Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişmesi ve toplumsal refahını arttırmayı hedefleyen çalışmalarla öne çıkan Işık Üniversitesi, ülke gündemini uzun yıllardır meşgul eden trafik kazalarını en aza indirecek çözümlerin adresi oluyor. Işık Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mekatronik Mühendisliği öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Erkin Dinçmen tarafından sürdürülen ‘Taşıtlar için Aktif Güvenlik Sistemleri Araştırması’ yaşanan trafik kazalarının bir numaralı nedeni olan sürücü faktörünü en aza indirmeyi amaçlıyor. Türkiye trafik kazalarında dünyada ilk on ülke arasında yer almaya devam ederken, TÜİK Trafik kaza İstatistikleri Yıllığı 2010 verilerine göre meydana gelen trafik kazalarında sürücü hataları yüzde 90’lık bir oranla ilk sırada geliyor. Trafik kazalarında gerçekleşen ölüm ve yaralanmaların yanı sıra ortaya çıkan ekonomik kayıplar, trafik kazalarını ülkenin en önemli sorunlarından biri yapmaya devam ediyor. Sadece 2012 yılında oluşan 1 milyonu aşkın kazanın 116 bininde ölüm ya da yaralanma meydana gelirken, bu kazalarda 4 bini aşkın yurttaş yaşama gözlerini yumdu, 211 bin yurttaş ise yaralandı.
IŞIK ÜNİVERSİTESİ’NDE AKILLI AKTİF GÜVENLİK ALGORİTMALARI
Sosyal ve ekonomik bir felakete dönüşen trafik kazalarının azaltılması için harekete geçen Işık Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Erkin Dinçmen, araç için aktif güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi için gerekli olan algoritmalara odaklandı. Işık Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği bölümünde süren çalışmada aktif güvenlik algoritmaları geliştirilirken, bilgisayar ortamında yapılan simülasyon çalışmaları ile algoritmaların performansının yükseltilmesi sağlanıyor.
İstatistiklere yansıyan kazaların azaltılması için öncelikli olarak atılması gereken adımların altını çizen Erkin Dinçmen, “Kaza sayısını, dolayısıyla ölüm ve yaralanma oranlarını buna bağlı olarak oluşan ekonomik kaybı azaltmak için ilk adım sürücü hatalarını önlemeye dönük olmalıdır. Türkiye’de kazaların neredeyse tamamı önlenebilir sürücü hatalarından oluşuyor. Sürücü eğitimi ve geliştirilmesine yönelik adımların yanı sıra sürücülerin araç içi hâkimiyetlerini kaybetmelerini önleyecek araç içi aktif güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi de hayati önem taşıyor” dedi.
Tüm dünyada yaygın olarak kullanılan aktif güvenlik sistemlerinin geliştirilmesi ve sürücü/araç kaynaklı kaza oranının ortadan kaldırılması öncelikli önem taşıyor. Aktif güvenlik sistemleri ihtiyacı ilk kez 1978 yılında Anti Blokaj Fren Sistemleri ile (ABS) ortaya çıktı. Tekerlek hızlarını denetleyerek tekerleklerin kilitlenmesini önleyen ABS, taşıtın çekişi sağlayan tekerleklerinin hızlanma esnasında patinaj yapmasını engelleyen Çekiş Kontrol Sistemi (TCS) sistemleri ve son olarak 1995 yılında geliştirilen Elektronik Stabilite Programı (ESP) ile aktif sürüş güvenliği yeni bir boyut kazandı.
AKTİF GÜVENLİK SİSTEMLERİ MÜKEMMELİ ARIYOR
Makine, Elektrik-Elektronik ve Bilgisayar Mühendisliği programlarının bir birleşimi olan Mekatronik Mühendisliği programı bünyesinde süren çalışmada geliştirmekte olan aktif güvenlik algoritmalarıyla, ABS frenleme, savrulma önleyici kontrolve devrilme önleyici kontrol çözümleri üretiliyor. Işık Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümü’nde süren çalışma, yol koşulları bilgisine ihtiyaç duymadan optimum frenleme performansını sağlayacak ABS kontrol algoritmaları geliştiriliyor. Geliştirilen algoritmaların temeli güvenlik sitemleri içindeEkstremum Arama Algoritması olarak adlandırılan yönteme dayanıyor. Bu yöntemle geliştirilen aktif güvenlik sistemi, acil durum frenlemesinde ihtiyaç duyulduğu gibi bilinmeyen yol koşullarında tekerlek ile yol arasındaki frenleme kuvvetlerinin maksimize edilmesi sağlayacak.
Çalışmanın diğer ayağı olan savrulma önleyici kontrol algoritmaları ise kazaların en önemli nedenlerinden biri olan savrulmaları önleyici çalışmaları içeriyor. Yol koşullarına bağlı kalmaksızın güvenli hız sınırını belirleyen algoritmalarla yol koşulunun ölçülmesine gerek kalmadan her yol koşulu için kontrolörün doğru anda müdahale edeceği bir yöntem geliştirilmekte. Işık Üniversitesi Mekatronik Mühendisliği Bölümünde sürdürülen aktif güvenlik algoritmaları çalışmasının bir diğer ayağı ise oluşan kazalarda en fazla can kaybına yol açan devrilmeleri önceden tespit eden ve araca müdahale eden güvenlik sistemlerinin geliştirilmesine odaklandı. Devrilme önleyici algoritmalarla, araçların yanal ivmesi, yalpa açısı gibi parametreler seyir süresince gözlemlenerek tehlikeli bir durum tespit edildiğinde aktif süspansiyon, frenleme, direksiyona müdahale gibi yöntemlerle devrilme tehlikesi olmadan aracın güvenle yoluna devam etmesini sağlayacak çözümler geliştiriliyor.
Işık üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nin bu yıl öğrenci alan Otomotiv Mühendisliği programıyla alışveriş içinde sürecek olan çalışma, Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden biri olan otomotiv alanında yaratıcı mühendislik çalışmalarını destekleyen aktif güvenlik sistemlerini de hayata geçirecek. Geliştirilen algoritmalar gerçekleştirilen simülasyonlarla desteklenerek üretim sürecine katkı sağlayacak ve kazaları en aza indirecek sistemlerin geliştirilmesini hedefliyor.