Japon otomotiv devi, Türkiye’de fabrika yatırımı için son düzlüğe girdi.
4 yıl önce Türkiye’de yatırımın sinyalini veren ancak geçen sürede ‘Askıya mı aldı’ yorumları yapılan Japon Nissan’ın son düzlüğe girdiği ortaya çıktı. Nissan’ın fabrika için Adapazarı veya İzmir arasında karar vermesi bekleniyor. Böylece 17 yıl aradan sonra Türkiye’ye otomotiv sektöründe sıfırdan bir yatırım gelmiş olacak.
2010 yılında Paris’te yaptığı açıklamada, Nissan’ın Türkiye’deki pazar payından memnun olmadığını belirten Renault ve Nissan CEO’su Carlos Ghosn, Renault’nun başarısını örnek göstererek, Türkiye’de Nissan’ın büyümesi için üretim yapmasının kaçınılmaz olduğunu söylemişti. Bir yıl sonra Türkiye’de Renault’un ardından Nissan’la yatırım yapma fikrinden vazgeçmediklerini yineleyen Ghosn, “Ben Türkiye’de Nissan yatırımı istiyorum ama yatırımı proje aşamasına geçirmek biraz zaman alabilir” açıklamasını yapmıştı. Carlos Ghosn’in bu açıklamasının ardından Türkiye’de Renault’un ortağı olan Oyak Grubu çalışmalara başlamış, Oyak Otomotiv ve Çimento Grubu Başkanı Celal Çağlar, “Arsa liman hazır, gelin ortaklaşa Nissan fabrikası da kuralım” çağrısı yapmıştı. Daha sonra Carlos Ghosn’un Bursa ve İstanbul’da temaslarda bulunduktan sonra İskenderun’a gidip Oyak Grubu’nun Nissan yatırımı için önerdiği arazileri inceleyediği bilgisi verilmişti.
‘ASKIYA ALINDI’ YORUMU
Nissan Türkiye Genel Müdürü Kei Kubota, geçtiğimiz yıl yatırımla ilgili çalışmaların devam ettiğini belirterek, “Umarım Nissan, Türkiye’de üretime imza atar. Bunu bende canı gönülden istiyorum” açıklamasını yapmıştı. Ancak Kubota, Nissan’ın 14 ay içinde piyasaya sunacağı 7 modelin bu yatırım kapmasında olmadığını da sözlerine eklemişti. Bu gelişmelerin ardından ‘Nissan yatırımı askıya mı aldı’ soruları gündeme gelmiş, yatırımdan vazgeçildiği yorumları yapılmıştı. Ama durumun öyle olmadığı kısa süre sonra anlaşıldı.
Geçtiğimiz hafta İşbir Holding’in iştiraki İşbir Sünger Sanayi AŞ, otomotiv sanayiine sünger üretecek yeni bir fabrika yatırımı için Japonlarla masaya oturduklarını açıkladı. Şirketin genel müdürü, fabrikanın İzmir ya da Adapazarı’nda olacağını belirterek, “Yerine henüz karar verilmedi çünkü ortağımız olacak Japon otomotiv devi de araç üretimi için yer seçimini henüz tamamladı” diye konuştu. İşte bu açıklamanın ardından Türkiye’de araç üretimi için yer arayan fabrikanın Nissan olduğu anlaşıldı. Çünkü Toyota ve Honda gibi diğer Japon otomotiv şirketlerinin Türkiye’de fabrikaları bulunuyor. Türkiye’de bir tek Japon devi Nissan yok. Dolayısıyla Nissan’ın Türkiye’ye yatırımda artık son aşamaya geldiği ve kuracağı fabrika için Adapazarı ile İzmir arasında seçim yapacağı anlaşıldı.
Japon sayısı 4’e çıkacak
TÜRKİYE’de bugün halihazırda Japon otomotiv şirketlerinden Toyota, Honda ve Isuzu’nun yatırımları bulunuyor. Toyota, 20 yılda Türkiye’ye 1.4 milyar Euro’luk yatırım yaptı. Türkiye’de Verso ve yeni Corolla’yı üreten Toyota’nın Sakarya’daki 150 bin adetlik üretim kapasitesi bulunuyor. Japon Honda ise Türkiye’deki fabrikanın temellerini 1996’da atıp üretime 1997 yılında başladı. Şu anda Honda’nın Gebze’de 50 bin adetlik kapasiteye sahip fabrikasında Civic Sedan modeli üretiliyor. Japon Isuzu ise Türkiye’de Anadolu Isuzu ile ortak fabrikaya sahip. Japon Isuzu, Şekerpınar’daki fabrikasında D-Max, hafif kamyon, kamyonet ve otobüs üretiliyor. Isuzu, önümüzdeki dönemde ağır kamyon üretimi planlıyor.
Mevcut kapasiteler çok hızlı yükseliyor
OTOMOTİV sanayisinin üretim kapasitesi mevcut fabrikalara yapılan yatırımlarla son 12 yılda yaklaşık yüzde 60 arttı. 2002’de 1 milyon civarında olan kapasite 2014’te 1 milyon 683 bin adede çıktı. Son 2 yıldaki toplam kapasite artışı yüksek oranlarda olmasa da, firma bazında kapasiteler adeta katlandı. Hyundai Assan’ın üretim kapasitesi son 2 yıl içinde 150 bin adetten 210 bin adede, Ford Otosan’ın kapasitesi ise 330 bin adetten 415 bin adede çıktı. Mercedes-Benz Türkiye’nin kapasitesi 13 bin 718 adetten 18 bin 500 adete yükseldi. Türkiye’deki otomotiv fabrikaları arasında en yüksek kapasiteye sahip firma unvanı da el değiştirdi. Üçüncü fabrikasının devreye girmesiyle Ford Otosan, iki basamak birden atlayarak Türkiye’nin en fazla kapasiteye sahip firması oldu. Tofaş, 400 bin adetle ikinci sıraya geriledi. 360 bin adet kapasiteli Oyak Renault ise üçüncülüğe düştü. Hyundai Assan, 150 bin adetlik kapasiteye sahip Toyota Türkiye’yi dördüncülükten etti.
1 yılda 8 milyar
TÜRKİYE’de hükümetin verdiği teşviklerin de etkisiyle son dönemde adeta atağa kalkan mevcut Türk otomotiv üreticileri, 4 milyar dolarlık (8 milyar) rekor yatırıma imza atıyor. 1.5 milyar dolarlık yatırımla 4 yeni model ve yeni fabrika yatırımını hayata geçiren Ford Otosan’ı Koreli Hyundai takip etti. Hyundai Assan, İzmit fabrikasının kapasitesini 210 bin adede çıkartarak, 600 milyon doları aşan (1.2 milyar liralık) yatırımla Eylül ayından itibaren i20 dışında yeni i10 üretimine başladı. Adapazarı’ndaki fabrikasına 150 milyon Euro’luk (210 milyon dolar) yatırım yapan Toyota ise geçtiğimiz eylül ayından itibaren yeni Corolla üretimine başladı. Tofaş da geçtiğimiz günlerde sessizliğini bozdu. Daha önce Türkiye’de iki yeni otomobil üreteceğini açıklayan Tofaş, bunlardan ilki olan orta Sedan sınıfı yeni otomobil için 520 milyon dolar yatırım yapacağını açıkladı. Bu modelden yılda 70 bin adet üretilecek. Tofaş ayrıca önümüzdeki 3 yılda 3 model daha üretmesi gündeme geldi. Oyak Renault’un ise yıl sonuna kadar Fluence’nin yerine geçecek yeni otomobil yatırımını açıklaması bekleniyor.
Emre ÖZPEYNİRCİ- HÜRRİYET
LOJİPORT