Karar alma sürecinde kaliteli, güncel, güvenilir istatistiklere ihtiyaç her geçen gün artıyor. Bilimsel metotlarla elde edilmiş güvenilir istatistikler olmaksızın doğru kararlar alınması, kısa veya uzun vadeli planlar yapılması realiteden oldukça uzak. EBS Danışmanlık (EBS Analiz Otomotiv Yönetim Danışmanlığı San. ve Tic. A.Ş) 2016 yılı başı itibari ile Türkiye Rekabet Kurumu’ndan aldıkları muafiyet belgesiyle, güvenilir ve en doğru istatistik verileri analiz ederek sektörün hizmetine sunuyor.
- Özetle yaptığınız iş nedir?
Erol Şahin: Çalışmalarımızda sıfır araç pazarı ve 2. el araç pazarında Türkiye ’nin tüm il ve ilçelerinde gerçekleşen tescilleri marka,model, model yılı, segment detayları ile geriye dönük en ince detaylarına kadar gözler önüne seriyoruz. Rakiplerin de tüm detaylarının görüldüğü çalışmalarımızda, bu sayede hangi ilçede hangi marka ve model kullanıcı tarafından tercih ediliyor, hangi marka araç 2. elde talep ediliyor, o ilçe de hangi markadan, kaç model araç var görülebiliyor. Sadece satış kanadını değil araç parkı detayları ile de, servislerin potansiyelinin bilgisini de vermiş oluyoruz.
- Firmalar, mahremiyetlerini sizle kolayca paylaşıyorlar mı?
Erol Şahin: Şirketlerle tabi ki görüşüyoruz. Ortalama 3-4 ayda bir buluşup, pazarı değerlendiriyoruz. Ama onlardan aldığımız verileri hiçbir şekilde sistemde kullanmıyoruz. Biz tamamen tarafsız olmak zorundayız. Bütün markalara eşit mesafedeyiz. Ne onun verisi diğerine, ne diğerinin verisi ötekine gider. Biz verilerimizi Noterler Birliği, Emniyet Müdürlüğü, Türkiye İstatistik Kurumu gibi kuruluşlardan temin ediyoruz. O nedenle bizim verilerimiz tamamen gerçek rakamlardır. Plakası çıkmamış hiçbir araç bizde işlem görmez.
- Ben Renault’ta çalışıyorum, Tofaş’ın verilerini istedim alabilir miyim?
Erol Şahin: Kesinlikle hayır. Biz hem Renault ile hem de Tofaş ile çalışıyoruz. Örneğin Renault’un CEO’su Berk Çağdaş’a 3’er ayda bir özel raporlama yapıyoruz. Yaptığımız çalışmada tabi ki rakibini görüyor. En çok filonun bulunduğu bölge Kağıthane’dir. Orada da büyük markalar için çetin bir pazar var. Raporda hangi marka, hangi ay, kime, ne satmış görüyor. Sadece A markası bize özel bir bilgi verdiyse, onun herhangi bir paylaşımı olmaz.
- Firmaların açıkladığı 2016 yılı satış rakamlarıyla sizin rakamlarınız örtüşüyor mu?
Erol Şahin: Dürüstçe hayır, örtüşmüyor. Firmaların üst yönetimleri profesyonel insanlar ve dengeleri gözetmek zorundalar. Çünkü, onların ağzından çıkacak her kelime tehlikeli. Tehlike zillerini çalarlarsa pazar çok olumsuz etkilenir. O nedenle denge unsurunu gözetmek zorundalar. Ama aralık sonunda hafif ticari ve binek pazarının toplamını 600 bin öngören de, 900 bin diyen de vardı. Tabii ki, bu kadar büyük bir makasın olmaması gerekir. Ama denge korunmak istendiği için herkesin kendine göre yorumları oluyor. Bize sorarsanız yıl sonu için otomobil ve hafif ticaride yüzde 20’lik bir daralmayla 750 bin civarında gerçekleşir. Ağır ticaride de 2016 yılında 25.500’lük bir pazar vardı bu rakamın da yaklaşık 20 binlerin biraz altına düşeceğini öngörüyoruz.
- Ağır ticaride durum ne?
Erol Şahin: Ağır ticaride son 4 yıldır çok ciddi oranlarda bir daralma var. 40 binlerden 25 binlere gerileyen bir yapıdan söz ediyoruz. Tabi bunda Euro 6’dan doğan pahalılık, akaryakıtta ciddi yükseliş, taşımacılıkta navlunun çok düşmesi gibi etkenler belirgin oldu. Özellikle Türkiye’nin komşularla ilgili sorunları nedeniyle Irak, Suriye pazarları kaybedildi. Bu sıkıntılar, özellikle ağır ticarinin amiral gemisi olan Hatay, Antep, Mersin gibi bölgeleri vurunca, bu da satışlara yansıdı. O bölgede ikinci el pazarında da büyük bir daralma görülüyor. Normal şartlarda bir aracın yıl içinde birden çok el değiştirme ihtimali hep vardır. Ama ağır ticaride bu rakam geçtiğimiz yıllara oranla inanılmaz düştü. Aracı aldığınızda, çok hızlı değiştiremiyorsunuz. Çünkü, artık pazarda rağbet görmüyor.
- İnteraktif çalışıyorsunuz. Kullanıcılar sitenize girdiklerinde ne görüyor?
Erol Şahin: Bizim web tabanlı bir abonelik sistemimiz var. Burada Doğuş Grubu’nun tüm markaları, Renault Grubu, Toyota ve ALJ, Peugeot Türkiye gibi markaların tamamı sisteme abone. Ayrıca Türkiye’nin önde gelen hemen hemen tüm filo kiralama şirketleri de abonelerimiz arasında. Müşterilerimiz sitemizde Türkiye’nin en ücra noktasındaki 0 araç pazarını görebiliyorlar. Aylar bazındaki gelişimini, geçmiş 10 yıla ait tüm hareketleri görüyorlar. En önemlisi ikinci el pazarını birebir takip edebiliyorlar.
- Eskiden yeni araç satanların, yüzde 20 de ikinci el yapmaları gerekiyormuş, şimdi o oranın %100’lere revize edildiğini düşünürsek bu konuda ne diyeceksiniz?
- Sizden bu bilgileri talep ediyorum, ne yapacağım?
Erol Şahin: Bir sözleşme yapılıyor. Belirli bir abonelik bedeli var. Kullanıcı adı ve şifre oluşturuyorlar. Tekil kullanıcılar da girip kullanabilir, rapor çekebilir. Onun dışında OYDER ile bir bayi kampanyası yaptık. Türkiye’nin 81 ilindeki 100’e yakın bayi sistemi kullanıyor.
- Ağır ticariyle ilgili son olarak ne söylersiniz?
Erol Şahin: Ağır ticari kullanan markalar da var. Ama binek araca göre küçük bir pazarı ifade ediyor. Marka sayısı az ama ciddi bir pazar. 25 bin adetlik aracın satış bedeli, binekte 200 bin aracın satışına denk gelir. O nedenle aslında pazar büyük. Ağır ticari için excel formatında özel şifrelenmiş bir sistemde çalışıyoruz. Ağır ticaride hangi marka ve hangi modelin sattığını gözler önüne seriyoruz. Bunun yanı sıra, yıllar içindeki gelişimini inceliyoruz. Örneğin, Scania 2016 yılında İstanbul’da 100 G serisi satarken, bugün kaç adet satmış görebiliyorsunuz. Pazar hangi yönde gelişiyor? Hangi ilçelerde ne gibi farklılıklar olmuş. Bunu yaparken firmalardan bize gelen rakamları hiçbir şekilde dikkate almayız. İster istemez objektiflikten biraz uzak olacaktır. Spot varsa spotu da görüyorsunuz. Çünkü, art niyetli spotçular da var. Türkiye’de 5 milyar liralık bir spot otomobil pazarı var ve bunun içinde hafif ya da ağır ticari yok. Sadece otomobil. Bir önceki yıl 90 bin, geçen yıl da 76 bin araç naylonları henüz çıkarılmadan piyasada el değiştirdi. Çok büyük bir hacimden söz ediyoruz. 76 bin adet satış sıralamasına baktığınızda Renault’u, Volkswagen’i geçemez ama birçok markayı geçerek 4. sıraya oturur.
- Bir Türkiye haritası olsa markaların ne sattıklarını herkes görse…
Erol Şahin: Bizde var. Örneğin, 2016 yılının otomobil, hafif ticari ve toplam pazarda hangi marka, nerede, kaç adet satmış, pazar payı ne? Harita üzerinde görebilirsiniz. İl il tıkladığınızda tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Hangi verilere ulaşabilirsiniz?
- Türkiye Sıfır Araç Pazar Analizi Programı (www.otomotivanaliz.com)
- Türkiye 2. El Araç Pazar Analizi Programı (www.otomotivanaliz.com)
- Türkiye Spot Otomobil Pazar Analizi Çalışması
- Türkiye Otomotiv Araç Parkı Çalışması (İl-İlçe ve Marka detaylı)
- Türkiye Ağır Ticari Araç Pazar Analizi ve Araç Parkı Çalışması
Selçuk ONUR - LOJİSTİK EKİPMANLAR