Dünyanın enerji kaynaklarının azalmasıyla önemi her geçen gün daha fazla anlaşılan Antarktika’ya Türk bilim üssü kurulması için bir adım daha atıldı. Çeşitli bilim dallarından onlarca akademisyenin oluşturduğu Antarktika Kurulu’nun İTÜ Denizcilik Fakültesi’nde yaptığı çalıştaya 3 ayrı bakanlığın, 2 ulusal bilim kurumunun ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın temsilcileri de katıldı. 8 saat süren 3. Antarktika Çalıştayı’ndan kasım ayına kadar bilimsel program hazırlanması kararı çıktı.
Yeryüzünde sürekli insan yaşamının olmadığı tek kıta olan Antarktika’da Türk bayrağını sürekli dalgalandıracak bir bilimsel üs kurulması için sürdürülen çalışmalar kapsamında yeni bir çalıştay düzenlendi. Yelkenli tekneleri Uzaklar II ile beyaz kıtaya giderek Türk bayrağını ilk kez dalgalandıran Osman Atasoy ile Sibel Karasu’nun girişimleriyle ve İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nden Prof. Dr. Bayram Öztürk başkanlığında oluşturulan Antarktika Kurulu; İTÜ Denizcilik Fakültesi’nde toplandı. Buzul kıtada kurulan ABD’nin üssünde çalışma fırsatı bulan Yrd. Doç. Dr. Burcu Özsoy Çiçek’in ev sahipliği yaptığı toplantının en ilgi çekici yanı; 3 ayrı bakanlık ve 2 bağımsız bilim kurumu ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı yetkilisinin de yer alması oldu. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Deniz ve İç Sular Düzenleme Genel Müdürü Cemalettin Şevli, Dışişleri Bakanlığı Denizcilik ve Havacılık Daire Başkanı Barış Kalkavan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan Murat Turan çalıştaya katıldı.
‘Gerekli donanıma sahibiz’
Dışişleri Bakanlığı’ndan Barış Kalkavan, “Antarktika, barındırdığı doğal kaynaklar nedeniyle önümüzdeki yüzyıllarda devletlerin ilgi odağı haline gelecektir. Uğruna savaşılmamış tek kıta Antarktika’dır. Bilim insanları sınırsız bir tatlı su ve balıkçılık kaynağı barındıran kıtada, sadece Weddel ve Ross denizlerinde 50 milyar varil petrol rezervi olduğunu tahmin etmektedir. Hiçbir devletin egemenliğinde olmayan kıta için hazırlanan Antarktika Antlaşmalar Sistemi’ne 1995’te taraf olduk. Artık kıtada bilimsel araştırma yapacak bilim insanlarına ve gerekli donanıma sahibiz” dedi.
TÜBİTAK destek veriyor
TÜBİTAK ise 3 ayrı enstitü ile çalıştaya destek verdi. TÜBİTAK MAM’ın yanı sıra TÜBİTAK Deniz ve Yer Bilimleri Enstitüsü ile TÜBİTAK Uzay ve Uydu Teknolojileri Grubu temsilcileri de Antarktika’da Türk üssü kurulması için destek vermeye hazır olduklarını söyledi. TÜBİTAK Uzay ve Uydu Teknolojileri Grubu Başuzmanı Yüksek mühendis Sadık Murat Yüksel, “Uzayda bulunan iki uydumuzdan Rasat II için Antarktika’da bir istasyonun olması çok önemli. Çünkü dünyanın şeklinden ötürü Rasat Ankara’dan günde 4 kez, Antarktika’dan 14 kez geçiyor. Bu da o istasyonu kullanarak çok daha fazla bilgi ve görüntüye sahip olacağımız anlamına geliyor. Antarktika üssü uzay araştırmalarımız içinde çok önemli” dedi.
‘Programı hazırlamalıyız’
Çalıştay Başkanı ve İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Öztürk ise, “Her geçen gün Antarktika’da çalışabilecek bilim insanlarının arttığını görüyoruz. Kasım ayına kadar bilimsel programı hazırlamalıyız ve yeni yılla birlikte Brezilya’da yapılacak uluslararası toplantıya hazırlanmalıyız. Brüksel’de yapılan son toplantıda kıtaya Türk üssü kurmaya hazırlandığımızı söylediğimizde büyük ilgi görmüştür. Bu üs dünya bilim çevrelerinde büyük yankı yapacaktır” dedi.
Antarktika 3. Çalıştayı’na katılan Maden Teknik Arama Enstitüsü Deniz ve Çevre Araştırma Dairesi’nden Doç. Dr. Yeşim İslamoğlu da, 2015’te hizmete girmesi planlanan yeni gemilerinin bu araştırmalar için kullanılabileceğini belirtti. MTA’nın modern gemisinin buzul kıtadaki araştırmalara destek olması bilim adamlarını sevindirdi.
‘18 yıl sonra ilk kez ülkemizi temsil ettik’
Uzaklar II adlı yelkenlisiyle Antarktika’ya çıkarak ilk kez bayrağımızı dalgalandırdıktan sonra Türk bilim üssü fikrini ortaya koyan denizci Osman Atasoy ise, “18 yıl önce imza attığımız Antarktika anlaşmasında ilk kez söz almaya başladık. Boş olan Türkiye koltuğuna artık oturuyoruz ve ülkemizin bilimsel gücünü kanıtlamaya başladık. Bu enerji ile devam ederek bayrağımızı kalıcı olarak beyaz kıtada dalgalandırmalıyız. Bilim programının ardından Brezilya’daki toplantıda var olduğumuzu kanıtlamak istiyoruz” dedi.