkiye’nin çağdaş sanat alanındaki ilk ofis müzesine dönüştürüldüğünü de belirtelim.

CAN ELGİZ:

Giz İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Can Elgiz de 1980’den sonra koleksiyonerliğe yönelmiş. Eşi Sevda Elgiz ile birlikte çağdaş resim koleksiyonunu oluşturan Elgiz, 2001’de Proje4L Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi’ni İstanbul Levent’te kurdu.

DEMET SABANCI ÇETİNDOĞANVE CENGİZ ÇETİNDOĞAN:

Demsa Group’un kurucuları Demet Sabancı Çetindoğan ve eşi Cengiz Çetindoğan da iddialı koleksiyonerler olarak tanınıyor. Onların da tercihi resimden yana. Koleksiyonunda Osman Hamdi’nin yedi eseri var. Resmin yanı sıra el yazmaları, Kur’an ve hat eserleri de topluyorlar. Koleksiyonda 2 bine yakın, yani bir müze olacak kadar eser var.

LUCİEN ARKAS:

Arkas Holding Yönetim Kurulu Başkanı Lucien Arkas, yıllardır topladığı resimleri 2011’de kurduğu İzmir’de Arkas Sanat Merkezi’nde sergiliyor. Arkas 30 yıldır gemi maketleri, tablolar ve gemi antikaları da biriktiriyor. Bunların bir kısmını Mayıs 2012’de İzmir Bornova’da açtığı Arkas Deniz Tarihi Merkezi müzesinde sergiliyor. Müzede halen 89 gemi maketi, 126 parça gemi antikası ve 67 tablo yer alıyor.

CAN HAS:

Merhum işadamı Kadir Has’ın oğlu olan Can Has, eşi Ahu Has’la koleksiyon toplayan iş insanlarından. 1980’li yıllarda klasik Türk ressamlarına ilgi duymaya başlayan Has, kurdukları Rezzan Has Müzesi’nde eserleri sergiliyor. Çiftin 300 resimlik koleksiyonu bulunuyor. Koleksiyonun en önemli özelliği özellikle klasik, oryantalist döneme ait önemli parçalara sahip olması.

NEZİH BARUT:

Abdi İbrahim İlaç Sanayi’nin Yönetim Kurulu Başkanı olan Nezih Barut da 600’e yakın resim ile Türkiye’nin en önemli sanat koleksiyonerleri arasında bulunuyor. Barut’un Maslak’taki 25 katlı iş merkezi adeta çağdaş sanat müzesi görünümünde. Çoğunlukla Selma Gürbüz, İrfan Önürmen, İnci Eviner, Kutluğ Ataman, Taner Ceylan, Haluk Akakçe, Seçkin Pirim, Suat Akdemir, Bedri Baykam gibi ressamların eserlerini aldığı biliniyor.

MURAT ÜLKER:

Yıldız Holding Yönetim Kurulu Başkanı Murat Ülker iki yıl önce ünlü ressam Burhan Doğançay’ın ‘Mavi Senfoni’ adlı resmini 2.2 milyon dolara aldığında koleksiyonerliği iyice gün yüzüne çıktı. Koleksiyonunda kaç eser olduğunu açıklamıyor. Ülker’in koleksiyonunda Yücel Dönmez’den Devrim Erbil’e Mübin Orhon’dan Ferruh Başağa’ya çağdaş ve güncel sanatçıların eserleri ağırlıkta. Son dönemde koleksiyonuna Bedrim Baykam eserlerini kattı. Murat Ülker’in hilye-i şerife’ler biriktirdiği de biliniyor. 2011 yılının son günlerinde Yıldız Holding koleksiyonundaki 101 kıymetli hilye-i şerife özel bir sergi ile halkla buluştu.

MUHARREM KAYHAN:

TÜSİAD eski başkanlarından olan Söktaş Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Muharrem Kayhan ve kardeşi Muharrem Hilmi Kayhan, doğup büyüdükleri Ege Bölgesi’ndeki antik kentlerden çıkan eski paraları (antik sikke) topluyorlar. Muharrem Kayhan, özellikle M.Ö. 7 yüzyılda ilk kez Lidyalılar tarafından darp edilen metal paraları topluyor. 'The Muharrem Kayhan Collection' adı verilen kataloğu tüm dünyadaki nümizmatik çalışmalara referans gösteriliyor. Halen 300’ün üzerinde sikkesi var. Kardeşi Eyüp Hilmi Kayhan ise, daha çok Roma dönemine ait madalyon denilen büyük paraları topluyor. Onun da koleksiyonundaki parçaların sayısı 300’e ulaşıyor.

KESKİN KESKİNOĞLU:

Keskinoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Keskin Keskinoğlu, en büyük tutkusu klasik arabalar. Bu ilgisini ailesine de yayan Keskinoğlu, Manisa Akhisar’da kurduğu Ravika Köyü Müzesi’nde 18 klasik otomobilin yanı sıra, traktör, kamyonet, motosiklet, bisiklet ve fayton gibi araçlar bulunuyor. Ravika Müzesi’nde Keskinoğlu ailesinin 387 parçadan oluşan anahtar koleksiyonu da sergileniyor

HÜSNÜ AKHAN:

Doğuş Holding CEO’su Hüsnü Akhan, 20 yıldır resim koleksiyonu yapıyor. Müzayedelere gidip, galerileri dolaşmaktan keyif alıyor. Akhan,“1914-1970 aralığındaki Çallı dönemi resimlerini biriktiriyorum. Osmanlı döneminde resim eğitimi almış, cumhuriyetle bu eğitimini olgunlaştırmış ressamların eserlerini topluyorum. Koleksiyonunda 100’ün üzerinde parça var” diyor. Hüsnü Akhan, resim koleksiyonuna kattığı eserleri ofisinde de sergiliyor.

TUNCAY ÖZİLHAN:

Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan tam bir kalem tutkunu. Kurşun kalemden dolma kaleme her türlü kalem koleksiyonu var. Hem evi, hem ofisi kalemlerle dolu. Kalem biriktirmeye 13 yaşında başlayan Özilhan, kaç kalemi olduğunu bilmiyor. Bu konuda tek söyleyebileceği, evinde bir odasının kalemlerle dolu olduğu.

EBRU ÖZDEMİR:

Limak Holding Yönetim Kurulu Üyesi Ebru Özdemir çağdaş ressamları yakından takip ediyor. Koleksiyonunda 300’e yakın eser bulunuyor. İrfan Önürmen, Ferruh Başağa, Ansen, Handan Figen, Nilbar Güreş gibi genç ressamları destekleyip eserlerini toplamaya çalışıyor. Fotoğraf sanatına da ilgi duyan Özdemir, topladığı eserleri İstanbul ve Ankara’daki ofis ve evlerinde sergiliyor.

RECEP TANRIVERDİ:

Tanrıverdi Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Recep Tanrıverdi’nin kibrit koleksiyonu var. 1980’lerden beri biriktiriyor ve tam sayısını kendisi de bilmiyor. Klasik otomobillere sevgisi olan Tanrıverdi’nin kullandığı iki klasik otomobili var. Ancak yüzlerce maket klasik otomobilden oluşan çok zengin bir koleksiyonu bulunuyor. Bunları Sultanhamam’daki ofisinde sergileyen Tanrıverdi, resim ve antika eser de alıyor. Beşiktaş’taki Shangri-La Bosphorus otelinin yatırımcısı olan Tanrıverdi, oteli süsleyen birçok antikaya ise son dönemde çok para harcamış.

Rahime BAŞ UÇAR - PARA