Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, kırmızı ette transit geçişte tespit edilen vurgunun bir başka boyutunun da Dahilde İşlem Rejimi (DİR) kapsamında olduğunu belirledi. Ürünü ihraç etmeyerek iç piyasaya süren ve devletten KDV iadesi alan firmalar tespit edildi.
Sıfır gümrük vergisi ve KDV istisnası sayesinde ihracatın teşvikinde en önemli uygulamalardan olan Dahilde İşleme Rejiminde (DİR) ciddi suiistimaller olduğu belirlendi. Bu kapsamda yurtdışından getirilen pahalı ürünün işlendikten sonra yeni ürün olarak ihraç edileceği yerde ithal ürünün iç piyasaya satıldığı ortaya çıkarıldı. İthal ürünün yerine daha ucuza içeriden elde edilen malzeme ile ihraç edilecek ürünün geliştirildiği böylece hem pahalı malın gümrük vergisi ödenmediği, hem ihracatta KDV iadesi alan firmalar olduğu belirlendi. Bu vurgun yöntemi Mersin Gümrük Bölgesi’nde DİR kapsamında ihraç edilen ürünlerde 6 gün boyunca yapılan incelemede ortaya çıkarıldı. Suiistimal 257 beyannameden 70’inde net görülünce, Türkiye’deki gümrüklerde yağdan, buğdaya, pirinçten, şekere kadar bir dizi üründe inceleme başlatıldı.
İHRAÇ EDİLEN MAL SUİSTİMAL GÖRÜLDÜ
DİR’in ihracatçılar açısından etkili bir teşvik modeli olduğunu belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli, “Ciddi finansman yükünün azaltılması ve katkı sağlaması açısından uygulamaya konulan güzel bir model. Ancak ciddi bir suiistimal edilme noktasında iddialar vardı. Bunun üzerine Mersin Gümrük Bölgesi’nde bir inceleme başlattık. 6 günlük uygulamada DİR çerçevesinde ihracat yapan firmaların tüm ürünlerinden birer numune aldık ve tahlile gönderdik. DİR kapsamında ithal edilen malın Türkiye’de yeni bir ürünün oluşumunda kullanılıp ihraç edilirken, gerçekten ithal edilen mal kullanılmış mı tespit etmek istedik. Tahlil sonuçlarından 257 beyannameyi inceledik. 70’inde farklılık çıktı. Bunları 30 kadar mükellefin gerçekleştirdiğini belirledik” diye konuştu.
İthal ipliğin yüzde 80’i kullanılmadı
Bu kapsamda ithal edilen pahalı bir ipliğin, ihraç edilecek bir başka üründe kullanılacağı beyan edilmesine karşın, ürün ihracat aşamasında incelemeye tabi tutuldu. İthal edilen pahalı ipliğin yüzde 80 kullanılması gerekirken, yüzde 60’ının kayıp, yüzde 20'sinin kullanıldığı belirlendi. İpliğin antidampinge tabi oluşundan yüzde 60’ı iç piyasaya yüksek fiyattan satıldığı belirlendi.
Cahit SARAÇOĞLU – YENİ ŞAFAK
LOJİPORT