Baltık Dry Endeks (BDI) geçen Salı günü psikolojik sınır olan 1000 puanın altına indi. BDI’da benzer seviyeler 10 yıl önce Ocak 2002’de görülmüştü, daha sonra 2002 yazında endeks istikrarlı bir artış periyoduna girmiş ve bu artış 2007-2008 yıllarının istikrarsızlık dönemine kadar sürmüştü. Daha sonra Eylül 2008’de patlak veren global ekonomik krizin etkisiyle Ekim-Kasım 2008 tarihinde bu seviyeler tekrardan görüldü.
Çin yeni yıl tatil periyodu öncesinde ve süresince herkes piyasada bir hareketsizlik bekliyordu ama önceki Çin yeni yıl tatillerinin hiçbirisinde endeks bu kadar çok değer kaybetmemişti. Son iki haftada BDI değerinin neredeyse % 40’ını kaybetti. Söz konusu periyotta, tonaj gruplarının endekslerindeki düşüşler ise şu şekilde oldu; BCI % 35, BPI % 37, BSI % 30 ve BHSI % 14. Diğer bir enteresan notta 2009 Şubat ayından bu yana ilk kez handysize endeksi 500 puanın altına indi. İçinde bulunduğumuz haftanın Çin’de tatil olması nedeniyle piyasanın bu hafta daha da dibe gideceği kuvvetle muhtemel.
Çin yeni yıl tatili, yük eksikliğ ve aşırı tonaj arzının yanı sıra fırtınalı hava şartları da Avustralya, Brezilya ve Kolombiya’dan yapılan taşımaları sekteye uğrattı, dolayısıyla navlunlar bir de bu yüzden baskı altında kaldı.
İthal Demir Cevheri fiyatı Çin demir cevheri ithalat faaliyetinin tekrardan canlanması için önemli bir faktör. Kasım 2011’de ton başına 162 dolar olan ortalama ithal demir cevheri fiyatı Aralık ayında 141,2 dolara düşünce Çin demir cevheri ithalatı yılın son iki ayında zirve yapmıştı.
Çin yeni yıl tatili yaklaşırken haftalık % 22 değer yitiren BDI 1000 psikolojik sınırına 53 puan yaklaştı. Handysize endeksi hariç diğer tüm endeksler de çift rakamlı oranlarda düştü. Böylece 13 Ocak Cuma günü kapanışı itibarıyla BDI Aralık kapanış değerinin % 43 aşağısına inmiş oldu.
Çin’in demir cevheri talebinin düşüşüyle capesize bağlantıları durma noktasına geldi. Bunun sonucunda da Capesize günlük ortalama time charter kazançları Aralık kapanışına göre % 67 gerileyerek 10 bin doların da altına düştü. Geçen yıl çok sayıda capesize’ın hizmete dışına çıkarılmış olması Çin yeni yıl tatili sonrası bu sektör için bir ümit ışığı olarak gözükse de gelecek hakkında beklentiler yine de bulanık. Yeni hizmete girecek gemiler ve azalan yük talebinin piyasayı bir kez daha durgunluğa sokması olası olsa da aşağı gidiş hareketinin kesinlikle devam edeceğini söylemek için de henüz erken.
Capesize kazançlarında demir cevheri ticaret büyük rol oynuyor ve Çin’in mevcut demir cevheri stoklarının büyüklüğü demir cevheri ticaretinin hız kazanmasına engel oluyor. Çin’in mevcut stokları 96,6 milyon tona ulaşmış durumda. Bundan başka Brezilya’daki şiddetli yağmurlar Vale’nin demir cevheri üretiminin 2 milyon ton daha az olmasına neden oldu. Termal kömür ve hububat taşımalarında ki olumlu beklenti nedeniyle küçük tonaj gemi kazançları için durum daha iç açıcı.
Diğer yandan Hindistan’ın demir cevheri ihracatına uyguladığı yasak piyasanın avantajına oluyor çünkü bu sayede Çin daha uzak mesafelerden demir cevheri almak zorunda kaldığından capesize navlun fiyatları bundan olumlu etkileniyor.
Çin ekonomisindeki büyümenin standart beklentilerin üzerine çıkmadıkça veya Hindistan gibi diğer bir talep artırıcı bir faktör ortaya çıkmadıkça içinde bulunduğumuz yıl navlun fiyatlarında sıkı bir toparlanma görülmesi zor olacak gibi.
Deniz yoluyla taşınacak yük hacmindeki büyümenin bu yıl için, özellikle de demir cevheri için son on yılın en düşük seviyelerinde olması bekleniyor. Bunun nedeni Çin ekonomik büyümesinin yavaşlayacağı beklentisi. Tahminlere göre 2011 yılında % 9,2 büyüyen Çin ekonomisi bu yıl % 8,5 büyüyecek. Buna göre Çin bu yıl geçen yıla göre % 5,8 daha fazla demir cevheri ithal edecek, geçen yıl bu artış % 10 olmuştu. Bu farkın navlun kazançlarının üzerinde olumsuz baskı yapması kaçınılmaz olacak.
HABER VE YORUMLAR
Çin demir cevheri ithalatı Aralık ayında % 10,3 arttı;
Dünyanın en büyük demir cevheri ithalatçısı ve çelik üreticisi olan Çin Aralık ayında demir cevheri ithalatını geçen yıl Aralık ayına göre % 10,3 artırdı ve 64,09 milyon ton ithalat gerçekleştirdi. Bu miktar son 10 ayın en yüksek ithalat rakamı oldu. 2011 yılı toplam ithalatı ise 690 milyon ton olarak 2010 yılına göre % 10,9 daha yüksek olarak gerçekleşti.
Diğer yandan ülke 2011 yılında 48,88 mlyon ton çelik mamulü üretti. Bu miktar geçen iki yıldan yaklaşık % 15 daha fazla. Çelik mamulü ithalatı ise 15,58 milyon ton ile yıllık bazda % 5,2 azaldı.
Hindistan kömür ithalatı 2011 yılında % 7,6 arttı;
Hindistan’ın geçen yılki kömür ithalatı tahminen % 7,6 artarak 118,4 milyon ton’a ulaştı. Bu miktarın 84,1 milyon tonunu oluşturan termal kömür ithalatının artışı % 11,1’i bulurken diğer kısmı kok kömürü oluşturuyor. İthal termal kömürün 64 milyon tonu Endonezya’dan satın alındı. Toplam ithalat demir-çelik ve çimento sektörlerindeki yavaşlama ve yüksek stoklar nedeniyle tahminlerin altında kaldı.
CAPESIZE
Yeni yıla oldukça kötümser bir başlangıç yapan Capesize’lar geçtiğimiz hafta da yeni bir inişe sahne oldu. Capesize’ların kazancındaki düşüşün Brezilya ve Avustralya’daki kötü hava koşullarının neden olduğu yük hacmindeki kısa vadeli daralma ve birçok önemli limanda yaşanan sıkıntı ve kapanmadan etkilendiği görülüyor. Geçtiğimiz hafta ortalama Capesize günlük spot kazancı %47.7’lik bir düşüş daha gördü ve günlük ortalama kazanç geçtiğimiz hafta sonu itibariyle 7.839 Usd civarına geriledi.
PANAMAX
Capesize’larda esen kötümser hava Panamax segmentinde de dikkatleri çekiyor. Kazançlar geçtiğimiz hafta Panamax’lar için de düşmeye devam etti ve geçtiğimiz hafta sonu itibariyle Panamax’ların günlük ortalama kazançları %22.6 civarında gerileyerek 6.631 Usd civarında seyretti. Böylelikle Panamax kazançları da aynı Capesize kazançları gibi Ağustos ayından bu yana görülen en düşük seviyeye gerilemiş oldu.
HANDYMAX
Büyük tonajlarda geçtiğimiz iki haftadır görülen ciddi gerileme Handymax tonajında da kendini hissettiriyor. Handymax’lar için durum her ne kadar büyük tonajlardaki gibi şiddetli görünmese de, Pasifik bölgesinde navlunların gerilediğini ve bu bölgede bağlanmayan birçok spot geminin olduğu geçen hafta dikkatleri çekti. Handymax’lar için biraz da olsa pozitif etkide bulunan etmen, Endonezya çıkışlı ve Hindistan’a bağlanan kömür yükleri oldu. Bu yük hareketiyle birlikte bu bölgedeki Handymax kazançları daha büyük navlun düşüşlerinden kurtulmuş oldu.
COASTER
Coaster piyasasında geçtiğimiz hafta Karadeniz bölgesindeki gelişmeler navlunların tatil öncesindeki gibi artış eğiliminde olmadığını gösterdi. Ama geçtiğimiz hafta armatörler Karadeniz bölgesindeki taşımalar için navlunlarda artış olmasa da en son yapılan bağlantılardaki rakamları korumaya çalıştı. Piyasada şu anda çelik ve termal kömür yüklemeri için bir talep olduğu görülüyor. Ortodoks tatili bitimiyle aslında navlunlarda artış bekleniyordu ama Avrupa piyasasındaki genel tatil havasının da bitmemiş olması gerekçesiyle navlunlarda beklenen artış olmadı. Buna rağmen düşüş de görülmüyor. Baltık ve Kuzey denizinde de tatil rehaveti ve kötü kış koşullarına rağmen navlunlar bir önceki bağlantı seviyesini koruyabildi. Tatil havasından Akdeniz bölgesindeki taşımalar da etkilendi. Bu bölgede geçtiğimiz hafta sonuna doğru görülen en büyük hareketlilik Türkiye –Akdeniz kıyısındaki çelik yükleriydi.
LOJİPORT