Türkiye’nin sahip olduğu ulaşım koridoru ve büyüyen demir çelik üretim sektörü Londra Metal Borsası’nın (LME) dikkatini çekti.
Çelik ürünlerinin depolanması ve sevkiyatından Türkiye’yi üs olarak kullanmak isteyen LME, belirlediği 20 limanda antrepo kurmak istiyor. Eğer bürokrasi aşılırsa sadece ardiyeden ülkeye yılda 253 milyon dolar döviz girecek. Yük sevkiyatlarının Türk limanlarından yapılacak olması ise Türk koster filosuna yeni pazar yaratacak. Fakat, Solmaz Grup Yönetim Kurulu Başkanı Asım Barlın’a göre iki yıldır yayımlanmayan tebliğ biraz daha gecikirse pazar, İtalya veya Mısır’a kaptırılabilir.
Türkiye’de LME sertifikalı antrepoların açılmasının önemine değinen Solmaz Grup Yönetim Kurulu Başkanı Asım Barlın, sadece ardiyeden ülkeye yılda 253 milyon dolar gelir sağlanacağını ve koster filosuna da iş hacmi doğuracağını vurguladı.
Londra Metal Borsası (LME), demir dışı metal piyasasında dünya ticaretinin %98’i için referans fiyat olarak alınan ve yıllık iki milyar ton işlem hacmi ile birçok ülkede faaliyet içerisinde olan bir borsa olarak kabul ediliyor. LME, 2009 yılında 2.6 milyar ton, 2010 yılında ise 2.8 milyar tonluk bir işlem hacmine ulaşmış bir borsa. LME’nin 2009 yılı itibariyle yıllık cirosu 7.4 trilyon dolar, 2010 yılındaki cirosu ise 11.6 trilyon dolardı.
Bu borsada işlem gören ürünler, dünyanın birçok ülkesinde Londra Metal Borsası tarafından yetkilendirilen antrepo işleticilerinin çoğunluğu liman sahalarında oluşturdukları yaklaşık 400 civarındaki antrepoda depolanmakta ve bu aşamada borsada işlem görerek uluslararası piyasada sürekli el değiştiriyor. LME sertifikalı antrepoların, ‘lojistik üs’ olmak isteyen Türkiye için önemli bir fırsat olduğunu düşünen Barlın’a göre LME’nin büyük ve küçük çelik kütük üreticilerine de çok büyük fayda sağlayacak.
Tebliğe takıldı
LME’nin 2007 yılında dünyanın en önemli çelik üreticilerinden Türkiye’de de yatırım yapma kararı aldığını vurgulayan Asım Barlın, o günden bugüne yaşanan gelişmeleri anlattı: “Bu kararın alınmasında, ülkemizin konumu, limanlardaki uygun koşullar, ülkemizin gelişmekte olan gemi filosu ve ülkemiz insanının yatırım yapma isteği etkili olmuştur. Böyle bir kuruluşun Türkiye’de antrepo açma isteğinin fevkalade önemi vardır. Ülkemiz konumu itibariyle lojistik üs olma potansiyeli taşımaktadır. Ülkemizin heyacanı ile LME gibi kuruluşların talepleri örtüşmektedir. İki yıl önce biz kendilerine danışmanlık yapmaya başladık. Türkiye için ihracat, üçüncü ülkeler için ise transit yükleri koyabilecekleri depolar kurmak istiyorlardı. O dönemde İskenderun’dan Bartın’a kadar bütün limanlar gezildi ve Türkiye genelinde 20 nokta belirlendi. LME yaptığı bir analizle Türkiye’de yıllık 2 milyon ton kütük kapasitesine yetecek depolama ihtiyaçları olduğunu belirledi. Bunların ilkini Tekirdağ’da Akport limanında açtılar. Ukrayna orjinli 110 bin tona yakın mal getirildi ve ikinci depo ile 160 bin tona kadar çıktı. İzmit Körfezi’nde ise Rotaport’ta bir depo kiralandı ve 30 bin tonluk mal koyuldu. Fakat bu depolara, gerekli olan yönetmelik çıkarılmadığı için Türkiye orjinli mallar konulamadı. Türk gümrük mevzuatının konu ile ilgili hükümleri incelendiğinde yurt dışında işleyen sistemin Türkiye’de de işletilmesinde mevzuat açısından bir sorun bulunmamaktadır. Bu şekilde faaliyette bulunacak olan yetkilendirilmiş antrepoların açılabilmesine olanak sağlayan yasa 28 Şubat 2009 tarihinde torba kanunu ile yürürlüğe girmekle birlikte, işleyişe ilişkin Tebliğ iki senedir yayımlanmadı.”
Pazar rakiplere gidebilir
Yaklaşık 2,5 yıl önce yayınlanmış bir kanun maddesine ilişkin tebliğin hala yayınlanamamış olması LME’nin Türkiye’ye karşı olan politik ve ticari güvenini sarstığını dile getiren Barlın, “Bu nedenle çevre ülkelerde elde edebilecekleri fırsatları değerlendirmeye almışlardır. İtalya ve Yunanistan, bu konuda hevesli olması ve AB ülkesi olması nedeniyle baş sırada gelmektedir. Tunus da iç karışıklık öncesi LME için çok istekliydi. Mısır da bu işi almak için asılıyor ve bizim lojistik konusunda en büyük rakibimizin Mısır olduğuna inanıyorum” diye konuştu.
Yılda 250 milyon dolar getirecek
“Buna rağmen hem demir-çelik ticaretinin ülkemizdeki yoğunluğu hem de alüminyum ve bakır sanayimizdeki gelişmeler nedeniyle, LME Türkiye’de ihracat antrepolarının açılması için taleplerini sürdürmekte kararlıdır” diyen Barlın konuşmasını şöyle sürdürdü: “Türk çelik üreticilerinin yıllık 11.5 milyar dolar tutarında bir ihracat potansiyeli mevcut. Çünkü 2009 verilerine göre Türkiye’deki haddahaneciliğin kapasitesi dünya pazarında %33’lük paya sahip. Bu potansiyelin LME’nin ülkemizde faaliyete geçmesi ile birlikte çok daha ileri seviyelere çıkacağı aşikardır. Zira LME’nin girdiği her ülkede bu husus somut olarak gözlemlenmiştir. Türkiye’de LME sertifikalı antrepolar açılması halinde bu antrepolara eşya koyacak Türk çelik üreticileri dünya piyasalarında ürünlerini değerlendirme imkânına sahip olacak ve ürünlerini bu piyasada oluşacak rekabet edilebilir fiyatlarla satışa sunabileceklerdir. Ayrıca 3. ülke ürünlerinin de bu antrepolarda depolanması ile birlikte ülkemiz limanları daha çok işlem hacmine kavuşacak, bunlardan gelir elde edilecek ve istihdam yaratılacaktır. LME sadece çelik ihracat antrepolarının açılması ile ülkemize yılda 250 milyon dolar ardiye ücreti kazandıracaktır. Ayrıca yılda ortalama 2 milyon ton çelik ürününün ülkemize geliş ve gidişinden özellikle Türk koster filosu gemilerimiz navlun geliri elde edecektir. Elleçlemeler dolayısıyla yaratılacak istihdam da göz ardı edilmemelidir.”
Murat ERDOĞAN - PERŞEMBE ROTASI