Türkiye, 2023 yılı sonunda 100 milyar dolarlık hizmet ihracatına ulaşırken, bunun 35 milyar dolarını lojistik ve taşımacılık sektörü sağladı. Türkiye, ayrıca 35 milyar dolarlık rakamla lojistik hizmet ihracatında dünyada yüzde 2.5 paya sahip ve 11. sırada yer alıyor. 2023 yılı ihracat taşımaları miktar olarak değerlendirildiğinde ilk sırada yüzde 78.8 ile denizyolu yer alıyor. İkinci sırada yüzde 19.3 ile karayolu, üçüncü sırada yüzde 0.9 ile havayolu, dördüncü sırada ise yüzde 0.8 ile demiryolu bulunuyor. İhracat taşımaları parasal değer olarak değerlendirildiğinde, ilk sırada yüzde 56 ile denizyolu yer alıyor. İkinci sırada yüzde 32.5 ile karayolu, üçüncü sırada yüzde 9.9 ile havayolu, dördüncü sırada ise yüzde 0.7 ile demiryolu bulunuyor.
EN FAZLA ROTA ABD’YE
Geçtiğimiz yıl, Türkiye’nin denizyoluyla ihracatında dolar değeri bazında ilk 10 ülkenin sıralaması şöyleydi: ABD, İtalya, İngiltere, İspanya, Almanya, Fransa, Rusya Federasyonu, Hollanda, Belçika ve Mısır. Denizyoluyla ithalatta dolar değeri bazında ilk 10 ülkede ise sırasıyla; Çin, Rusya Federasyonu, Almanya, ABD, İtalya, İspanya, Güney Kore, Fransa, Hindistan ve İngiltere yer aldı. Yine denizyoluyla ihracatta dolar değeri bazında ilk ve en önemli ürün açık arayla ‘motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı’ GTİP grubu oldu. İlk 10 sıradaki ürünlerin toplamının denizyoluyla ihracattan aldıkları pay 2023 yılında yüzde 53.49 oranında gerçekleşti.
İLK 100 LİMAN RAPORU
İhracatında istikrarlı yükselişini sürdüren Türkiye, lojistik altyapısının önemli parçalarından liman hizmetlerinde de güçleniyor. İngiltere merkezli Lloyd’s List’in hazırladığı İlk 100 Liman 2024 raporu açıklandı. Listedeki Türk limanlarının sıralamada 2022 yılına göre yükselişte olması dikkat çekti. Raporla ilgili değerlendirmelerde bulunan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, konteyner elleçleyen ilk 100 liman arasında Türkiye’den 4 limanın bulunduğunun altını çizerek, “2023 yılında Ambarlı, Kocaeli, Mersin ve Tekirdağ limanları dünyada konteyner elleçleyen ilk 100 liman arasında yer aldı” dedi. Uraloğlu, listede Ambarlı Limanı’nın 64., Kocaeli Limanı’nın 85., Mersin Limanı’nın 91. ve Tekirdağ Limanı’nın 100. sırada bulunduğunu da söyledi.
9 YILIN ZİRVESİ
Bir önceki yıl 89. sırada bulunan Kocaeli Limanı’nın 85. sıraya, 92. sırada bulunan Mersin Limanı’nın 91. sıraya yükseldiğine dikkati çeken Uraloğlu, listede 100. sırada bulunan Tekirdağ Limanı’nın ise yerini koruduğunu ifade etti. Uraloğlu, bir önceki yıl 74. sırada bulunan Ambarlı Limanı’nın ise 10 sıra yükselerek 64. sıradan listeye girdiğini belirterek, “En dikkati çekici başarı hikayesini sergileyen Ambarlı Limanı’nın konteyner elleçleme miktarı. 2023 yılında Türkiye’nin deniz ticaretinin büyümesiyle doğru oranda büyüyerek 9 yılın en yüksek seviyesine ulaştı ve bir önceki yıla göre yüzde 10.6 artış gösterdi” değerlendirmesinde bulundu.
2023 PERFORMANSI
Denizcilik sektörünün son 22 yılda önemli gelişmeler gösterdiğinin altını çizen Uraloğlu, Türkiye’nin dünya denizcilik faaliyetleri için çok önemli bir noktada yer aldığını kaydetti. Türkiye’nin deniz ticaretinden daha fazla pay alması için çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Uraloğlu, “2023’te Türkiye’nin deniz ticaretinin büyümesiyle birlikte limanlarımızda elleçlenen konteyner miktarı, bir önceki yıla göre yüzde 1.5 artarak 12 milyon 556 bin 401 TEU olarak gerçekleşti. En fazla konteyner elleçlemesi ise Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı idari sınırlarında oldu. 2023 yılında Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı idari sınırlarında faaliyet gösteren liman tesislerinde toplam 3 milyon 170 bin 430 TEU konteyner elleçlendi” bilgisini paylaştı.
DIŞ TİCARETİN ORANI
Ambarlı Bölge Liman Başkanlığı idari sınırlarındaki liman tesislerinde elleçlenen konteynerlerin yüzde 69.7’sinin dış ticarette taşınan konteynerler, yüzde 26.7’sinin transit yükler ve yüzde 3.6’sının da kabotajda taşınan yüklerden oluştuğunu aktaran Uraloğlu, bir önceki yıl 2 milyon 867 bin 215 TEU olan konteyner elleçleme miktarının geçen yıl 3 milyon 170 bin 430 TEU’ya ulaştığını bildirdi. Uraloğlu, Kocaeli Bölge Liman Başkanlığı idari sahasındaki konteyner elleçleme miktarının da geçen yıl bir önceki yıla göre yüzde 4.8 arttığını vurgulayarak, “Kocaeli Liman Başkanlığı’nda 2022 yılında 2 milyon 59 bin 310 TEU olan konteyner elleçleme miktarı, 2023 yılında 2 milyon 159 bin 160 TEU’ya ulaştı” diye konuştu.
TEMMUZDA İTALYA ATAĞI
Denizcilik Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye limanlarından denizyoluyla yurt dışına gitmek üzere yapılan yüklemelerde temmuz ayında en fazla yük taşıması İtalya’ya yapılan taşımalarda gerçekleştirildi. İtalya’yı, İspanya ve ABD’ye yapılan taşımalar takip etti. Denizyoluyla Türkiye limanlarına gelen en fazla yük Rusya’dan yapılan taşımalar oldu. Temmuzda Türkiye limanlarında elleçlenen 32 milyon 203 bin 883 ton yurt dışı yükün yüzde 8’i Türk bayraklı gemilerle taşındı. Temmuz ayında Türk bayraklı gemilerle taşınan yurt dışı yük miktarı 2 milyon 578 bin 844 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0.3 azaldı. Yabancı bayraklı gemilerle taşınan yurt dışı yük miktarı ise 29 milyon 625 bin 39 ton ile bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.6 azaldı.
TAŞIMADA EN FAZLA ARTIŞ DEMİR CEVHERİNDE
Temmuz ayında taşınan yük cinsleri bazında bir önceki aya göre en fazla artış gösteren yük cinsi, demir cevheri ve konsantreleri elleçlemesi oldu. Limanlardan 1 milyon 465 bin 465 ton demir cevheri ve konsantreleri yük elleçlemesi gerçekleştirildi. Bunu hurda demir ile alüminyum cevheri ve konsantreleri yükleri izledi. Temmuz ayında portland çimento 762 bin 325 ton ile Türkiye limanlarından yurt dışına gitmek üzere gemilerle en fazla taşınan yük cinsi oldu. Söz konusu yük cinsini rulo sac ve feldispat yük cinsleri takip etti.
Ham petrol yük cinsi, yurt dışından Türkiye limanlarına gelen gemilerde en fazla taşınan yükler arasında ilk sırada yer aldı. Bunu sırasıyla briketlenmemiş taşkömürü ve hurda demir yük cinsleri takip etti.
ELLEÇLENEN KONTEYNER MİKTARI YÜZDE 9.5 ARTTI
Denizcilik Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, 2024 yılının ilk 7 ayında limanlarda elleçlenen yük miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2.7 artarak 313 milyon 269 bin 412 ton oldu. Elleçlenen konteyner miktarı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9.5 artarak 7 milyon 881 bin 828 TEU’ya ulaştı. Bu yılın temmuz ayında Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarı 44 milyon 85 bin 87 ton olarak gerçekleşti. Türkiye limanlarından yurt dışı limanlarına giden yük miktarı, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15 artışla 11 milyon 892 bin 9 ton oldu. Yurt dışı limanlarından Türkiye limanlarına gelen yük miktarı ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9.1 azalarak 20 milyon 311 bin 874 ton olarak gerçekleşti. Temmuz ayında yurt dışı yük taşımaları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 azalarak 32 milyon 203 bin 883 ton oldu.
EDİTÖRÜN NOTU: Haberi yazan Şeref Kılıçlı kardeşimin affına sığınarak artık bir konuya açıklık getirmenin zamanın geldiğine inanıyorum. Ambarlı, başlı başına bir liman değildir. Bünyesinde Marport, Kumport, Mardaş ve Akçansa gibi önemli terminalleri barındıran liman tesisidir. Yine aynı şekilde Kocaeli limanı tanımı da doğru değildir. Kocaeli Liman Tesisleri de yine irili ufaklı birçok terminali çatısı altında toplamıştır.
HABER: ŞEREF KILIÇLI: istanbulticaretgazetesi.com.tr
LOJİPORT