Rahmetli Adnan Menderes, Mustafa Kemal Atatürk’ten sonra bizce Türkiye’nin kaderinde en etkin rol oynayan liderdir. Marshall Planı ile birlikte gelen kredinin cazibesi, ABD’nin kendi çıkarları doğrultusunda kaynağın kullanımında karayollarını işaret etmesi ve Menderes hükümetinin de buna gözü kapalı uyması Türk ekonomisinin dünya sıralamasındaki yerini negatif etkilemiştir. ABD otomobil satacağı pazarlara karayolu siparişi verirken, denizden sonraki en ucuz ulaşım modu olan demiryollarına yatırım uzun süre rafa kalkmıştır. Yükü bırakın, toplu ulaşımda bile yeni yeni keşfediyoruz demiryolunun nimetlerini…
Benimsersiniz ya da benimsemezsiniz ama kimse inkar edemez. Demiryollarına en büyük yatırım AK Parti hükümetleri döneminde yapılmıştır. Sıra, özel sektörün özlemle beklediği, demiryollarında lokomotif de işletme hakkını kapsayan özelleştirme modelindedir. Çünkü, pahalı bir yatırım olan demiryolu, yalnızca devletin ayırdığı kaynakla mükemmeliyete ulaşamaz.
Demiryolu, ülkemizde niye hala çok ucuz değil?
Bu sorunun yanıtı, son noktaya ulaşamamakta yatıyor. Türkiye, yıllarca üvey evlat muamelesi yaptığı için yeteri kadar gelişemeyen altyapı, Avrupa’daki gibi her yere doğal olarak gidemiyor. Ulaşabildiği yerde aktarma yöntemlerini kullanmak da, taşıtana ek maliyet getirdiği için demiryolunun cazibesi zarar görüyor. Özel vagonlarımız var ama, onu çeken yine devletin lokomotifi. Böyle olunca da, binlerce vagonunuz da olsa, devletin belirlediği standartlara uymak zorundasınız.
Doğru sistemi kurmak mümkün
Özelleştirmenin tam olarak yapıldığı ve kendi bünyesinde lokomotif bulundurabilen bir özel sektör düşünün! Eskisi gibi demiryolu ağının ulaştığı son noktadan niye kamyonlara aktarma yapılsın? Üretimin yoğun olduğu bölgelere özel sektörün yapacağı kılçık hatların başında bekleyen özel lokomotifler, kendi yüklerini arkasına alıp, doğruca son noktaya ulaştırabilir. Böylece TCDD’nin yük sirkülasyonu artacak ve özel sektör de aktarma eziyeti yaşamadan yükünü son noktaya ulaştırabilecektir.
Blok tren ekonomik taşıma demek
Son yıllarda TCDD de, lojistik şirketlerimiz de, blok tren olgusunu keşfetti. Gerçekten de, yük treniyle parsiyel taşıyacağınız bir yükü blok tren kullandığınızda yarıya yakın bir fiyat avantajıyla taşıyabiliyorsunuz. Blok treni yurtdışı taşımalarında kullanan lojistik devleri Ekol Logistics, İnci Lojistik ve Omsan Lojistik’e önümüzdeki günlerde bir de LAMRUS eklenecek gibi gözüküyor. Mardaş Limanı’ndan gemiyle aldığı konteyner yüklerini Rusya’daki en uç noktaya bile partneri Trans Containers aracılığıyla ulaştıran LAMRUS, 2012 yılında aynı güzergahı blok trenle yapma hedefini ekledi.
Herkesin bir gün demiryolunun nimetlerini fark edeceğini düşünüyorum. Saygılarımla.