Gerek şehirlerarası, gerekse şehiriçi karayollarının son yıllarda giderek artan bakım – onarım giderleri, Türkiye’nin bu sorunu kendi kaynaklarını daha çok kullanarak akıllı bir şekilde çözme zorunluluğunu ortaya koyuyor. Türkiye Hazır Beton Birliği; çimento üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden, beton üretiminde son dört yıldır Avrupa birincisi ve uygulama teknolojisinde ise gelişmiş ülkeler düzeyinde olan Türkiye’nin, özellikle ağır taşıt trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde ‘beton yollar’ kullanması gerektiğini savunuyor.
Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) üyesi THBB, Avrupa’daki gelişmeleri de yakından takip ediyor. Avrupa’da yapılan araştırmalar, beton yolun ömrü 34 yıl iken asfalt yolun ömrünün 17 yıl olduğunu gösteriyor. Aynı iklim koşullarında asfalt ve beton yolun uygulanarak yapıldığı birçok araştırmada performans açısından da beton yolun asfalt yola karşı üstün olduğu görülüyor.
Türkiye Hazır Beton Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Işık, beton yolun asfalt yola karşı avantajlarını şu şeklide sıraladı;
-Beton yolların taşıma gücü yüksektir
Beton yol, üzerine gelen yükleri asfalta göre çok daha geniş bir alana yayarak taban zeminine iletir. Yani taşıma gücü taban zeminine iletir. Bu nedenle, beton yol zayıf taban zeminleri üstünde asfalt yollara göre daha iyi sonuçlar vermekte, dayanma bakımından her türlü etkiye karşı koyacak şekilde hazırlanabilmektedir.
-Beton yolların bir diğer artısı ise maliyet açısındandır
Günümüzde petrol fiyatlarındaki ani artış nedeniyle asfalt betonu birim fiyatı yükselmeye başlamışken, beton birim fiyatında bu kadar keskin değişiklikler meydana gelmemektedir. Bu da beton yolun bir diğer artısı haline gelmeye başlamıştır. Beton yolların ilk yapım maliyeti asfalt yolun altındadır ve bakım masrafı da daha azdır.
-Beton yollar asfalt yollara göre daha az mevsimsel hasara uğrar
Betonun dayanıklılığının en çok önem kazandığı mevsim ilkbahardır. AASHTO(Amerikan Devlet Karayolu ve taşımacılık İdareleri Birliği) tarafından Kanada’da yapılan bir araştırmaya göre, asfalt yolların %61!i bahar koşullarında bozulmaktadır. Oysa aynı koşullarda betonda bozulma oranı sadece %5,5’tir.
-Beton yollar her mevsimde ve her koşulda yapılabilir
Asfalt uygulaması düşük sıcaklıkta ve yağışlı havalarda yapılamadığından yapım ve onarım mevsimi kısadır. Beton yol uygulaması ise ıslak zeminde dahil olmak üzere, hemen her iklim koşulunda yapılır.
-Beton yol doğal ve kentsel çevreye zarar vermez
Asfalt yollarda bağlayıcı olarak kullanılan asfalt malzemesi, bünyesinde çeşitli uçucu maddeler içermekteve bu uçucu maddelerin zamanla kaybolması sonucunda, kaplamada “yaşlanma” adı verilen bir tür eskime görülmektedir. Beton yolların bağlayıcı maddesi çimento ise herhangi bir uçucu madde içermemektedir. Bu nedenle beton yol için yaşlanma söz konusu değildir. Isı ada etkisi oluşturmaz. Yaz aylarında şehir içi sıcaklığın artmasına neden olmaz.
-Beton yollar daha kısa durma mesafesi sağlar
Beton kaplamaların kayma sürtünme katsayıları yüksektir. Yol yüzeyi düzgün olduğundan yağış suları kolay akar ve yüzey çabuk kurur. Sürücülerin güvenliği düşünülürse, beton yolun yapısı daha da önem kazanır. Asfaltta oluşan tümsek ve çukurlar yağışlı havalarda fazladan su tutar. Bu da su kızağı tehlikesi için büyük bir potansiyel oluşturur.
-Beton yollar gece görüşünü kolaylaştırır
Beton yollar doğal olarak açık renklidir ve araçlardan veya sokak lambalarından gelen ışıkları, koyu asfalt kaplamalara göre daha az emerler. Böylece gece görüşü artar.
Günümüze kadar yapılan araştırmalar sonucu beton yolların birçok açıdan üstünlüğe sahip olduğunun kanıtlandığını belirten THBB Başkanı Yavuz Işık; “Amerika’da 100 yılı, Avrupa’da ise 75 yılı aşkın süredir kullanılan beton yolların oranı, bazı ülkelerin otoyollarında % 70’dir. Türkiye’de az sayıdaki bazı şehir içi ve köy yolları dışında ne yazık ki bugüne kadar uygulanmamıştır. Ülkemizde havaalimanı inşaatlarında çalışmış beton yol yapım tecrübesine sahip çok sayıda müteahhitlik firması bulunmaktadır. Ülkemiz beton yol yapımına başlayacak altyapıya sahiptir” dedi.
Beton yollar konusunda çalışmaların başlayacağını ve sektör olarak duruma hazırlıklı olduklarını ifade eden Işık; “Türkiye gerek kaynak, gerekse mühendislik açısından beton yol yapımında son derece avantajlı ve yeterli bir ülkedir. Türkiye Hazır Beton Birliği üyesi olan her firma Avrupa kriterlerine uygun üretim yapmaktadır. Bu nedenle bizim üyelerimiz beton yollar projesi tamamen hayata geçtiğinde Karayollarına beton sağlayabilecek kapasite ve bilgiye sahiptir. Bazı üyelerimiz beton yol yapımında kullanılan finisher adlı makinaya sahiptir. Birçok üyemiz de beton yol uygulaması hayata geçtiği zaman yatırımlarını, ekipman alımlarını, şantiyelerde istihdam edecekleri personeli ve beton yol için kuracakları tesisleri tamamen projeye uygun olarak yapılandıracaktır.” açıklamasını yaptı.
LOJİPORT