2023 yılında Türkiye’nin dünyanın en kaliteli ve sayı olarak en fazla zabitanını yetiştireceğine inan Piri Reis Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Osman Kamil Sağ, IMO’da denizci bir ülke olarak 164 ülkeyi idare eden ve yön veren ilk 10 ülke arasına gireceğini söyledi.
Piri Reis Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof.Dr. Osman Kamil Sağ, 12/13 Mayıs 2011 tarihinde gerçekleştirilen “The 14th European Manning &Training Conference – Black Sea Crewing” konferansında IMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) adına yaptığı açılış konuşmasında, Türk denizcilik eğitiminin geleceğine yönelik öngörülerde bulundu. Konuyla ilgili uzun araştırmalar yaparak bu sunumu hazırladığını ve ilk kez burada açıkladığını vurgulayan Sağ, detaylı tablolara da yer verdiği sunumunda Türk denizcilik eğitiminin ve zabitanının 2023 yılında ulaşacağı noktayı gözler önüne seriyor. Prof. Dr. Osman Kamil Sağ, aktif zabitan açığının 2015 yılında iyimser beklentilere göre 13,000, kötümser beklentilere göre ise 71,500 olacağının tahmin edildiğini dile getirdi. Sağ, aktif zabitan açığının 2020 yılında ise iyimser beklentilere göre olmayacağı, hatta 13,000 fazlalık arz edeceği, ancak normal beklentilere göre 6,500, kötümser beklentilere göre ise de 58,500 açık göstereceğini belirtti.
Zabitan sayısı % 162 artacak
2005-2010 yılları arasında yapılan 3 ayrı uluslararası ankette farklı aktif Türk zabitan sayısı verilerine ulaşıldığını aktaran Sağ, 2015/2020 tahminlerini yapan uluslararası kuruluşların Türkiye’deki bazı gelişmelerden ve açılacak yeni okullardan haberdar olmadığını ve bu nedenle geleceğe yönelik doğru tahminlerde bulunamadıklarını öne sürdü. Sağ, “2010 yılında mezun veren toplam 6 eğitim kuruluşuna alınan yıllık öğrenci sayısı 716 iken, yeni kurulan/kurulacak olan 18 yeni eğitim kuruluşu ile bu rakam 2015 yılında %162 artışla 1880’e çıkacak. Türkiye’de sınırlı zabit yetiştiren 2 yıllık meslek yüksekokullarına bakarsak; 2010 yılında sayıları 3 olan bu okullara alınan yıllık öğrenci sayısı 320 iken; 2015 yılında okul sayısı en az 8 olacak ve alınan yıllık öğrenci sayısı ise %75’lik artışla 560 olacak. Türkiye’deki Anadolu denizcilik meslek/teknik meslek liselerinde ise; 2010 yılında Güverte/Makina mezunu veren lise sayısı 15, yıllık aldığı öğrenci sayısı 1906 iken; 2015 yılında okul sayısı 25’e çıkacak ve aldığı yıllık öğrenci sayısı da %36’lık artışla 2856 olacak. Yine Türkiye için 2015/2020 tahminlerini yapan uluslararası kuruluşların Türkiye’deki 2 yıllık denizcilik meslek yüksekokulu ve 4 yıllık Anadolu denizcilik meslek lisesi sayı artışından haberleri yok. Tahminler 2010 yılındaki okul sayıları üzerinden yapılıyor” açıklamasında bulundu.
Filodaki zabitan sayısı 55 bini aşacak
Tüm bu araştırmalar sonucunda kendi tahmin ve varsayımlarına dayanarak bir tablo hazırlayan Osman Kamil Sağ, 2015 ve 2020 yıllarında Türkiye’nin aktif zabitan yetiştiren ülkeler arasında dünyadaki yerini hesapladı. Tablonun birinci kısmında(a) 2006-2011 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde denizcilik eğitimi veren tüm Türk eğitim kuruluşlarına yılda 2 bin 942 öğrenci alınırken; aktif zabitan sayısının bu dönemde 30 bin 593 olduğu gösteriliyor. Tablonun ikinci kısmında ise(b), 2010-2015 yılları arasında Türkiye’deki tüm denizcilik eğitimi veren kuruluşlara alınan yıllık öğrenci sayısının %80‘lik bir artışla 5 bin 296’ya ulaştığı, bu okulların bu dönem içinde ise %50’sinin mezun vermeye başlayacağı varsayımı ile filodaki aktif zabitan sayısının 42 bin 830’a çıkacağı gösteriliyor. Tablonun üçüncü ve son kısmında da 2015-2020 yılları arasında Türkiye’deki tüm denizcilik eğitimi veren okullara alınan yıllık öğrenci sayısının artmadan 5 bin 296’da kalacağı; ancak bu okullardan bu dönem içinde artık yüzde 100’ünün mezun vermeye başlayacağı varsayımı ile filodaki aktif zabitan sayısının 55 bin 68’e çıkacağı gösteriliyor. Sağ, Bunların asgari, bugünün şartlarına göre uyarlanmış, varsayılmış rakamlar olduğunun ve daha da artmasının mümkün olduğunun altını çiziyor.
“Kulüpçülük anlayışından vazgeçilmeli”
Sağ, hazırlamış olduğu tablonun Türkiye için taşıdığı önemi ise şu sözlerle anlatıyor: “Türkiye olarak eğer yeni açılacak olan denizcilik eğitim kuruluşlarında kaliteden ödün vermez; ‘az olsun, benim olsun, benden başkası olmasın’ felsefesi ve kulüpçülük anlayışından kurtulabilirsek; işbirliği içinde çalışabilirsek; Türk/yabancı bayraklı gemilerimizde mecburiyetten çok daha kalitesiz eğitim almış, yabancı uyruklu zabitan çalıştırma yerine, eğitim kuruluşları olarak birbirimizi, devleti, sektörü sık sık mahkemeye verme anlayışını aşabilip, kendi öz evlatlarımızın yolunu tıkamaktan vazgeçebilirsek; Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100.yılı olan 2023’de Türkiye, dünyada en çok ve en kaliteli aktif zabitan yetiştiren ülkeler arasında en üst basamağa kesinlikle yerleşerek dünya denizciliğinde çok büyük bir saygınlık kazanacak. IMO’da tam Denizci bir ülke olarak 164 ülkeyi idare eden, yön veren 8-10 ülke arasına girecek. IMO’da bu saygınlık doğrultusunda alacağı başkanlıklarla sadece denizcilik eğitimine değil, dünya denizciliğine yön veren ülkeler arasına girecek. Mezun zabitlerimiz sadece Türk ticaret filosunun değil, tüm dünya ticaret filolarının aranılan zabitleri olacak”
Aysel GENÇER - PERŞEMBE ROTASI