Almanya, Hollanda, Danimarka, İsviçre, Fransa gibi AB ülkelerinin isteği ile karayolu taşımacılığında uygulanan TIR karnesi sisteminden vazgeçiliyor. TIR karnesinin yerine elektronik sisteme geçilecek. AB ülkelerinin isteği Aralık ayında Birleşmiş Milletler'in (BM) TIR Komitesi'nde görüşülecek. Dünyada kullanılan 3.2 milyon TIR karnesinin yüzde 20'sine sahip olan Türkiye'de Gümrük Müsteşarlığı'ndan bir bürokratın imzası nedeniyle sisteme dahil olacak.
Gümrük Müsteşarlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Recai Şen'in imzası nedeniyle 600 bin TIR karnesi iptal olma tehdidi ile karşı karşıya. Türk ihracatını sekteye uğratacak karar AB üyesi olmayan ülkeler ve Ortadoğu ülkelerinin de ihracatını olumsuz etkileyecek. Elektronik sisteme geçildiğinde Türkiye, elektronik sistemi kullanmayan ülkelerle tek tek anlaşma yapmak zorunda kalacak ve TIR karnesi sistemi ile elde ettiği haklardan yararlanamayacak.
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu konuyla ilgili dün bir basın toplantısı düzenleyerek, mevcut TIR karnesi sisteminin bugüne kadar minimum maliyet getirdiğini ancak elektronik sisteme geçildiğinde bir nakliyecinin Avrupa'ya yapacağı her bir sefer için 2 bin dolar ödemek zorunda kalacağını söyledi. Nuhoğlu, "10 arabayla senede 120 sefer yapıyorsam ve her birinde 2 bin dolar ödersem, sektör çöker" dedi.
Nuhoğlu, TIR karnesi sistemi'nin ortadan kaldırılmasıyla Avrupa'daki şirketlerin ticarete devam edeceklerini ancak Türkiye'de nakliyecilik sektörünün biteceğini söyledi. Nuhoğlu, "Geçmişte İtalya ve İspanya gibi uluslararası nakliyeciler nasıl bittiyse, Türkiye'de de nakliyeciler bitecek ve dev AB ülkelerinin nakliyecileri bu işi yapacak. Bu oyun tamamen bunun üzerine kurulu. Doğu'dan Avrupa'ya gelecek malların maliyetini artırıp miktarını düşürecekler" dedi.
Nuhoğlu: İhracat sekteye uğrayacak
AB ülkelerinin, Türkiye'den gelen mal hareketini engellemeye çalıştığını söyleyen Nuhoğlu, "Kota uygulamalarından sonra AB'nin Türkiye'nin mal hareketini engellemek için kara taşımacılığının üzerine gidiyor. Bugün yeni bir tehditle karşı karşıya kaldık. Bu yeni tehdit bizi inanılmaz kaygılandırdı, ürküttü. Biz bu tehditi dışarıdan beklerken, bizim içimizden birileri bu konu ile ilgili kamu kurumu da bunun en büyük savunucusu oldu. TIR karnesi sistemi yıkıldığı an Türkiye'nin ihracatı sekteye uğrayacak. Türkiye'nin ihracatı yapılamaz hale gelecek" şeklinde konuştu.
Ro-Ro ile gidişte sorun yok
TIR karnesi sisteminin 55 ülkede geçerli olduğunu vurgulayan Nuhoğlu, elektronik sisteme geçilmesiyle birlikte Almanya üzerinden İran'a mal taşınamayacağını dile getirdi. Nuhoğlu, "AB üyesi olmayan, transit geçiş yapılan ülkelerden geçilemeyecek. Her ülkeyle ayrı ayrı anlaşma yapmak gerekecek. Bu da her sefer için 2 bin dolar ödemek anlamına geliyor. Türk nakliyecilerinin AB ülkelerine mal hareketini engellemek için en basit oyun bu" dedi. Türkiye'nin elektronik sisteme geçmesinin Ro-Ro'nun işine yarayıp yaramayacağının hatırlatılması üzerine Nuhoğlu, "Evet Ro-Ro'nun işine yarar. Avrupa Birliği ülkelerine Ro-Ro ile gidersem sorun yok" diye konuştu.
Karara imza attık
Nuhoğlu, TIR karnesi sisteminin iptaline ilişkin karara Gümrük Müsteşarlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Recai Şen'in imza koyduğunu söyledi.
Türkiye'nin karara imza attığını öğrenince Gümrük Müstaşarlığı'na sorduğunu söyleyen Nuhoğlu, "Gümrük Müsteşarlığı Vekili Mehmet Şahin ile görüştüm ve kendisi BM'ye bu kararın devletin görüşünü bildiren bir karar olmadığını bildirdi. Bu kez BM, Gümrük Müsteşarlığı'na neden kararınızdan vazgeçtiniz diye sordu. Biz sonradan öğreniyoruz ki biz BM'de bu kararın savunucusu olmuşuz. Gümrük Müsteşarlığımızın IT(Bilgi-işlem) Departmanı bu sistemde görev almış. Böyle bir karar alınmadan önce sektöre sorulmadı" şeklinde konuştu.
Nuhoğlu, kararla Avrupa Birliği ülkesi haricindeki ülkelerin Avrupa'ya yapacağı mal hareketlerinin engelleneceğini dile getirirken, "Rusya, Ukrayna ve İran çok net tavrını koydu. Ama biz bu sistemi benimsediğimizi BM'ye resmi olarak ortaya koyduk" dedi.
Nuhoğlu, BM ile görüşeceklerini belirtirken, "Bütün Doğu ülkeleri ayakta. Hergün yazı alıyorum. İhanet ettiniz bize diyorlar. Ukrayna, Rusya gibi ülkeler bizi protesto ediyor. IRU Başkanı, bu karar sizin ülkenizin aleyhinize ben bu konunun detaylarını size anlatayım diye Başbakan'a yazı yazdı. Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'den randevu talep etti. Ancak henüz görüşme gerçekleşmedi" dedi.
LOJİPORT