Türkiye’de geçen yılın son çeyreğinde Mersin Gümrüğü ile ortaya çıkan gümrükteki yolsuzlukların akıl almaz hilelere yapılması Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Bakanlık, Türkiye gümrüklerinde iki farklı yükteki tırların plakasını değiştirerek hile yapılmasından, antrepolarda kırmızı et ve kanserojen ayakkabıların çalınarak piyasaya sürülmesine kadar ortaya çıkarılan usulsüzlüklere ilişkin tedbir arttı.
GİRİŞLERE X-RAY CİHAZI
Bakanlık, gümrük kapısından çıktıktan sonra sahada yapılan X-Ray kontrollerini tüm gümrüklerde artık gümrük girişine konulan X-ray cihazları ile yapma kararı aldı. Böylece gümrük alanına giren aracın daha en başta ne yük taşıdığı görülecek. Aynı aracın çıkışta da aynı yükle çıktığı belirlenecek. Böylece işlem için bekleyenlerle, işlemi bitmiş araçlar birbirine karışmayacak.
‘ETKİLİ’ OLMAYACAKTI
Bu arada bakanlık, kırmızı eti antrepoya verdikten sonra antrepoda o ürünün başka bir ürünle değiştirilmesine ve kırmızı etin iç piyasaya sürülmesine konu olan olayla ilgili işlemlerde etkili olduğunu belirlediği yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerinin yetkilerine de kısıtlama getirmek istedi. Ancak konuya ilişkin yayımlanan Tebliğ, Danıştay 15’inci Dairesince iptal edildi. Tebliğ ile antrepolarda gerçekleştirilen AN6, AN7, AN8, AN9 kodlu tespit raporları ile antrepolara eşya girişine, antrepolardan eşya çıkışına, gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasına ilişkin hükümler kaldırılacaktı. Ancak Resmi Gazete’de yayımlanan tebliği, Danıştay 15’inci Dairesi 18 Aralık 2014'te yürütmesini durdurdu.
BİRLİKTE ÇALIŞACAKLAR
Bakanlık bu durum üzerine yeniden bazı düzenlemeler getirdi. Devlet adına yetkilendirilmiş gümrük müşavirleri (YGM) eliyle yürütülen tespit işlemleri YGM ve gümrük memurları tarafından yapılacak. Antrepoda tutanak düzenlenmesi gereken tüm işlemlerde işletici, görevli memurlar ve YGM müştereken tutanağı imzalayacak.
İkiz TIR yöntemli hırsızlık
İkiz TIR'la kaçakçılık konusunu ise yetkililer şöyle anlattı: "Mal Mersin’den alınıyor. Suriye’ye götürüleceği söyleniyor. Her iki TIR birbirine çok benziyor. Sadece plakaları farklı. Tıpkı sigara gibi muz da riskli ürün kapsamında yer aldığı için kırmızı hatta giriyor. Muz yüklü ilk TIR X-raydan geçip işi bitiyor. Ancak dışarıda bekleyen TIR'ın plakası sökülüp güvenlik taraması biten TIR'a takılıyor. Böylece, aynı TIR, sanki ikinci TIR'ın kontrolü yapılıyormuş gibi, yeniden X-raya giriyor. Görüntü ve ağırlık denetiminden geçiyor. Diğer TIR'da çimento çıkıyor. Amaç çimento yüklü TIR'ı muz yüklüymüş gibi gösterip sınırdan geçirmek. Çünkü muzlar Türkiye’de satılacak. Bu yöntemle, muzu içeride vergisiz, çimentoyu da Suriye’de satacak."
Danıştay'ın durdurduğu raporlar
AN6 TESPİT RAPORU: Özel antrepolara eşya giriş ve çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespiti ile rapora bağlanması.
AN7 TESPİT RAPORU: Genel ve özel antrepolarda 6’şar aylık dönemler itibariyle fiziki sayım yapılarak giriş ve çıkış işlemleri gerçekleştirilen eşyaya ilişkin gümrük beyannameleri ve stok kayıtlarının uygun olup olmadığının tespit edilerek rapora bağlanması.
AN8 TESPİT RAPORU: Genel antrepolara eşya giriş ve çıkış işlemlerinin tespiti ile gümrük yükümlülüğü sona erdikten sonra varsa ilgili kurumlarca yapılacak kontrol sonuçlarına göre gümrük gözetiminin sonlandırılmasının tespit edilerek rapora bağlanması.
AN9 TESPİT RAPORU NEDİR: Antrepodaki eşyanın antrepo içerisinde veya dışında Gümrük Yönetmeliği EK-63’te belirtilen elleçleme faaliyetlerine tabi tutulması işleminin ilgili mevzuatta öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği hususlarının tespit edilerek rapora bağlanması.
Cahit SARAÇOĞLU – YENİ ŞAFAK
LOJİPORT