'Kırsal motorin' olarak tabir edilen mazotun, solvent ve 'base oil' isimli yağın karıştırılarak piyasaya sürülmesi dürüst çalışan petrol istasyonlarını iflasın eşiğine getirdi. Ülke genelinde yüzlerce istasyon bayii olan bir firmanın yöneticilerinin de aralarında bulunduğu çok sayıda kişinin, mazotu solvent ve 10 numara yağla karıştırıp satmak suçundan tutuklanmasından sonra petrol istasyonu sahipleri, denetimlerin artırılmasını istedi. Mazotun rafineri çıkışının 2,52 lira olduğuna dikkat çeken istasyonlar, kendilerinin 2,80 liraya alıp 2,92 liraya sattığını söylüyor. Yeterli denetim yapılmadığından, yanı başlarında bazı istasyonların rafineri çıkışının da altında, 2,50 liraya mazot sattığını belirtiyor.
Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Akaryakıt ve Madeni Yağlar Meslek Komitesi Başkanı Süleyman Göksel, beş istasyonun dördünün bayilik sistemiyle çalıştığını ama her gün zarar ettiklerini söyledi. Günlük bir istasyondan 5 bin litre satış yapılırken, bunun yüzde 80 düştüğünü ifade eden Göksel, "Benzinde tüketim mazot kadar çok olmadığından karışım yapamıyorlar. Otobüsler, kamyonlar, traktörler, iş makineleri, şantiyeler karışım mazot kullanıyor." dedi. Mazotun rafineri çıkışının 2,52 lira olduğunu vurgulayan Göksel, dağıtım firmaları ve istasyon sahiplerinin, yüzde 7'şer kâr koyup sattığını kaydetti. Tutuklanan firma sahiplerinin Türkiye'de bu yolu açtığını ve devleti milyarlarca dolar kayba uğrattığını iddia eden Göksel, "Bazı dağıtım firmaları, istasyon sahipleriyle özel anlaşmalar yapıp yüzde 1 kârla mazot veriyor. Bu haliyle bile maliyetlerimizi eklediğimizde mazotun litresi 2,56 liradan az olmuyor. Solvent ve madeni yağ karıştırınca ise 1 lira kâr edip 2,5 liraya satıyorlar." diye konuştu. Odanın Akaryakıt ve Madeni Yağlar Meslek Komitesi Üyesi Ali Ercoş ise bazı haksız kazanç sağlayanların, çeşitli kimyevi maddeler karıştırıp 10 numara yağ diye sattığını anlatıyor. İstasyonlarında gece karartma uygulamaya başladıklarını, bazen gece açmamayı bile düşündüğünü belirten Ercoş, "Nakliye yapan bir kamyoncu, beş yıl önceki fiyatlara ancak iş bulabiliyor. Böyle olunca mecburen ucuz mazota ya da yağa yöneliyor." şeklinde konuştu. Ercoş, devletin akaryakıttaki haksız kazançtan yıllık 6-7 milyar Euro kaybının olduğu görüşünde.
'SATIŞA ÇIKARDIM, İSTASYONU ALAN YOK'
Dağıtım firmalarından bayilik alabilmek için taahhütlerde bulunduklarından istasyonunu açmak zorunda kaldığına değinen Kart-Taş Petrol sahibi Muştak Taşdemir de Kasım 2008'de açtığı istasyonun her ay zarar ettiğini söyledi. Maliyetinin çok altında satışa çıkardığı istasyonuna alıcı bulamadığını anlatan Taşdemir, "Günlük 3 bin 500 litrenin altında satış yapan istasyon zarar eder. Bizim bu ortamda bu rakamları bulmamız söz konusu değil. Başka yatırımlarımız olduğundan istasyonu finanse ediyoruz." ifadelirini kullandı
Manisa'nın Saruhanlı ilçesinde dört bayi ve beş petrol istasyonu bulunan Gökseller Petrol Yönetim Kurulu Üyesi Metin Göksel ise ucuz mazot kullanan minibüsçülerden arızalananlar olduğunu, 13-15 bin lira masraf çıktığını söyledi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'nun yaptığı denetimlerin sonucunda kaçak petrol satanlar istasyonlarının değil, sadece pompanın mühürlendiğini ifade eden Göksel, akaryakıtta yapılan usulsüzlükleri şöyle anlattı: "Mühürlenen pompayı değiştirip satışa devam ediyorlar, çünkü mühür bozulmuyor. İstasyonları, hiçbir mal varlığı olmayan, gariban insanlara kiralıyorlar. Yakalansalar bile istasyon el değiştirip faaliyetine devam ediyor. Pompalardaki yazarkasalarda da oynuyorlar. Uzaktan kumandalı fiş çıkarıyorlar. Yazarkasaları sıfırlayarak akaryakıtı satılmamış gösteriyorlar. İstasyonların bilinçli denetimiyle kaçakçılığın önüne geçilebilir. Gelen akaryakıtın faturası alınıyor. Rafineriler de, dolum tesisleri de belli. Daha sıkı denetlendiğinde her şey ortaya çıkar. Kaçak satış yapanlar, günlük 100 bin litre akaryakıttan 150 bin lira kâr ediyor."
ZAMAN