Dicle Nehri ile Botan Çayı''nın birleştiği noktada gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan antik liman, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Ankara Üniversitesi Sualtı Arkeolojik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ANKÜSAM) işbirliği ile hazırlanan proje kapsamında Hasankeyf''teki kültür parkında sergilenecek.
ANKÜSAM Müdürü Prof. Dr. Hayat Erkanal, IIısu Barajı rezervuar alanının çok geniş olduğunu belirterek, Diyarbakır, Batman, Şırnak, Siirt ve Mardin''i kapsadığını söyledi.
Antik dönemde Dicle ve Fırat''ın çok önemli akarsular olduğunu ve bu nehirler üzerinde o dönem ulaşım yapıldığını kaydeden Erkanal, şöyle konuştu:
"Herodota göre, hammade ve mamul eşyalar Anadolu''dan güneye doğru gidiyordu. Tek yönde giden tekneler vardı. Bunlar hafif malzemeden yapılmış hedefe geldikleri zaman sökülüp, eşek sırtında tekrar kuzeye taşınıp yeniden inşa ediliyordu. Bunların uğradıkları limanlar da canlı birer ticaret merkeziydi."
Çattepe höyüğünde yapılan kurtarma kazılarında Botan Vadisi''nde nehir limanı bulunduğunu anımsatan Erkanal, bu antik limanın geliştirdikleri projeyle Hasankeyf Kültür Parkı''na taşınacağını vurguladı.
- Teknelerin benzeri yapılacak
"Amacımız limanı Hasankeyf''te oluşturulan Kültür Parkı''na taşıyarak, su altında kalmasını engellemektir" diyen Erkanal, şöyle devem etti:
"Antik limanda yar alacak teknelerin imalatına birkaç ay sonra başlanacak. Asur kaynaklarına göre o dönemde 5 çeşit nehir teknesi vardı. Bir türü yakın zamana kadar kullanılan tulumlar üzerinde hareket eden ''kelek'' adı verilen teknelerdi. İzmir''de bu 5 türün benzerini inşa ederek Hasankeyf''te sergileyeceğiz. Bu kış projeyi bitirmeyi umuyoruz."
- Sarnıçtan limana dönüştürülmüş
Çattepe Höyüğü Kazı Ekibi Başkanı ve Ege Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Haluk Sağlamtimur ise antik limanın Anadolu''daki ender limanlardan biri olduğunu söyledi.
Bulunan tarihi yapının ilk önceleri "sarnıç" olarak yapıldığını ifade eden Sağlamtimur, şöyle dedi:
"Çünkü Dicle aynı yerden akmıyordu. Bu nedenle bir tatlı su kaynağı olarak buraya bir havuz yapmışlar. Tatlı su kaynağı için 25 basamaklı bir iniş alanı yapmışlar. Ancak sonrasında Dicle Nehri bu liman yapısının dibinde aktığı için buraya iskele yapıp limana çevirmişler."
- "Liman kalıntıları bin 600 - bin 700 yıllık"
Arap yazıtlarına göre bu liman sayesinde Çattepe''den Musul''a kadar bir su yolu olduğunu ve bu su yolunda kayıkların çalıştığını ifade eden Sağlamtimur, şöyle devam etti:
"Bu liman sular atında kalacağı için taşımayı düşünüyoruz. Özellikle ön kısımda kireç taşından yapılmış su toplama havzası ve iskele orijinal haliyle taşınıp, orada kurulacak. Liman kalıntıları bin 600 - bin 700 yıllık."
DenizHaber.Com
LOJİPORT