Türkiye'den çıkıp Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya'yı geçerek Almanya'ya ulaşan demir yolu taşımacılığı, selin yarattığı tahribat nedeniyle Halkalı-Çerkezköy arasında 9 Eylül'den bu yana yapılamıyor. Bölgeden mal taşıyan firmalar günlük zararın 5 milyon euroyu bulduğuna dikkat çekerken bakım ve onarım çalışmalarının son sürat devam ettiğini vurgulayan TCDD yetkilileri, 102 kilometrelik Halkalı-Çerkezköy hattının pazartesi günü açılmasını hedeflediklerini belirtiyor. Hattın hafta başında yeniden hizmete girmesi halinde, son 20 günde yolcu ve mal taşımacılığına kapatılan Halkalı-Çerkezköy hattının ekonomide açacağı delik 100 milyon euroyu bulacak.
İstanbul'da 30 kişinin yaşamına ve yüz milyonlarca dolarlık ekonomik kayba neden olan sel felaketinin yarattığı tahribat bitmek bilmiyor. Selin etkilediği bölgelere ilişkin ilk resmi rapor, perşembe günü Afet ve Acil Durum Yönetimi toplantısında Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek'e sunuldu. Rapora göre İstanbul genelinde selden zarar gören konut ve işyeri sayısı 4730 olurken Çatalca'da 10, Esenyurt'ta 6 ve Ayazağa'da 1 fabrika sel suları altında kaldı. Öte yandan sel nedeniyle yaklaşık 200 TIR kullanılamaz hale gelirken Halkalı Gümrüğü'nde yaşanan kaos ihracat ve ithalatta ciddi aksamalara neden oldu. Özellikle Halkalı'dan başlayarak Almanya'ya uzanan demir yolu üzerinden yapılan konvansiyonel vagon ve konteynir taşımacılığı, selden ağır darbe aldı. Halkalı-Çerkezköy arasındaki 102 kilometrelik demir yolu hattı yaklaşık 20 gündür yolcu ve mal taşımacılığına kapalı durumda. Şirketler, Avrupa ülkelerine ihracata devam etmek için mallarını Halkalı yerine kara yolu ile Çerkezköy'e götürmek zorunda kalıyorlar. Bu durum iç nakliye maliyetlerini şişirirken sektör temsilcileri Halkalı-Çerkezköy hattının kapalı olmasının günlük faturasının 5 milyon euroya ulaştığını kaydediyor.
Konteynir başına 50 bin euro zarar
Sel felaketinin ardından Halkalı'daki demir yolu antrepolarına hiçbir mal sokamadıklarını dile getiren Barsan Avrupa Bölge Direktörü Erkut Erman, "Demir yolu ile çalışan büyük firmaların hiçbiri ihracat ve ithalatını yetiştiremez hale geldi. Çünkü Çerkezköy'e gelen vagonlar konteynirlere aktarılıp Gebze Gümrüğü'ne yönlendiriliyor. Zaman kaybı yüzünden işler yetişmiyor" diye konuştu. TCDD'nin Halkalı'da yaptığı çalışmanın yeterli olmadığını öne süren Erman, "Sel olalı 15 günü geçti, daha demir yolu üzerinde hiçbir ulaşım sağlanamadı. İç nakliye maliyetleri nedeniyle taşımacılarımızın ve sanayicimizin milyon dolarlara varan zararları oluyor. Biz Barsan olarak son 10 günde ihracatta yüzlerce TIR'ımızı gönderemedik" diye konuştu. Erman, demir yolu ile günde 100 konteynirin çıkış yaptığı Halkalı'daki zararın konteynir başına 50 bin euro olduğunu, yani hattın çalışmaması nedeniyle oluşan günlük kaybın 5 milyon euroyu bulduğunu kaydetti.
İşlerimiz yüzde 80 düştü
Hattın kapalı olması nedeniyle işlerinin yüzde 80 oranında düştüğünü belirten Exper Tren Konteynir Operasyon Sorumlusu Berkay Furtuna, "Özellikle Halilpaşa ve Çatalca arasındaki menfezlerde yıkılma ve ray kayması oldu. Yüklemelerimizi Çorlu ve Çerkezköy istasyonlarına kaydırmak zorunda kaldık" dedi. Günlük zararlarının 120-150 bin euro arasında olduğunu dile getiren Furtuna, "Halkalı yerine Çerkezköy'den yükleme yapmak maliyetlerimizi çok kötü etkiliyor. Şu anda elimizde ne TIR var ne de konteynir çıkışı yapabiliyoruz" diye konuştu.
Bir vagonluk mal 3 TIR'a bölünüyor
Latek Grup Konvansiyonel Vagon ve Konteynir Operasyonları Sorumlusu Demet Demirci de yüklemelerini Çerkezköy'e kaydırmak zorunda kaldıklarını ifade ederek "Taşımalarımızda 100 kilometrelik bir kayıp yaşamamıza rağmen, müşterilerimizle yaptığımız özel anlaşmalar gereği, sel felaketi de olsa ücretlerimizde ciddi bir düşüş yaşamadık. Bir an önce Halkalı'nın taşımaya açılmasını istiyoruz" şeklinde konuştu. Halkalı üzerinden yaptıkları ihracatın son dönemde azalmadığını ancak hattın durması nedeniyle oluşan maliyetlerin firmaları olumsuz etkilediğini ifade eden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz ise "Selden önce 60 tonluk malı bir vagona yükleyip gönderirken şimdi bunun için 3 TIR kullanmamız ve malları Çerkezköy'e ulaştırmamız gerekiyor. Bu durum maliyetlerimizi büyük oranda artırıyor. Halkalı Gümrüğü selin ardından birkaç gün içinde işlemleri düzeltti ancak yol çalışmaları gecikti. Bir an önce hattın yeniden hizmete açılmasını bekliyoruz" diye konuştu.
Ford Otosan'ın ithalatını 'Swap-body' kurtardı
Avrupa'dan yaptığı ithalatın yüzde 70'ini Halkalı üzerinden gerçekleştiren Ford Otosan'ın Malzeme Planlama ve Lojistikten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Kabatepe, Halkalı-Çerkezköy hattının durması ile nakliye maliyetlerinin yüzde 20 arttığını söyledi. Kabatepe, hattan faydalanan şirketler içinde "swap-sbody" adı verilen ve vagonlardaki yükü TIR'lara yüklemeyi kolaylaştıran kaldıraçlara sahip tek şirket olmaları dolayısıyla zararlarının diğer firmalara göre daha az olduğunu belirtti. Türkiye'nin lojistik avantajını demir yollarını geliştirerek koruyabileceğini dile getiren Kabatepe, "Doğa felaketi de olsa, demir yollarının bakımı ve onarımına çok dikkat edilmeli. Bölgenin altyapısı kalıcı olarak geliştirilmeli" dedi.
TCDD: Pazartesine yetiştirmeye çalışıyoruz
Halkalı-Çerkezköy demir yolu hattının selden ağır şekilde zarar gördüğünü dile getiren TCDD Genel Müdür Yardımcısı İsa Apaydın, "102 kilometrelik yolun özellikle 5 kilometrelik bir bölümünde altyapı tamamen çökmüş durumda. Ayrıca selin sürüklediği pislikler de demir yoluna doldu" dedi. Bölgedeki TCDD personelinin gece gündüz bakım ve onarım çalışmalarına devam ettiğini vurgulayan Apaydın, "Yolda gerçekten büyük zarar var. Son sürat çalışıp 28 Eylül Pazartesi günü hattı tekrar ulaşıma açmayı hedefliyoruz" diye konuştu.
Aram Ekin DURAN - REFERANS