Direksiyonsuz araçlar dünyayı nasıl değiştirecek?

A noktasından B noktasına en hızlı şekilde gitmek, sadece bizim değil atalarımızın da en büyük sorunlarından birisiydi. Tekerleğin icadıyla başlayan süreç, bugün kendi kendine giden otomobillere kadar ilerledi. Bu yazıyı okuyanların büyük bir kısmı, çoğu futuristin “tekerleğin icadı kadar önemli” dediği otonom araçların devrimine tanıklık ediyorlar.

Peki otonom araç devrimi, neden tekerleğin icadı kadar önemli? Bugüne kadar o A noktasından B noktasına olan seyahatlerimizin tümünde ya bir başka canlıya ya da kendimize güvenmek zorunda kaldık. Altımızdaki araçlar geliştikçe bize daha görev düşmeye başladı. Şimdi karşımızda daha büyük bir değişimin habercisi olan yapay zekalar var.

Merak edenler için yapay zekaların geleceğini buradaki TeknoGelecek yazımızda basit bir şekilde anlatmıştık. Bugün oy yapay zekalar sayesinde artık herhangi bir canlının hükmetmediği otomobillere yakından bakacağız. Geri sayım başlasın:

Günümüzde otonom araçlar için çalışan toplamda 1700’den fazla yeni girişim var. Önümüzdeki yıllarda bu sayının daha da artmaması için herhangi bir sebep yok. Bütün bu şirketler sadece 4 tekeri olan maksimum 6 kişiyi taşıyan araçlar için değil, kendi kendilerine giden toplu taşıma araçları için de çalışıyorlar.

Sürekli aynı A noktası ve B noktası arasında gidip gelen araçları otomize hale getirmek, kişisel araçlardan daha kolay. Hatta tramvay, metro ya da metrobüs gibi araca özel yola sahip tüm ulaşım seçeneklerinde otonom sistemler kullanılmaya başlandı bile… Yakında şehir içi otobüslerin de bu sisteme kavuşması bekleniyor.

Forbes’in CES 2018 fuarı sırasında yayınladığı bir araştırma haberine göre otonom araçların tasarımı beklentinin üzerinde bir değişime sahne olacak. Sürücüler devreden çıkacağı için öne bakan ve üzerinden ayrılamadığı koltuklar yerine, araç içindeki alanı daha verimli kullanan koltuk düzeni standart hale gelecek.

Koltuk düzeni ve iç mekan değişimleri, araçların dış tasarımlarını da değişime uğratacak. Mesela:

Ford, 20. yüzyılın ilk yıllarında büyük bir devrime öncülük etmiş olabilir. Eğer elindeki sermayeyi iyi kullanmaz, fabrikalarını yapay zeka atölyelerine dönüştürmezse sonu çok yakın. Aynı şekilde Toyota, Subaru ve Volkswagen gibi şirketler de endişeliler.

Muhtemelen köklü ve geleneksel bazı üreticilerin zamanla eriyip, sonunda yok olduklarına tanık olacağız. Bu süreçten sağ olarak kurtulanlar ise kendilerinden daha güçlü rakiplerle karşılaşacaklar. Örneğin Tesla, Google ve belki de Apple’ı artık yollarda göreceğiz.

Google, Uber, Apple ve Amazon gibi devler zaten kendi harita servisleriyle zaten nereye ne sıklıkla gittiğinizi biliyorlar. Nitekim otomotiv sektörüne giriş yapmak için çalışmaları da benzer bir amaç taşıyor. Zamanla yolculuklar hakkında daha çok bilgi elde etmek sahip olup, dünya ekonomisinde gerçek birer söz sahibi olacaklar.

Otonom araçlar tasarım açısından büyük değişim geçirecekleri için, yollar da o bu değişime ayak uydurarak zamanla daralmaya ve küçülmeye başlayacaklar. Yollardaki tabelalar ise artık insan gözüne değil, algoritmaların kontrol ettiği sensörlere göre düzenlenecekler. Yollarda insanlara yönelik tabelalarda sadece reklamlar yer alacak.

Tesla’nın otonom sürüş sistemleri, şoförün direksiyona düzenli olarak ve sık sık dokunmasını şart koşuyor. Yani hala insan az da olsa kontrolün sahibi. Peki tamamen şoför ihtiyacı tamamen ortadan kalktığında, ehliyete ihtiyaç duyacak mıyız?

Açık söyleme gerekirse bu oldukça radikal değişim, belki yakın zamanda göremeyiz. Otonom araçların geleneksel olanlara sayıca baskın olduğu yıllarda, yasa düzenleyicileri bu sorunu masaya yatıracaklar, emin olabilirsiniz.

Uber gibi yolculuk paylaşımı usulüne sahip uygulamalar, taşımacılık sektörünü değişem uğrattı. İnsanlar özel araçlarını yabancılarla ücret karşılığında paylaşıyorlar. Tam otonom aracın sahibi, o araçta yabancıları taşıma için içinde olmaya ihtiyaç duymayacak. Mesela işinize gidip aracınızı insanları taşımak üzere görevlendirebileceksiniz.

Böyle bir ortamda herkesin araba sahibi olmasına gerek kalmayacak. Otomobiller, boş olduklarında kapınızda yatan kişisel araçlar olmaktan çıkıp, daha paylaşıma açık hale gelecekler. Sadece ihtiyacınız kadar kullanıp, ulaşıma o kadar para harcayacaksınız. Kapınızın önünde yatan bir metal yığınına vergi ödemektense, sesli asistanla kapınıza insansız bir araç çağıracaksınız.

Günümüzün “modifiye araç” anlayışı görsel anlamda, otomobilin rengini, jantlarını kaportalarını değiştirmekten ibaret. Ses sistemleri ve performans geliştirmelerini buna ekleyebiliriz.

Otomobil modifikasyonu hakkında bildikleriniz değişiyor. Eğer olur da kişisel otonom araca sahip olursanız, gün geçtikte yaygınlaşan 3B yazıcılarla kendi otomobil parçalarınızı üretebileceksiniz.

Otonom araçların algoritmaları, kargo sektörünün gidişatını değiştirecek. Daha fazla, daha hızlı ve daha güvenli kargo, tam vaktinde adreslerine ulaşabilecek. Her şeye rağmen maliyetler düşecek. Bunun üzerine otonom drone ile şehir içi taşımcılığı ekleyin… Fedex gibi devler önlem almazlarsa sonları çok yakın.

Otonom araçların enerji kaynağı su götürmez bir şekilde elektrikle doldurulan bataryaları olacak. İşte bu, küresel bir krizin kapılarını aralıyor. Zira petrolün en çok kullanıldığı alanlardan birisi ortadan kalmaya başladı. Muhtemelen bu değişim sürecinde petrol devlerinin yasalara karşı direndiklerini göreceğiz.

Ortaya batarya bakım ve değişimi yapan şirketler çıkmaya, tek işi otonom araçların enerji sistemleri olan girişimler yapılmaya başlayacak. Öyle ya da böyle, günün birinde petrol devleri olan ülkeler ya da şirketlerin kıvranarak yok olduğunu göreceğiz.

WEBTEKNO

LOJİPORT