Avrupa’dan gelen siparişlerin hızlanması ve Türkiye’nin Çin’e alternatif ülkelerden biri olması tekstilden otomotive birçok sektörde ihracatı hızlandırdı. Ancak yükler sınırda uzun süre bekliyor, Avrupa'ya giremiyor. Bulgar sınırını aşmak için 98 saat bekleyen araçlar var. Sınırda altyapının artan talebi karşılamadığını dile getiren ihracatçılar ve lojistikçiler hükümetten acil çözüm bekliyor. Sektörün öncelikli talebi ise Avrupa’ya çıkışta en önemli ülke konumunda olan Bulgaristan’a yönelik sınır kapısı sayısının ikiden üçe çıkarılması. Türkiye’nin global tedarik zincirindeki avantajlı konumunu kaybetmesinden endişe eden temsilciler çözüm için harekete geçti.
DÜNYA’ya konuşan Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu, sınır kapılarında yaşanan sıkıntıları bugün Ankara’nın gündemine taşıyacaklarını söyledi. UND yönetimi, mevcut sorunları aktarırken çözüm önerilerini de bakanlığa sunacak. En önemli taleplerden biri Kırklareli ’deki Dereköy Sınır Kapısı’nın TIR geçişlerine de açılması olacak.
98 saat bekleyen araç var
UND Başkanı Nuhoğlu, sınır kapılarında altyapı yetersiz olduğu için ihracat siparişlerinin hızlanmasına rağmen kapıdan çıkan araç sayısını artıramadıklarını dile getirdi. Nuhoğlu, yaşanan sıkıntıyı şu çarpıcı örnekle anlattı: “Slovenya’ya hareket etmek üzere aracını yükleyen bir nakliyeci, önceki gün Kapıkule için ancak 86 saat sonra randevu alabildi. Bir TIR’ın sınırı geçmesi ise 12 saati buluyor. Yani ihracat yüklü bir TIR’ın Bulgar sınırından çıkması 98 saati buluyor. Oysa ki, İstanbul’dan Slovenya arası bin 500 km. 60 km süratle giden bir araç, 25 saatte yükünü boşaltabilecekken bu süre son haftalarda 4 katına kadar arttı. Bu sürede araç ancak Bulgaristan’dan içeri girebiliyor. Bu sıkıntıyı hem Türk araçları hem de yabancılar yaşıyor.”
Sadece binek araçlara açık
Çetin Nuhoğlu, sınırdaki bekleme süresinin azaltılması ve günlük geçiş sayılarının artırılması için Avrupa’ya çıkış ülkesi Bulgaristan’a yönelik gümrük kapısı sayısının artırılması gerektiğini belirterek, bu kapsamda Bulgaristan’a üçüncü bir kapı olarak Dereköy’ün devreye girmesi talepleri olduğunu aktardı.
Bilindiği gibi, Kırklareli’nin Bulgaristan’a açılan sınır kapısı Dereköy, 1986’dan bu yana sadece binek araçlara açık. Özellikle Romanya ve Ukrayna’ya gidecek araçların bu güzergâhı kullanabileceği belirtiliyor. Bu sayede günlük 400 ila 600 aracın bu kapıdan geçebileceği ve diğer kapılardaki kuyrukların azaltılabileceği ifade ediliyor.
Yıllık 41 milyar $'lık mal taşıyorlar
Çetin Nuhoğlu, son dönemde ihracattaki artışa dikkat çekerek, “Türkiye’nin tedarik zincirindeki avantajını yakından biliyorduk. Pandemi sonrası, son dönemde Türkiye’nin bu durumu daha önemli hale geldi. İhracatımızda parasal olarak büyük artış olmamasına rağmen sefer sayılarımızda yüzde 22 artış oldu. Aynı paraya, ölçekten dolayı daha fazla mal sattığımız gerçeğinden hareket ederek pazara yakın olma avantajımızı hızlı bir şekilde kaybetme endişesi taşıyoruz. Bilindiği gibi Bulgaristan’a açılan iki kapımız var. Aslında bu kapılar iki ülkenin kapıları değil. Türkiye’nin Avrupa’ya açılan kapısı... Bizler uluslararası nakliyeciler olarak karayolu ve Ro-Ro ile 41 milyar dolar malı, yani Avrupa’ya yapılan ihracatın yüzde 45’ini taşıyoruz. Bu nedenle sınır kapılarında kapasite artışına ihtiyacımız var” diye konuştu.
Çetin Nuhoğlu, Bulgaristan tarafında da kapıların yetersiz olduğunu belirterek, “Bizim Hamzabeyli Sınır Kapısı’nda altı, onların ise 2 peronu var. Orada da kapasiteyi artıramıyoruz. Bulgar tarafında kapı sayısını artırmaya çalışıyorlar. Bu tamamlanırsa günlük 200 daha fazla araç geçebilecek” dedi.
İkinci dalga korkusu stoğa yöneltiyor
Lojistik sektörü temsilcileri, eylül ayında hızlanan ihracatın yılın son çeyreğinde artarak devam edeceğini öngörüyor. İhracattaki hareketin önemli nedenlerinden biri Avrupa’dan siparişlerin artması. Öte yandan pandemi sonrası Çin’in tedarik zincirindeki konumunun zayıflaması ve Türkiye’nin alternatif ülkelerden biri olarak öne çıkması da bu artışta etkili oldu. Ro-Ro şirketi DFDS’nin Akdeniz İş Birimi Başkan Yardımcısı Fuat Pamukçu, sanayicinin ikinci dalga nedeniyle sınır kapılarının tekrar kapanacağı endişesi ile stok hazırlığı yapmasının da taşımaları hızlandırdığını söyledi.
Bakanlık yetkilileri ve TİM sınırda inceleme yapacak
Sınır kapılarında yaşanan sıkıntılar, Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) bu haftaki en önemli gündemlerinden biri oldu. Ticaret Bakanlığı yetkilileri ve TİM Başkanı İsmail Gülle, sıkıntı yaşanan sınır kapılarında yerinde inceleme yapacak. Bakanın programına göre ziyaretin cuma günü, Bulgaristan’a çıkış kapıları Kapıkule ve Hamzabeyli ile İpsala sınır kapılarında yapılması planlanıyor. Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Emre Eldener, UTİKAD’ı temsilen kendisinin de bu ziyarete eşlik edeceğini söyledi. Emre Eldener ayrıca, Türkiye’nin Avrupa’ya en önemli çıkış kapılarından Kapıkule’de TIR kuyruğu problemini çözmek amacıyla devreye alınan Randevulu Sanal Sıra Sistemi’nin (RSS) tam olarak çalışmadığını dile getirdi. Eldener, özellikle bu hafta Kapıkule’de kuyrukların uzadığını dile getirdi.
Aysel YÜCEL – DÜNYA
LOJİPORT