Doğu Karadeniz İhracatçıları Birliği (DKİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Hamdi Gürdoğan, ithal çaylar üzerinde gerekli düzenlemenin yapılması ve kaçak yollardan çay girişlerinin engellenmesi için, Trabzon ve Rize dışındaki gümrüklerin giriş çıkışı yapamayacağını söyledi.
DKİB Başkanı Gürdoğan, ithal ve ihraç edilecek çay için Trabzon Gümrük ve Mufaza Müdürlüğü ile Rize Gümrük Müdürlüğü'nün gerçekleştireceğini ifade etti. Yazılı bir açıklamada bulunan Gürdoğan, "Doğu Karadeniz Bölgesi'nin en temel geçim kaynağı olan çay ürününde önemli problemlerin yaşandığı hepimizin malumlarıdır. Ülkemizde birçok tarımsal üründe olduğu gibi çayda da üretim-tüketim dengesizliği yaşanmaktadır. Türkiye, dünyada 6 büyük çay üreticisinden bir tanesi olmasına rağmen maalesef bu potansiyel ölçeğinde ihracat yapamamaktadır. Bu nedenle ülkemizde ihtiyaçtan fazla çay üretilmesine rağmen diğer ülkelerde var olan ucuz çaylar nedeniyle devamlı ithalat baskısı altında kalmaktayız. Gümrük mevzuatına göre, çay ürününün ithalatında yüksek gümrük vergileri olmasına karşılık çok yüksek miktarda bir yabancı çay ithalatı da söz konusudur. Türkiye'nin ithal çay tüketiminin çok üzerinde yapılan ithalat, yerli üreticiyi mağdur etmekte ve stoklarda aşırı miktarda arz fazlalığına neden olmaktadır." dedi.
Doğu ve Güneydoğu bölgesinde sınırlar ve kapılar kullanılarak çeşitli yollardan azımsanmayacak derecede önemli miktarlarda kaçak çay girişi olduğunu ifade eden Gürdoğan açıklamasını şöyle sürdürdü: "Bahse konu yasal olmayan yollardan yurda yapılan kaçak çay girişleri ve ihtiyacın üzerindeki ithalat bu sektörde iştigal eden bölgemiz çay imalatçılarının faaliyetlerinin devam etmesini ve sektörün geleceğini tehdit etmektedir. Kaçak çaylar sadece içerdeki çay arzını artırmakla kalmamakta, hormon ve kimyasal kalıntılar içermesi ile de toplumun sağlığı açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Buna rağmen, kısa dönemde ithalat üzerindeki vergi ve fonların kaldırılması için lobi faaliyetleri yapanlar ve pazarın kaymağını yemek isteyen firmaların varlığı aşikardır."
Çayda yaşanan sıkıntılar nedeniyle DKİB ile bazı sivil toplum örgütü kuruluşları ile ortak bir konsensüs sağladıklarını kaydeden Gürdoğan, "Yurda kaçak olarak giren çayın engellenmesini temin amacıyla resmi makamlar nezdinde yapılan girişimlerimiz sonuç vermiş ve 21 Temmuz 2007 tarih ve 26589 sayılı Resmi Gazetede Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca konu ile ilgili beklenilen Tebliğ yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Buna göre; ithal ve ihraç edilecek gıdaların giriş ve çıkış kapılarının tespit ve ilanına dair tebliğ'de değişiklik yapılması hakkında 38 numaralı tebliğ ile, daha önce 1/3/2001 tarih ve 24333 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren; "İthal ve İhraç Edilecek Gıdaların Giriş ve Çıkış Kapılarının Tespit ve İlanına Dair Tebliğ"in "Giriş Kapıları" başlıklı 5.nci maddesinin sonuna "09.02 ve 09.03 tarife pozisyonunda yer alan çay için giriş kapısı olarak sadece Trabzon Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü'ne bağlı Rize Gümrük Müdürlüğü belirlenmiştir." ifadesi eklenerek; çay ithalatında Rize Gümrük Müdürlüğü ihtisas gümrüğü olarak tayin edilmiştir." dedi.
Ayrıca Gürdoğan, "Yurda kontrolsüz ve kaçak yollardan girişi yapılan ve sadece yerli üreticiyi mağdur etmekle kalmayıp, aynı zamanda halk sağlığını da tehdit eden kalite ve sağlık standartları yetersiz çay girişlerinin önüne tedbir ve kontrol mekanizması getirilmiş bulunulmaktadır." şeklinde açıklamada bulundu.
CİHAN