Aralıksız 123 yıldır denizcilik sektörüne zabit yetiştirerek, bugüne kadar 2940 güverte, 2082 makine, 8 liman ve 146 ulaştırma-işletme elemanını sektöre kazandıran okulun bugünkü ismiyle İTÜ Denizcilik Fakültesi olduğunu tahmin etmişsinizdir. 123 yılda çeşitli kurumların bünyesine geçmiş ve dokuz kez isim değişikliğine uğramış denizcilik okulu 119. balık gününü bu seneden itibaren bahar ayında yapacak. Daha önce aralık ayında yapılan törenin bahara alınma nedeni ise her geçen yıl mezun sayısının artması ve kapalı alanın ileride yetersiz kalacak olması.

İTÜ Denizcilik Fakültesi?ni gezmeye gittiğimizde fakülte içinde yoğun bir çalışma olduğunu gördük. Balık Günü için yapılan bir hazırlık olarak düşündük ama küçük bir gezintimizin ardından bu çalışmaların, okulun mevcut saha içinde büyümek için yapıldığını anladık. İki yıl önce gitmiş olduğumuz Balık Gününe oranla ciddi değişiklikler olmuş.  İki yıl önceki Balık Günü?ne katılan mezunlar bu yılki Balık Gününe gittiklerinde fakültedeki değişimi rahatlıkla görebilecekler. Deniz sahasına yapılan mendirek sayesinde okulun sahip olduğu rıhtım ve iskele sayısının artması en dikkat çekici gelişme.

Gemilerde talim var

Bu iskelelere yanaşan tekneler küçük bir marina görüntüsü yaratıyor.  Fakültenin  eğitim gemileri Akdeniz, Sismik 1 ve Martı   gemileri ise liman havası yaratmış. Gezintimiz sırasında Akdeniz gemisinde bir hareketlilk olduğunu görünce Dekanımıza bir espiri yapıyoruz ?hayırdır Hocam, Akdeniz yolcularını almış, mavi tura çıkıyor galiba?. Dekan Aydın Şalcı, Denizcilik Fakültesi?nin özellikle eski mezunlarının son derece memnun olacakları ve sevinecekleri bir haber veriyor bize. Okulumuzda şuanda bir dizi filmi çekiliyor. Dizinin ismi ise ?Gemilerde talim var. Filmin çekimleri için Set ekibi şuanda Akdeniz gemisinde bulunuyor.?

Simülatör merkezi Japonya?dan

Okuldaki diğer gelişmeler ile ilgili bilgiler veren Dekan Şalcı, şunları anlattı; ?JİCA kuruluşu ile yapılan teknik işbirliği sonucu Simülatör Merkezi kurularak, öğrencilerin hizmetine sunulmuştur. Japon hükümetinin desteğiyle okula 15 milyon dolarlık simülatör merkezi yaptık. Bu merkezin içinde köprüüstü ve ana makine dairesi similütörü ve Avrupa Birliği Projesi?nde okula kazandırılan 24 kişilik tanker (sıvı yük elleçleme) simülatörü bulunuyor. Yine bu kapsamda Deniz Güvenlik Eğitim Merkezi açılmıştır.17 Mayıs 1997 tarihinde Olimpik Yüzme Eğitim Havuzu törenle hizmete açılmıştır. Fakülte de  eğitim için  Akdeniz,  Sismik 1 ve Martı gemileri kullanılmaktadır.?

Seyir kulesi yapılacak

Fakülte?nin Kabotaj Bayramı?nda temelini atacağı diğer bir proje ise, Seyir ve Navigasyon Kulesi. Kule?nin 40 metre yüksekliği bulunuyor ve üç kısımdan oluşuyor. Kule?nin birinci katında mezunların okullarını ziyarete geldiğinde veya hafta sonları aileleriyle vakit geçirebilecekleri sosyal tesis bulunacak. İkinci katı kontrol odası olarak,  üçüncü katı ise su sporları yarışında gözetleme yeri olarak kullanılacak. Kulenin en ilginç yanı ise bir yelkenli teknenin siluetinde olması.

Okuldaki yenileme çalışmalarının diğer binaların restorasyonu ve yenilenmesiyle devam edeceğini söyleyen Şalcı, ?Öğretim üyelerinin bulunduğu binayı tasfiye ettik ve yıkarak yenisini yapacağız. Tarihi dokusu olan binaları revize ederek yenileyeceğiz, eskimiş ve sağlam olmayan binaları ise yıkıp yenilerini yaparak okulun kapasitesini artıracağız? diye bilgi verdi. Dekan Şalcı?nın en çok üzüldüğü konusu ise okullarının bitişiğindeki arsanın Ulaştırma Bakanı Yıldırım ve Deniz Ticaret Odası tarafından kendilerine söz verildiği halde bu sözün yerine getirilememesi. Bildiğiniz gibi bu arsayı DTO satın alarak TÜDEV?e vereceklerini açıklamıştı. Göreve ilk geldiğinde fakülteyi gezerken bu arsayı kendisinin gündeme getirdiğini söyleyen Şalcı, bu arsanın fakültenin büyümesi için tek şans olduğunu ancak büyümelerinin önüne geçildiğini dile getirdi.

Fakülte tecrübelerini paylaşacak

İstanbul Teknik Üniversitesinde Mezunlar Konseyi kuruldu. Yürütme Kurulu?na ise Denizcilik Fakültesi mezunlarından Kapt. Atilla Kocataş ve Kapt. Saim Oğuzülgen seçildi. Böyle bir konsey kurma kararının alınma nedeni ise, Fakültelerden mezun olanlar arasında bağlantı oluşturulması geliyor. Denizcilik Fakültesi bu konseyde büyük öneme sahip. Nedeni ise hiçbir üniversite de görülmeyen mezunlara arasındaki bağlılık ve okulun sektör ile sıkı ilişkileri. 

Fakültenin tarihi

Türk deniz eğitimin tarihi incelendiğinde ilk eğitim Sultan I. Mahmut zamanında 1734?te Üsküdar mühendishanesinin açılmasına dayandığı görülür.  Kısa bir süre sonra bu okulun kapatılmasının ardından ise 1773?te Haliç tersanesi içinde bahriye mühendisliği ağırlıklı ?Mektebi Bahriye-i Şahane? açılır. 1848?de ise devletin aldığı bir kararla tüccar gemilerinin kaptanları imtihan edilerek ehliyetlerine göre diploma verilmesine karar verilir. 1850?de ise Sakız Adası?nda ?Sakız Adası Özel Bahriye Mektebi? açılır. Tarihi belgelerde Azap Kapısı?nda bir ?Tüccar Kaptan Mektebi?nden de bahsedilir. İTÜ Denizcilik Fakültesi?nin temeli ise 5 Aralık 1884?te ?Leyli (Yatılı) Tüccar Kaptan Mektebi?nin açılmasıyla atılır. 1891?de 14 öğrenci mezun olur ve Şirket-i Hayriye vapurlarında görev alırlar. Ancak 21 yıl sonra fazla mezun verdiği ve mezunlarının tüccar gemilerinde iş bulamadıklarından dolayı Padişah fermanıyla kurulan okul yine padişah fermanıyla söndürülür ve 1908?de mezunlarını vererek kapatılır. Ancak bu eksiklik fazla sürmez. Bu boşluğu doldurmayı amaçlayan, daha önce ?Tüccar Kaptan Mektebi?nde de ders vermiş olan emekli Deniz Önyüzbaşı Kaptan Hamit Naci Özdeş, Azapkapı?da özel, yatısız, ortaokul sonrası 4 yıl süreli güverte ve makine bölümlerinden oluşan  ?Milli ve Hususi Ticaret-i Bahriye Kaptan ve Çarkçı Mektebi? okulunu 1909 yılında yeniden açar. İlk mezunlarını 1913 yılında veren okulun adı 1919-1920 yılında  Milli Ticaret Bahriye-i Kaptan ve Çarkçı Mekteb-i  Alisi, 1924-1925 ders yılında da Kaptan ve Çarkçı Mektebi olarak değiştirilir.

Hamit Naci kararlıdır ancak...

Bütün varlığını okulun gelişmesine adayan Hamit Naci 1927 yılında okulu İstanbul-Ortaköy?de Fer?iyye Sarayı  (Şimdi Ziya Kalkavan Anadolu Denizcilik Meslek Lisesi)?na taşır ancak Devlet, 16 Ağustos 1928?de okulu Hamit Naci?den devir alır ve adını da değiştirir. Milli ve Hususi Ticaret-i Bahriye Kaptan ve Çarkçı Mektebi 19 yıl boyunca  160 güverte ve 56 makine olmak üzere toplam 216 mezun vermiştir. Cumhuriyet?in kurulmasından 5 yıl sonra  resmi devlet okulu statüsüne geçirilen okul  Ali Deniz Ticaret Mektebi adını aldı  ve  İktisat Bakanlığı?na bağlandı.

1934 yılında adını Yüksek Deniz Ticaret Mektebi olarak değiştirilen okulun eğitim-öğretim süresi 3 yıla çıkarıldı.

1936 yılında okula bir sınıf daha ilave edilerek  eğitim 6 yıla çıkarıldı. Böylece okul 3 tali, 3 yüksek sınıflı bir meslek okulu halini aldı.1939 yılında Ulaştırma Bakanlığı?na bağlanan okul, lise bölümü söndürülüp eğitim ve öğretim süreleri  güverte bölümü için 4 yıl, makine bölümü için 5 yıl olarak yeniden düzenlendi.   3 Haziran 1946  tarih ve  4915 sayılı kanunla  adı Yüksek Denizcilik Okulu olmuştur.

18 Ağustos 1981  tarih ve 2507 sayılı yasa ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığı içine alınıp, şimdiki konuşlandırıldığı  İstanbul-Tuzla?ya taşınarak, adı Denizcilik Yüksekokulu olarak değiştirildi.

18 Ağustos 1981 tarih ve 2507 yasa ile adını alan  Denizcilik Yüksekokulu, 9 yıllık  eğitim ve öğretim  süresince  571 güverte  (14 yabancı uyruklu), 338 makine  (5 yabancı  uyruklu) ve 6  ulaştırma-işletme mezunu olmak üzere  toplam  1009 öğrenci mezun etmiştir.

6 Ekim 1988?de yürürlüğe giren 3477 sayılı yasa gereği okul, İTÜ?ye bağlanmıştır.

Kaynak; Dr. Sinan Çakır, İTÜ Denizcilik Fakültesi

Murat ERDOĞAN ? PERŞEMBE ROTASI