Lojistiğin yeni değişimi

Lojistik, kısa bir zaman içerisinde askeri bir terimden CLM’nin kapsamlı tanımına dönüştü. Bu değişim,  lojistiğin içerisine aldığı fonksiyonlar ve yerine getirdiği hizmetler nedeniyle günden güne devam etmekte. Aslına bakıldığında ise tedarik zinciri operasyonlarından ürün üretimini  çıkardığınızda, geriye kalan tüm operasyonlar günümüzün lojistik kavramının içerisine giriyor.

Peki; bu tanım önümüzdeki dönemde nasıl olacak? Bitmeyen müşteri istekleri ve kıyasıya rekabet koşulları, gelişen teknoloji ile beraber müşteriye verilmesi gereken yeni hizmetleri de beraberinde getiriyor. Daha önce müşterinin hizmet  tercihinde yer alan maliyet,  kalite ve bulunabilirlik gibi kriterler artık standart hale geliyor ve yerini yenilerine bırakıyor.  Her eklenen yeni kriter bir beklenti, her beklenti de bir hizmeti doğuruyor ve bu hizmetler de lojistik operasyonlarına ekleniyor.  Sonuç olarak da lojistik kavramının tanımı dünden bugüne değişiyor.

Artık ürünlerde ve hizmetlerde yenilik yapmak, pazarda ürünü ilk piyasaya sürdüğünde firmaya bir avantaj sağlarken, rakiplerin hemen benzer ürünleri ve hizmetleri  piyasaya sürmesiyle avantaj etkisini kaybediyor. Firmaların rekabet avantajını sağlayan birim olarak lojistik ön plana çıkıyor. Burada lojistik tanımını en hızlı güncelleyen firmalar diğerlerinden bir adım öne geçiyor.

Şirketlerde lojistik tanımını nasıl geliştiririz ve güncel tutarız?

Ülkemizde lojistik departmanları halen hak ettiği önemi alamamış durumda, ancak dünyadaki gelişmeler bunun tam tersi yönünde. Ülkemizde lojistik departmanları çoğu şirkette yok, var olanların da büyük kısmında operasyonlar mevcut haliyle yürütmek görevi verilmiş olan kişilere emanet edilmiş durumda.  Bu kişiler de statükocu bir anlayışa sahip. İşe başladığında kendi iş tanımında ne varsa, o koltuktan ayrılırken de aynı iş tanımını koltuğun yeni sahibine devrediyor. Dünyada kendi alanlarındaki gelişmeleri takip etmiyor, ancak müşteri tarafından bir çözüm istenirse, ya da çalıştığı lojistik servis sağlayıcı kendisine verdiği yeni bir hizmetten bahsederse değerlendiriyorlar. Bu yönetici grubu ile yönetilen lojistik operasyonlarının kendi firmasına bir avantaj yaratamayacağı, bir farklılık elde edemeyeceği çok açıktır.

Eğer lojistik ile bir farklılık yaratılması, bir avantaj elde edilmesi isteniyorsa doğru operasyonun doğru kişiler ile yapılacağından hareket ile, ilk önce operasyonların başına değişime açık, sektördeki gelişmeleri yakından takip eden ve iç/dış müşteri odaklı yöneticiler getirilmeli ve bu yöneticiler yine benzer yapıdaki çalışanlar ile desteklenmelidir.  Hatta lojistik altında operasyonu yürütecek ve operasyonel AR-GE çalışmaları yürütecek birimler olmalıdır. İş yapış tarzını değiştirecek ve birçok kişinin konfor alanını zorlayacak bu birimlere mutlaka direnç gösteren statükocu anlayış olacaktır. Bu noktada oluşturulan bu birimin başarısı için geriye kalan tek şey üst yönetim desteğidir.

Her talebin kendi arzını yarattığı gerçeğinden hareketle, hizmet alan firmalardaki değişim olmadan hizmet veren firmalarda gelişimin çok daha yavaş olacağını tahmin etmek çok da zor değil. Zaten bu nedenle ülkemizdeki lojistik hizmet veren çok uluslu firmalar yurtdışında verdikleri hizmetleri ülkemizde pazarlamakta zorlanıyorlar. Dahası ülkemizdeki lojistik sağlayıcılar, yeni bir hizmet üretip de bunu yurtdışındaki lojistik operasyonlara satamıyorlar. Bu da müşteri talepleri karşısında çözümsüzlüğe yol açıyor.

Sonuç olarak, yakın bir gelecekte Lojistik tanımının tek kelime ile ifade edileceğine inanıyorum. Şirketlerde karşılaştığımız hemen her sorunun çözümünde, ya da yeni oluşturduğumuz projelerde, kök neden analizinde 3 defa sorduğumuz “neden” sorusunun yerine “nasıl” sözcüğünü koyduğumuzda mutlaka lojistik operasyonlara geliyoruz.  Bu noktada da tanımı tek kelime “çözüm” ile güncelleyebileceğiz.

Sağlık ve mutluluk dileklerimle.

Özgür Altunkaya

Adel Kalemcilik Lojistik Sistemleri Müdürü

[email protected]