Onlarca yıldır denizcilik endüstrisi ‘kirli’ olarak tanımlanan yakıtlarla besleniyor. Ancak Avrupa Birliği (AB) ve Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün (IMO) hava kirliliğini azaltmak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için daha yeşil yakıtları teşvik etmesi nedeniyle bu durum değişiyor. 2030 yılına kadar küresel kuru yük taşımacılığında yakıtların yüzde 5 ila 10’unun düşük emisyonlu olması hedeflenirken, metanol denizcilik endüstrisinin sürdürülebilir, sıfır karbonlu bir geleceğe yolculuğunda önemli adımlar atılmasını vaat ediyor.
2050’de 116.5 milyon ton düşük emisyonlu yakıt
Metanol kimyasal özellikleri nedeniyle ‘kirli’ yakıtlara karşı cazip bir alternatif. Fosil yakıtlı muadillerine göre daha düşük bir enerji yoğunluğuna sahip olmasına rağmen metanol, ağır yakıtlara benzer kimyasal ve yanma özelliklerine sahip. SP Global’in hesaplamalarına göre 2050 yılına gelindiğinde küresel deniz taşımacılığında 300 milyon tonun üzerindeki yakıtın tüketiminin 116.5 milyon tonunu düşük karbon emisyonlu yakıtlar oluşturacak. Düşük karbonlu yakıt karışımı içinde en büyük pay tahminen 44.5 milyon tonla amonyak, 34.5 milyon tonla metanol ve 17.2 milyon tonla hidrojenin olacak.
Maersk’in metanollü gemisi denize indi
Bundan ötürü taşımacılık şirketleri metanol yakıtlı gemiler için hummalı bir çalışma içinde. Konteyner şirketleri sera gazı emisyonlarını azaltmak için metanolle çalışan gemi siparişlerini hızlandırdı. Sektörün en büyüklerinden Moller-Maersk’e ait ilk yeşil metanol yakıtlı konteyner gemisi geçtiğimiz ay Güney Kore'den yola çıktı. Danışmanlık şirketi DNV'nin tahminlerine göre, bu yıl 30’u bulan bu tür gemilerin sayısının 2028'e kadar 200'ü aşması bekleniyor.
Yeşil metanol iki kat daha maliyetli
Metanol Enstitüsü’ne göre geleneksel metanol, emisyonları azaltmakla birlikte, gezegeni ısıtan karbondioksit yaymaya devam ediyor. Biyokütleden veya yenilenebilir enerjiden elde edilen karbon ve hidrojenden üretilen yeşil metanolün kullanılması ise konvansiyonel yakıtlarla karşılaştırıldığında konteyner gemilerinden kaynaklanan karbondioksit emisyonlarını yüzde 60 ila yüzde 95 oranında azaltabilir. Biyokütleden veya yenilenebilir enerjiden elde edilen karbon ve hidrojenden üretilen yeşil metanole erişim zor olduğundan geleneksel metanole göre en az iki kat maliyetli.
5 yılda 8 milyon ton talep artışı bekleniyor
Metanol Enstitüsü, genellikle inşaat ve imalatta kullanılan metanol için küresel talebin yılda 100 milyon ton seviyesinde olduğunu, 16.000 TEU'luk bir konteyner gemisinin ise 30.000 ila 40.000 ton tükettiğini söylüyor. Yapılan hesaplamalara ve sipariş edilen gemilere göre, metanol talebi 2028'de yılda 6 ila 8 milyon ton daha artabilir.
Konvansiyonel metanole bağımlılık sürüyor
Metanol Enstitüsü'ne göre biyo- metanol, geçen yıl itibariyle 300.000 ila 400.000 ton arasında, küresel üretimin yüzde 1'inden azını sağlıyor; bu da gemilerin şimdilik esas olarak daha geleneksel yakıtlara bağımlı olduğu anlamına geliyor.
Orta vadede ise yeşil metanol üretiminin hızlanacağı umuluyor. Metanol Enstitüsü CEO'su Greg Dolan, inşa kapasitesinin 50.000- 250.000 tona yükseldiğini belirterek, “Dünya çapında biyo-metanol veya e-metanol üretmek isteyen 90'dan fazla projeyi takip ediyoruz ve 2027 yılına kadar açıklanan toplam üretim kapasitesinin 8 milyon ton olması bekleniyor" diyor.
Şirketler metanol projelerine hız verdi
■ A.P. Moller-Maersk
Maersk, dünyanın ilk metanol özellikli konteyner gemisini temmuz ayında teslim aldı. 2030 yılına kadar hacminin dörtte birini taşımak için düşük emisyonlu yakıt kullanma hedefi ne ulaşmasına yardımcı olmak amacıyla bu tür 24 gemiye daha sahip. Maersk, Haziran ayı sonunda Yangzijiang Gemi İnşa Grubu YAZG. SI tarafından 2026 ile 2027 yılları arasında teslim edilmek üzere inşa edilecek 9.000 TEU'luk altı gemi sipariş ettiğini söyledi.
■ CMA CGM
CMA en az 18 metanol yakıtlı gemi sipariş etti. Geçtiğimiz Haziran ayında China State Shipbuilding Corporation'dan (CSSC) altı adet 15.000 TEU'luk konteyner sipariş etti; teslimatın 2025'te yapılması planlandı ve CSSC ile yapılan 3 milyar dolarlık rekor anlaşmanın bir parçası olarak bu yılın nisan ayında da bu tür 12 gemi daha sipariş edildi.
■ COSCO Shipping Holdings
Şirket, geçtiğimiz Ekim ayında, 2026'nın üçüncü çeyreği ile 2028'in üçüncü çeyreği arasında teslim edilmek üzere yaklaşık 2,9 milyar dolar değerinde 12 metanolle çalışan 24.000 TEU'luk gemi sipariş etti. Çinli dev. Haziran ayında bu gemilere 16.000 TEU'luk dört gemi daha ekledi. Ağustos ayında, Dalian COSCO KHI Ship Engineering Co. tarafından inşa edilen, 68.000 tonluk çok amaçlı bir kağıt hamuru taşıyıcısı olan metanollü Green Kotka'yı teslim aldı.
■ HMM Company Limited
2025 ve 2026 yılları arasında dokuz adet 9.000 TEU'luk çift yakıtlı metanol gemisinin HMM'ye teslim edilmesi bekleniyor.
■ Stena Bulk
Tanker şirketi, metanol üreticisi Proman ile ortaklık kurarak ilk ABD sevkiyatını tamamladı. Körfez Kıyısı'nda Nisan ayında Houston Limanı'nda mavnadan gemiye metanol ikmali yapıldı. Proman, sipariş ettiği altı metanol yakıtlı kimyasal tankerden son ikisini 2023 sonuna kadar teslim almayı planlıyor.
■ Hafnia Ltd
Hafnia, Çin'in Guangzhou kentinde inşa edilmek üzere dört adet 49.800 deadweight çift yakıtlı metanol kimyasal tankeri sipariş etti. Dört gemiden üçü 2025'te, dördüncüsü ise 2026'da teslim edilecek.
■ X-Press Feeders
Şirket, yılın ikinci çeyreğinde gelecek olan ilk 14 çift yakıtlı gemisi için Rotterdam Limanı'ndaki OCI Hyfuels'tan yeşil metanol tedarik edecek. X-Press Feeders'ın bir parçası olan Eastaway, muhtemelen 2024 sonuna kadar faaliyete geçecek olan sekiz adet 1.170 TEU'luk konteyner gemisini de devreye aldı ve 2025 ile 2026 arasında teslim edilecek altı adet 1.250 TEU'luk konteyner gemisi daha ekledi.
Evrim KÜÇÜK – EKONOMİ.COM
LOJİPORT