1- İstanbul Boğazı, Kapadokya'daki balon kazası gibi bir felakete gebe. Denetimsiz korsan tekneler tehlike saçıyor.
2- 500 tekne Boğaz'da turistik gezi yapıyor. Bunların 150'si ruhsatsız. Gece beş katına çıkan tekne trafiğinde kazalar yaşanıyor.
3- Haliç için ruhsat alan tekneler kaçak olarak Boğaz'a açılıyor. Teknik donanımları yok. Her an facia yaşanabilir.
Yaz aylarıyla birlikte İstanbul Boğazı, yerli ve yabancı turistlerin tercihlerinde ilk sıraya oturdu. Dünyanın incisi Boğaz kıyılarında gezinti yapmanın 10 ila 250 lira arasında değişen fiyatlarla çeşitli alternatifleri var. Ancak düğün, yemekli davetler gibi büyük organizasyonlara ev sahipliği yapan yatlar ve daha küçük boyutlardaki gezi tekneleri İstanbul Boğazı'nda olası bir felakete gebe. Boğaz'da turizm teknesi işleten kurumlara göre denetimsiz gezi tekneleri tıpkı Kapadokya'daki balon kazalarında olduğu gibi büyük risk oluşturuyor. İstanbul Boğazı'nda 1950'lerden bu yana turizm hizmeti veren Turyol Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Can, tehlikenin denetimsizlikten kaynaklandığını söyledi. İstanbul'da yılda yaklaşık 500 teknenin Boğaz turu hizmeti verdiğini ve yaz sezonu boyunca 1 milyondan fazla yolcu taşıdığını belirten Can, "Bunların 150'ye yakını ruhsatsız, yani korsan tekne. Bir yaz sezonunda 100 milyon liralık ciro elde ediliyor. Ancak Boğaz trafiğinde tam bir can pazarı oluşuyor" dedi.
Haliç korsan yuvası
Yunus Can'ın verdiği bilgilere göre en büyük risk unsuru Haliç'te yolcu taşıma ruhsatı alan ve teknik donanımı sığ sulara göre tasarlanan gezi tekneleri. Can, "Bu teknelere Haliç'in yapısına göre ruhsat veriliyor. Boğaz ya da Marmara Denizi sularında dolaşacak yeterlilikte değiller. Tıpkı yedi katlı bina için atılan temelin üzerine 14 kat çıkmak gibi. Üstelik kaptanları da yeterli deneyim ve bilgiye sahip değil. Yolculara sigorta yapılmıyor. Ve bu tekneler denetimsiz" diye konuştu.
Milyonluk ruhsat pazarı denetlenmiyor
Yunus Can, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yaklaşık 30 yıldır yeni yolcu taşıma ruhsatı vermediğine vurgu yaparak, "Oysa Haliç'teki tekneler yolcu taşıyor. Ve her yıl ortalama 10 yeni tekne denize iniyor. Eski ruhsatlar da 300 bin ila 1 milyon TL arasında el değiştiriyor. Adam Haliç'e göre verilen ruhsatı alıp, bunu büyük yolcu teknesinde kullanıyor. Ucuza yolcu taşıyor" dedi. İstanbul'un kara yollarında yaşanan trafik karmaşasının yaz gecelerinde denizde de yaşandığını ve büyük tehlike yarattığını anlatan Can, şöyle konuştu: "Korsanlar özellikle geceleri denize açılıyor. Ruhsatsız iskelelerden yolcu alıp indiriyorlar. Geceleri trafik gündüze göre beş katına çıkıyor. Çarpışmalar, kazalar oluyor. Şimdilik can kaybı olmadı ama bu büyük bir felaketin habercisi."
Parası olana pazar açık
Yunus Can, bir tekneyi satın alıp, "deniz yeterlik belgesi"yle Boğaz'da çalışır hale getirmenin 500 bin ila 5 milyon lira arasında maliyeti olduğunu söyledi. Can, cebinde parası olan, ruhsat alabilen herkesin fizibilite yapmadan denize indiğini, ancak zarar edince ikinci el pazarının yolunu tuttuğunu vurguladı. Can, ikinci el teknelerin artmasının korsancıların ekmeğine yağ sürdüğünü ve Boğaz'daki trafik riskini artırdığını da ifade etti. Can'a göre bu denetimsiz yatırımlar çevre kirliliği de yaratıyor.
Birileri ölecek
Muammer Can/İstanbul Turistik Yüzer Tesis İşletmeleri Derneği: 2001'den bu yana denizlerdeki tehlikeyi yetkililere anlatmaya çalışıyoruz. Bizi dinleyen yok. 2009'da yayımlanan deniz turizmi yönetmeliği uygulanmıyor. Yılda yaklaşık 8 milyon turisti gezdiriyoruz. Turistik vasfı olmayan tekneler Boğaz'da yolcu taşıyor. Yönetmeliğe göre Turizm Bakanlığı'ndan ruhsatlı 32 teknenin dışındakiler denetlenmiyor. Allah korusun, birileri ölecek. O zaman hepimiz mahvolacağız.
Kapasitenin üzerinde yolcu taşıyorlar
Hüseyin Kain/YOLTUR Kooperatif Başkanı: Kooperatifimize bağlı 18 gezi teknesi var. Bu, 18 ayrı yatırımcı demek. Korsan çalışan tekneler büyük sorun yaratıyor. Çok fazla sayıda yolcu yüklüyor. Biz 80 metrelik tekneyle 400 kişi taşırken, onlar 16 metrelik tekneye 80 kişi sığdırıyor. En kötüsü de tüm bunları denetleyen yok.
Fiyat rekabeti var
Kadir Alioğlu/Helios Yatçılık Gn. Mdr: Tekne sayısı üç yıl öncesine göre çok arttı. Bu talebin üzerinde bir artış. Özellikle, Eminönü ve Haliç'teki yolcu taşıma ruhsatlı küçük gemiler, gece Boğaz'da tur yapıyor. Ucuz fiyata taşıdıkları için talep de görüyor. Vatandaşlarımız markası olmayan, arkasında kurumsal imaj bulunmayan tekneleri tercih etmemeli. Önce güven, sonra hizmet gelmeli. Biz de sektör olarak daha organize olmalıyız.
LOJİPORT