Pandemi döneminde navlundaki hızlı yükselişle rekor karlılıklara imza atan denizciler, küresel ekonomideki durgunluk nedeniyle 2024’te kötü bir yıl geçiriyor. Türk denizcilik sektörü ise global rakiplerinden çok daha zorlu bir dönem yaşıyor. Bir yandan küresel talepteki yavaşlama, diğer yandan Türk ihracatçısının rekabet gücünün aşınması, armatörlerin ve liman işletmecilerinin yük hacimlerindeki kayıpları hızla artırıyor. Eylülde Türkiye limanlardaki yük hacmi önemli oranda azalırken, öncü göstergeler gelecek aylar için de düşüşe işaret ediyor.
Drewry Dünya Bileşik Konteyner Endeksi, geçen hafta yüzde 4 değer kaybederek 40'lık TEU başına 3.349 dolara geriledi. Böylece endekste son üç aydaki toplam düşüş oranı yüzde 45’e dayandı. Bu durum, deniz taşımacılığındaki yük hacminin ciddi şekilde daraldığını gösteriyor. Endekste en fazla düşüş ise Uzakdoğu-Avrupa hattında görüldü.
“Önce yatırım durdu, şimdi küçülme planları yapılıyor”
EKONOMİ’ye konuşan yerli armatörlük şirketi Medkon’un CEO’su Mahmut Işık, sektör olarak ekonomideki durgunluğu giderek daha çok hissettiklerini söyledi. Işık, “Konuştuğumuz iş insanları kötü gidişatın uzun süreceği konusunda tedirginler. Özellikle döviz kurundaki baskı ile giderek artan maliyetler ve finansmana erişimdeki zorluklar piyasada endişeleri artırdı. Önce yatırımlar durdu, şimdi ise küçülme hesapları yapılıyor. Bu da limanlardaki yüklemelere ciddi şekilde olumsuz yansıyor” diye konuştu.
“Noel sezonu öncesi herkes çok tedirgin”
Olağan dönemde Noel alışverişlerinin yapıldığı ekim sonu ve kasım ayında talebin hızlandığını hatırlatan Mahmut Işık, bu yıl durumun farklı olabileceğine işaret etti. Işık, “Noel sezonu için herkes geçmiş yıllara göre çok daha tedirgin” dedi. Drewry uzmanları da navlundaki düşüşün önümüzdeki haftalarda düşmeye devam edeceğini öngörüyor. Çünkü zayıflayan talep karşısında gemiz arzı geçmiş dönemde verilen siparişlerin filoya eklenmesiyle artmaya devam ediyor. Bu da piyasada arz-talep dengesizliği yaratıyor. Uzmanlar, ABD limanlarındaki grevlerin kısa sürmesi ve limanlardaki sıkışıklığın azalmasının da navlundaki düşüşe katkıda bulunduğunu belirtiyor.
■ Türk limanlarının toplam dış ticaret yükü eylülde %3,6 azaldı
Denizcilik Genel Müdürlüğü verilerine göre, eylülde Türkiye limanlarında elleçlenen yük miktarı yıllık bazda yüzde 2’ye yakın azalarak 41 milyon 672 bin 93 ton oldu. Eylülde Türkiye limanlarından yurt dışı limanlara giden yük miktarı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8,2 azalarak 11 milyon 61 bin 539 ton olarak gerçekleşti. Yurt dışı limanlardan Türkiye limanlarına gelen yük miktarı ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,8 azalarak 19 milyon 870 bin 521 tona geriledi. Böylece, eylülde limanlardaki toplam dış ticaret taşımaları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 azalarak 30 milyon 878 bin 569 tonda kaldı. Ocak-eylül döneminde limanlarda elleçlenen yük miktarı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,5 artarak 397 milyon 790 bin 70 tona ulaştı.
LOJİPORT