Ar-Ge faaliyetlerine teşviki öngören yasanın geçen ay yasalaşmasının ardından Maliye, yatırımcılar için sorun oluşturan Türkiye'de üretim yapılması hükmüne ilişkin kafa karışıklığını gideriyor. Hazırlanan yönetmelik ile uluslararası şirketlerin Türkiye'de üretim yapma mecburiyeti kaldırılıyor. Bu gelişme üzerine Fransız şirketi Renault, Türkiye'de araştırma-geliştirme birimi kurmak için harekete geçti. Bin kişinin istihdam edileceği yatırımın miktarı henüz kesinleşmedi. Ancak Renault yetkilileri, Ar-Ge yatırımlarına ilişkin miktarın 400 milyon Euro'ya kadar çıkabileceğini ifade ediyor. Maliye yetkilileri, yasanın mevcut halinde herhangi bir sorun olmadığını belirterek, "Önceki düzenleme nedeniyle çokuluslu şirketler yatırım konusunda isteksiz davranıyordu. Bu düzenlemenin ardından dünyanın önde gelen birçok firması Türkiye'de Ar-Ge merkezi kuracak." dedi.
Türkiye'ye Ar-Ge merkezini kurmak isteyen bir diğer firma ise Kanadalı, dünyanın dördüncü büyük otomotiv parça tedarikçisi Magna International Inc., Türkiye'de 500 milyon dolarlık otomotiv yatırımı kararı alan Magna, 300 milyon dolarlık ilave Ar-Ge yatırımı için de görüşmelerini sürdürüyor. Otomobil yedek parça üretimi ile montajında faaliyet gösteren firma; DaimlerChrysler, BMW ve General Motors için Avusturya'daki fabrikasında üretim yapıyor. 240 üretim tesisi, 62 ürün geliştirme ve mühendislik merkeziyle 23 ülkede yaklaşık 83 bin çalışanı ile faaliyet gösteren firmanın yıllık cirosu 25 milyar dolar.
Ar-Ge destekleri 16 yıl sürecek
Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerinin desteklenmesi hakkında kanun şubatın son günü çıktı. Kanuna göre yatırımcılara, sektör ya da faaliyet kolu ayırımı gözetmeksizin 2024 yılına kadar bazı teşvik ve destekler getirildi. Böylece nitelikli ürünlere kayan ihracatın artması hedeflenirken, uluslararası şirketlerin Ar-Ge departmanlarının Türkiye'ye çekilmesi amaçlanıyor. Kanuna göre, Ar-Ge faaliyetlerinin teşvikinde, en az 50 kişilik Ar-Ge personeli çalıştırma şartı aranacak. Ar-Ge faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla Kurumlar ve Gelir Vergisi kanunları uyarınca daha önce mükelleflere tanınan Ar-Ge harcamalarındaki yüzde 40'lık matrah indirimi yüzde 100'e çıkarılacak. Ar-Ge ve yenilik projeleri ile rekabet öncesi işbirliği projelerine ilişkin yapılacak Ar-Ge harcamalarının tamamı; 500'den fazla Ar-Ge personeli çalıştıran işletmelerin her yıl, bir yıl önceye göre ek olarak yaptıkları Ar-Ge harcamalarının yarısı vergi matrahından düşülecek. Türkiye'de, araştırma-geliştirme faaliyetlerine (Ar-Ge) yapılan harcama, 2006 yılında 4 milyar 400 milyon YTL'ye ulaştı. Harcamaların Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) içindeki payı da, söz konusu yılda binde 7,6 oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre söz konusu harcamalar 2005 yılında 3 milyar 835 milyon YTL idi. 2006 yılındaki Ar-Ge harcamalarının yüzde 51,3'ü yükseköğretim, yüzde 37'si ticari kesim ve yüzde 11,7'si de kamu kesimi tarafından yapıldı. 2006'da Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden toplam 54 bin 444 Ar-Ge personeli çalıştı.
Teşvik neleri değiştirdi?
Yatırımcılara sektör ve faaliyet kolu ayrımsız 2024 yılına kadar teşvik ve destek verilecek.
Ar-Ge harcamalarındaki yüzde 40'lık matrah indirimi yüzde 100'e çıkarılacak.
Giderler amortisman yoluyla daha sonraki yıllarda vergi matrahından indirilecek.
Ar-Ge personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi'nin yüzde 80'i, doktoralı olanlarda ise yüzde 90'ı alınmayacak.
Personelin ücretleri üzerinden hesaplanacak sigorta priminin işveren tarafından ödenmesi gereken miktarın yarısı, 5 yıl süreyle bütçeden karşılanacak.
Orijinal fikri olup, hayata geçirmek isteyen ve teknik alanda eğitim görenlere, teminat aranmaksızın 100 bin YTL'ye kadar tekno girişim sermaye desteği verilecek.
ZAMAN