Dünyada 16. sırada yer alan Türk denizcilik ve gemi inşa sanayiinin önümüzdeki 10 yılda ilk 10 içine girmesi bekleniyor. Karamehmet 35, Arkas Holding 30, Yalçın Sabancı 25 ve Ömer Sabancı 20 gemisiyle Türkiye'de en fazla gemiye sahip işadamları. Beşiktaş Gemicilik Genel Müdürü Yavuz Kalkavan, "Gemiciliğe girecek yeni zenginlerle sektör hız kazanır." dedi.
Türkiye'de gemi inşa sanayii son 8 yılda 6 kat büyüdü. Bu hızlı büyümeden nasibini alan şirketlerden biri de Kalkavan ailesine ait Yalova'daki Beşiktaş Tersanesi. Beşiktaş Gemicilik (Beşiktaş Shipping) Genel Müdürü Yavuz Kalkavan, aldıkları gemi siparişlerini en erken 2012 sonuna yetiştirebileceklerini söyledi. Şu an 10'dan fazla gemi yapımı siparişleri olduğunu ve yeni sipariş anlaşmaları yaptıklarını belirten Kalkavan, "Küresel kriz sonrası Türkiye'nin aldığı gemi siparişlerinin toplamından daha fazlasını Beşiktaş Shipping olarak biz tek başımıza aldık." dedi. Azeri işadamı Mubariz Mansimov'dan 10 petrol tankeri siparişi alan Beşiktaş Tersanesi, bunlardan ikincisini, önceki gün denize indirdi.
Türk gemi inşa sanayiinin kriz öncesindeki hareketliliğin gerisinde bulunduğunu anlatan Kalkavan, finansman meselesinin çözülmesi halinde sektörün dinamik bir yapıya kavuşacağına dikkat çekti. Japonya, Kore ve Çin'in başı çektiği gemi inşa sanayiinde Türkiye'nin özel maksatlı ve teknoloji-yoğun gemi inşasına yönelerek güçlenebileceğini vurgulayan Kalkavan, "Şu anda gemi yapımında ülke olarak 16. sıradayız. 2020'de ilk 10'da yer alacağız. İtalya, Danimarka gibi ülkeleri geçeceğiz. Bunun için denizcilik sadece Karadenizli aile şirketlerinin elinde olmamalı. Türkiye'nin büyük firmaları bu alana daha fazla meyletmeli." diye konuştu. 1980'li yıllarda Türkiye'nin zenginleri Koç ve Sabancıların Ankaralı ve Adanalı olduğunu, bu sebeple zamanında denizciliğe merak salmadıklarını ifade eden Yavuz Kalkavan, "Günümüzde gemicilik sektörüne girebilecek çok yeni zenginler var. Bu sebeple denizcilik fırsatlarını anlatmak artık sektörün görevi. Bankacılık sektörümüz de çok sağlam. Yeni zenginlerin bu işe girmesi ve bankaların desteğiyle sektör hız kazanır." dedi.
Türkiye'nin gemi zenginleri Türkiye'de en büyük gemi filosu işadamı Mehmet Emin Karamehmet'te bulunuyor. 35 gemisi bulunan Karamehmet'i, Arkas Holding 30 gemi, Yalçın Sabancı 25 gemi, Ömer Sabancı'nın sahibi olduğu Densa Denizcilik 20 gemi ile takip ediyor. Ulusoy grubu da sektörün büyük oyuncularından. Denizcilik şirketi Kumport'u kuran Hüsnü Özyeğin de önemli aktörler arasında. Bu öncü isimlerin denizcilik sektöründe ilk 10'da yer aldığını belirten Yavuz Kalkavan, 20'ye yakın şirketin daha yakın zamanda sektöre gireceğini söyledi. Beşiktaş Shipping Genel Müdürü Kalkavan, "2020 yılı Türk denizciliği ve Türk gemi inşa sanayii için çok daha farklı bir noktada olacak." dedi.
Beşiktaş Gemi İnşa Tersanesi de Yalova Tersaneler Bölgesi'nde yer alıyor ve bu tersanede 1.400 kişi çalışıyor. Türkiye'deki kuru havuzu ve yüzen havuzu olan tek tersane olduklarına dikkat çeken Kalkavan, "Bu tersane için yatırım 120 milyon doları aştı. Bunu büyük oranda özkaynaklarımızla yaptık." dedi.
Dünyada şu an gemi fazlası var. Fazlalığın yarısı kadar da sipariş edilmiş gemi mevcut. Kalkavan'a göre bu fazlalık 2006'lı yıllarda yaşanan talep patlaması ile oluştu. Şu an dünyada kuru yük taşıyan 8.600 gemi bulunuyor. 4.472 kuru yük gemisi ise sipariş edildi. 7.577 olan tankere ise üç yıl içinde 2.273 tanker daha eklenecek. Şu an dünyadaki konteynerlerle 14 milyon kutu taşınıyor. Buna, üç yıl içinde 4 milyon kutu taşıma kapasitesine sahip 642 gemi daha eklenecek.
Rakamlarla denizcilik sektörü
1 Türkiye'nin 2009'daki 243 milyar dolarlık dış ticaretinin yüzde 86,5'i denizyolu ile yapıldı.
1 Türkiye deniz ticaret filosunun kapasitesi 15 milyon 328 bin dwt (tonaj).
1 Bunun içinde Türk bayraklı gemilerin toplam tonajı 6 milyon 736 bin.
1 Türkiye'de Ekim 2010 itibarıyla faal tersane sayısı 67.
1 Tersanelerdeki mevcut proje kapasitesi 2010'da 3 milyon 41 bin dwt'ye ulaştı.
Arif BAYRAKTAR - ZAMAN