Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, sektör için kimsenin itiraz edemeyeceği olumlu icraatlara imza atıyor. Ancak, bazen insanın ‘bunu niye yaptılar’ diyeceği işler de oluyor. 30 Aralık 2008’de Resmi Gazete’de yayımlanan Gemiadamları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik de olduğu gibi…
Yayınlandığı gün yürürlüğe giren yönetmelikle denizde 20-25 yıl çalışmış insanların hakları bir gecede ellerinden alındı. Çünkü, gemide süvari olarak çalışan bir astsubay, kendini bir gecede sınırlı vardiya zabiti olarak buluverdi.
İşin bir başka tuhaf tarafı ise, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde emeklilik başvuruları için 1 Ocak – 28 şubat tarihi saptanmıştır. Karar 30 Aralık'ta yürürlüğe girdiğinden dolayı, 2 gün sonra emeklilik başvurusu yapacak olanlar maddi ve manevi şoka uğratılmışlardır. Bu durumda yaklaşık 120 kişi olduğu söyleniyor. Emeklilikten sonra özel sektördeki bir gemide çalışma hayali kuranlar ehliyetlerinin yetersizliğinden dolayı 3-4 bin dolarlar seviyesinde alabilecekleri maaşları artık rüyalarında göreceklerdir. Bunun ötesinde yapılan atraksiyon, emekli maaşlarını da zafiyete uğratacaktır.
PEKİ NİYE BÖYLE OLDU?
Deniz Kuvvetleri’nde 20-25 yıl çalışmış insana ehliyet vermeyebilirsiniz ama en azından seyir ve motor branşında kaptanlık ve baş çarkçılık yapmış insanların haklarını bu kadar kolay ellerinden alamazsınız. Çünkü, bunlar bilfiil denizci. 25 yıl denizi solumuşlar. Ayrıca, hiç karada çalışmamışlar. Diğer branşlarda sınırlı vardiya zabiti için böyle tasarrufa gidilebilir. Ancak, herkesi aynı kategoriye koymak doğru değil. Örneğin, top astsubayı gemi kullanmayı bilmez ama ‘denizci’ diye nitelendirilir. Bu insanlar, örneğin Karamürsel’de gösterilen bütün dersleri 20-25 yıl önce gördüler. 22 yaşında mezun olan öğrenci, bu ehliyeti alıyor da, 25 senedir denizde olan astsubaylarımız mı hak etmiyor?
Bu uygulamaya, bir etken olarak da, psikolojik baskılar gösteriliyor. Çünkü, eğitim artık para ile dönen bir çark haline geldi. Acaba, buradan doğan istihdam boşluğu yeni bir kapı mı olarak algılanıyor…?
Ancak, işin bir de başka boyutu var. Silahlı Kuvvetler’den bu ehliyeti almış ve denizde kaza yapmış kaç adam var? Bir araştırılmalı... Yani, bu ehliyeti hak etmeyecek ne yapmıştır Silahlı Kuvvetler’deki denizciler… Ehliyeti verdik ama bu adam bunu hak etmiyor diyecekleri 3 örnek gösterebileceklerine inanmıyorum. Çünkü, bu kişiler hem askerlik, hem de denizcilik yaptıkları için disiplin ön plandadır. Bu durum, ticari gemilerde de bir farklılık olarak öne çıkmaktadır. En basitinden 24-09 gece vardiyasına çıkan bir Silahlı Kuvvetler mensubu 23:30’da kalkar ve gözünü gece şartlarına hazırlar. Bu, bir alışkanlıktır. Ama, sivilde aynı disiplinin olduğunu söyleyebilir misiniz?
Denizcilik Müsteşarlığımız, bir gecede sivil rütbe tenzili yaşayan bu insanların durumunu bir kez daha gözden geçirmelidir.