Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), küresel hava taşımacılığı pazarlarına ilişkin 2022’nin yıllık hava kargo talebinin 2021 seviyelerine göre önemli bir gerileme gösterdiğini ve Mart 2022’den bu yana hava kargoda yaşanan düşüşün aralık ayında zirveye çıktığını duyurdu. Kargo ton-kilometre (CTK) cinsinden ölçülen 2022’deki küresel tam yıl talebi, 2021’e kıyasla yüzde 8 azalırken, uluslararası operasyonlar için bu düşüş yüzde 8.2 oldu. Pandemi öncesi yıl olan 2019’a kıyasla ise kargo hacmi yüzde 1.6 gerileme kaydetti. Sadece aralık ayına bakıldığında ise hava kargo trafiğinde 2021 yılına kıyasla 2022’de yüzde 15.3 gibi önemli bir düşüş gerçekleşti. Hava kargonun hem yıl sonu hem yeni yıl hem de Noel tatili gibi önemli faktörlerle genelde canlılık gösterdiği bir ayda bu yüksek oranlı düşüşle karşılaşması Ukrayna’daki savaş başta olmak üzere küresel konjonktürün kargo piyasası üzerindeki etkisinin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Hava kargo yıllık performansını değerlendiren IATA Genel Direktörü Willie Walsh, “Önemli siyasi ve ekonomik belirsizlikler karşısında hava kargo performansı, 2021’de elde edilen olağanüstü seviyelere kıyasla düşüş kaydetti. Büyük ülkelerdeki hükümetler ekonomileri soğutarak enflasyonla mücadele etmeye yönelik önlemlerine devam ediyorlar. Bu nedenle 2023’te kargo hacimlerinin 2019’a kıyasla yüzde 5,6’ya ulaşan bir oranda düşüşle sonuçlanması bekleniyor. Ancak 2023 için ortalama verim ve toplam gelir, salgın öncesi seviyelerin oldukça üzerinde kalacak. Bu, önümüzdeki yıl zorlu bir ticaret ortamında olması muhtemel bir ortamda biraz soluklanma sağlamalıdır” dedi.
Bölgesel performans
IATA verilerine göre, bölgesel bazda bakıldığında en büyük düşüş Avrupa pazarında gerçekleşti. Veriler bölgedeki hava yollarının Ukrayna’daki savaştan ciddi şekilde etkilenmeye devam ettiklerini gösteriyor. Avrupalı taşıyıcılar 2022 toplamında 2021’e kıyasla yüzde 11,5’lik talep düşüşüyle karşılaştı. Uluslararası operasyonlar için bu düşüş yüzde 11,8’e ulaşırken, bu oran tüm bölgeler arasında yıllık bazda en kötü performans oldu. Avrupa bölgesinde 2019 COVID öncesi seviyelere göre talep yüzde 8,7 azalırken, uluslararası operasyonlar için bu düşüş yüzde 9,1 oldu. Hava kargo kapasitesi ise toplamda yüzde 16,5, uluslararası operasyonlarda yüzde 17,3 düşüş kaydetti. Öte yandan Çin dahil Asya-Pasifik bölgesi havayolları 2021’e kıyasla 2022’de yüzde 8,8 talep düşüşü bildirdi. Kuzey Amerika merkezli taşıyıcılar ise 2022’de talepte yüzde 5,1’lik bir düşüş yaşadı. Orta Doğu merkezli havayolları 2022’de 2021’e kıyasla küresel ve uluslararası talepte yüzde 10,7’lik bir düşüşle karşılaşırken, Güney Amerikalı hava yolları da 2022’de yüzde 13,1’lik talep artışıyla (uluslararası operasyonlar için bu artış yüzde 15) tüm bölgeler arasında yıllık bazda en güçlü performansı bildirdi.
Yolcu trafiği yüzde 152.7 yükseldi
THY ve Pegasus dahil 300 hava yolu şirketini çatısı altında toplayan ve küresel trafiğin yüzde 92’sini temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) yolcu tarafında toparlanmanın Aralık 2022’de ve tüm yıl boyunca devam ettiğini açıkladı. 2022’de toplam yolcu trafiği 2021’e kıyasla yüzde 64,4 artarken, uluslararası uçuşlarda bu oran yüzde 152.7’ye ulaştı. Aralık 2022’de ise aylık uluslararası trafik, Aralık 2021’e göre yüzde 80,2 artarak Aralık 2019’daki düzeyin yüzde 75,1’ini yakaladı. Pandemi öncesi dönem olan 2019 yılına kıyasla ise 2022 yılının tamamında trafik, 2019 yılı seviyesinin yüzde 68,5’i düzeyinde gerçekleşti, sinin de yüzde 76,9’una ulaştı. İç hat uçuşlarına bakıldığında 2022 ‘de küresel olarak yurt içi trafiğin bir önceki yıla göre yüzde 10,9 arttığı gözlendi.
Necmi ÇELİK - DÜNYA
LOJİPORT