Otomotivde artan talebe, stok yetersiz kaldı

Faiz indirim rüzgarı ile satışların hızlandığı otomobil ve hafif ticari araç pazarında daralma durdu, toparlanma başladı. Eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 82 artışla 41 bin 992 adet olurken, kamu bankalarının yerli üretim olan araçlara yönelik düşük faizli kredi kampanyasının 1 Ekim’de devreye girmesi ve ardından diğer bazı bankalar ile markaların da benzer kampanya yapmasının etkisiyle showroom trafiği geçen ay daha da hızlandı. Ekim ayı rakamları henüz açıklanmadı ancak sektör temsilcileri, pazarda 2018 Ekim ayına göre yüzde 100’ün üzerinde bir artışla 50-60 bin arasında bir satış bekliyor. Kasım ve aralık ayları için de benzer adetler öngörülüyor. Bu da pazarın yıl sonunda 500 bin adetlere yaklaşacağı anlamına geliyor.

Ancak tüm bu olumlu gelişmelere karşın bu kez de sektörde stok sıkıntısı yaşanıyor. Özellikle yılın ilk aylarında planlamalarını 300 bin adetlik pazara göre yapan markalar, 500 bine doğru giden iç piyasada araç tedarikinde zorlanıyor. Otomotivciler, yeterli stok olmadığı için yıl sonunda satışların talebin altında gerçekleşebileceğini dile getiriyor. Sektör temsilcileri, araç tedariği konusunda yaşanan sıkıntıları Dünya’ya anlattı.

 “Yıl sonu stoklarımız planların altında”

Borusan Otomotiv İcra Kurulu Başkanı Hakan Tiftik: Sadece binek otomobil özelinde bakarsak, 2018 sonunda 2019 yılı binek otomobil pazarı için tahminimiz 280 bin adet oldu. Daha sonra, 1.6 litre altında motor hacmine sahip otomobiller için geçerli olan ÖTV indiriminin, önce ilk çeyrek daha sonra da 2. çeyrek sonuna kadar uzatılması ile birlikte binek otomobil pazarı tahmin edilenden daha iyi performans gösterdi ve buna paralel olarak binek otomobil pazarı tahminimiz 330 bin adet seviyesine geldi. Nispeten zayıf geçen temmuz ve ağustos aylarının ardından binek otomobil pazarı eylül ayında keskin bir artış ile 35 bin adet seviyesine yükseldi. Ekim ayı pazar beklentimiz de 40 bin adedin üzerinde. Bugün itibarıyla 2019 binek otomobil pazarının 360 bin adet seviyesinde gerçekleşmesini öngörüyoruz. Üretim planlaması dinamik bir süreç olduğu için; senenin başında planlanan adetler sene içinde üretici ile yapılan görüşmeler sonucunda revize edilerek artırılabiliyor. Öte yandan bu sürecin de üretici tarafında limitleri söz konusu. Belli bir aydaki araç bulunurluğu ve tedariğini değiştirmek için planlamasının belirli bir zaman dilimi öncesinden yapılması gerekir ve üretim kapasitesi dahilinde değerlendirilir. Özellikle haziran ve temmuz aylarında, ÖTV indiriminin bitmesi, talebin düşük seyretmesi ve ekonomik belirsizlikler, bizleri 2019 yılının ikinci yarısı için tedarik planlaması yaparken temkinli olmaya yöneltti. Eylül ve ekim aylarındaki nispeten güçlenen talebin kasım ve aralıkta da devam etmesi durumunda, muhtemelen yıl sonu stoklarımız planladığımızın altında gerçekleşecek.

“Bazı markalarda araç kalmamış olmalı”

Peugeot Pazarlama Direktörü Mehmet Akın:  Ekim ayı pazar beklentimiz 55-60 bin. Kasım ayında da 60 bin adet öngörüyoruz. 2019'da pazarın 475 bin bandında kapanacağını öngörüyoruz. Tedarik sorunu olmazsa bu seviye daha da yukarı çıkabilir. Biz sene başında yaklaşık 500 bin adetlik bir pazar öngördüğümüz için planlamamızı da buna göre yaptık. Ancak 2019 başında planlarını 300 binli adetlere göre yapan markaların bu aylarda stok sorunu yaşaması kaçınılmaz görünüyor. Hatta şu anda bu markalarda araç kalmamış olması gerekiyor.

“Yüzde 10 daha fazla satabilirdik”

Hyundai Assan Genel Müdür Yardımcısı Murat Berkel: Devletin yerli araçlara sağlamış olduğu düşük faiz uygulaması sonrası otomotiv pazarı hareketlendi ve beklentilerimizin üzerinde bir talep oluştu. Satışlar da doğal olarak tahminimizin biraz yukarısında seyrediyor. Hyundai Assan olarak da bu talebe iş planlarımız doğrultusunda karşılık vermeye çalışıyoruz ve herhangi bir stok sıkıntısı yaşamıyoruz. Eğer biraz daha fazla stoğumuz olsaydı, yüzde 10 daha fazla satış yapma şansı elde edebilirdik. Fakat, biz yine de stratejilerimize ve hedeflerimize göre hareket ediyoruz ve satışlarımızdan memnunuz. Pazar tahminimiz ise 430 bin adet seviyesinde olacak.

“Artışa rağmen 2018’in %25 gerisindeyiz”

Mercedes-Benz Türk Otomobil Grubu İcra Kurulu Üyesi Şükrü Bekdikhan: Faiz oranlarındaki hızlı gerileme ve güven ortamındaki iyileşme yılın son çeyreğindeki pazar beklentilerinin pozitif yönde değişmesine yol açtı. Toplam pazar beklentilerinin 475- 500 bin adet aralığında yukarı yönlü revize edileceğini öngörüyoruz. Bu durum sevindirici bir gelişme olarak görülse de bir önceki yıl 620 bin adetlik pazarın yüzde 25 gerisinde kaldığı göz ardı edilmemeli.

Tofaş üretimi artırmaya odaklandı

Fiat Marka Direktörü Altan Aytaç: Ekim ayında diğer birçok marka da olduğu gibi bizde de hareketlilik var. Bu hızlanan talebi karşılamak çok kolay olmayabiliyor. Ancak biz yüzde 95 yerli üretim yaptığımız için talebi karşılamak konusunda daha hızlı davranabiliyoruz. Tofaş olarak üretimi artırmaya çalışıyoruz. Yıl sonunda pazar 490 bin adetlere çıkabilir. Ekim ayında ise satışların 50 bini aşacağını öngörüyoruz. Yılın son ayları satışlarda en sevdiğimiz dönem. Burada kamu bankalarının 1 Ekim’de başlattığı faiz indirim rüzgarına diğer banka ve markaların da destek vermesi bu artışta etkili oldu. Böylece doğru koşullar bir araya gelince pazara nasıl etki ettiğini görmüş olduk. Her ne kadar henüz istediğimiz seviyeye gelememiş olsak da bu gelişmeler sevindirici.

Aysel YÜCEL - DÜNYA

LOJİPORT