İstanbul’da şu sıralar İstanbul'daki Millet Caddesi’nden geçenler onu görünce etrafına şaşkın şaşkın bakıyor. Neden ise ‘Tosun’. 1968 yılında İETT işçilerinin ısrarı sonucunda yerli olarak tasarlanan Tosun 46 yıl sonra İstanbul sokaklarına geri döndü. Tosun'un yenilenmiş hali 3 aylık bir çalışma sonucunda ortaya çıktı. Aslına uygun olarak yenilenmiş Tosun günde iki sefer yapıyor. Hat numarası ise 87!
İstanbul 1960’lı yıllarla birlikte yoğun olarak göç almaya başladı. Bunun üzerine troleybüs hatları kentin dört bir yanına yayılmaya başladı. İlk olarak 1961 yılında İstanbul’da kurulan Troleybüs hattı için ilk hat Topkapı Eminönü hattına döşendi. Troleybüsler için İtalyan Ansaldo San Giorgia firması tarafından üretildi ve böylece İstanbul’da yıllar içinde 100 adetlik bir troleybüs filosu oluşturuldu. Troleybüslerin işletme maliyeti 60’lı yıllarda o günün rakamlarıyla 70 milyon TL’ye kadar çıkmıştı. Troleybüsler hizmet verdikleri süre içerisinde Şişli ve Topkapı garajlarında bekliyorlardı. 1968 yılına gelindiğinde ise İETT işçileri kendileri bir Troleybüs yapmak istedi.
KAPI NUMARASI 101
Bu noktadan sonra 5 ay süren hummalı bir çalışmanın ardından Tosun isimli yerli otobüs ortaya çıkıyor. Tosun’un da troleybüs filosuna katılmasıyla birlikte İstanbul’da troleybüs sayısı 101’e çıkmıştı. 101 kapı numaralı yerli troleybüs Tosun 16 yıl süre ile İstanbullulara hizmet verdi. Tosun Latille-Floirat marka otobüsta yapılan değişiklikler sonucunda ortaya çıktı.
ÖMRÜ 23 YIL SÜRDÜ
Elektrik kesintileri yüzünden sık sık yollarda kalan ve seferleri aksayan Troleybüsler, trafiği engellediği gerekçesiyle 16 Temmuz 1984’te işletmeden kaldırıldı. Araçlar İzmir Belediyesi’ne bağlı ESHOT Genel Müdürlüğü’ne satıldı. Troleybüslerin 23 yıllık İstanbul macerası böylece son bulmuş oldu.
GÜNDE İKİ SEFER YAPIYOR
İETT’nin 143 yıla ulaşan tarihinde önemli yere sahip olan Tosun, tıpkı nostaljik tramvay gibi 2013 yılında İETT’li ustaların elinde yeniden şekillendi ve 45 yıl aradan sonra sefere hazır hale getirildi. 87 numaralı Edirnekapı-Taksim hattında sefere çıkan Tosun, sabah saat 9’u 10 geçe ve akşam 15.30’da Topkapı’dan hareketle Edirnekapı – Karagümrük – Fatih – Unkapanı – Şişhane – Taksim güzergâhında hizmet veriyor.
YAPIMI 3 AY SÜRDÜ
İETT’li ustalarca 1968 yılında Şişli garajındaki atölyelerde 5 ay süren çalışma sonucunda üretilen ve yuvarlak hatları nedeniyle ‘Tosun’ adı verilen ilk Türk troleybüsü, 29 yıl aradan sonra yeniden yollardaki yerini aldı. İETT’li 6 işçi ve 1 mühendis tarafından, İkitelli garajında tamamen orijinaline sadık kalınarak 3 ayda yeniden üretilen Tosun, 87 numaralı Edirnekapı-Taksim hattında seferlerine başladı. İlk etapta günde iki kez hizmet veren Tosun’un sefer sayıları ilerleyen aylarda biraz daha sıklaştırılacak. İstanbulluların kısa süre kullanmaya başladıkları yenilenmiş Tosun, ilk olarak İETT’nin 2010 yılından beri düzenlediği ve geçen yıl 25–26 Aralık 2013 tarihlerinde İstanbul Kongre Merkezi’nde düzenlenen Transist 2013 6. Uluslararası Ulaşım Sempozyumu ve Fuarı’nda sergilendi.
MAYIS AYINDA GELECEK
1955 yılında İETT filosuna katılan ve daha sonra Tosun’a dönüştürülen Latille-Floirat marka otobüsten 4 numaralı olanı ise Tünel Meydanı'nda yolcu indirip-bindiriyor. Mayıs ayı içinde İETT’nin bir nostaljik aracı daha yollara sürmesi bekleniyor.
LOJİPORT