-Türkiye, yerli otomobil üretmek için strateji belgesi hazırlarken, gözler otomobil üreten büyük gruplara çevrildi. Bunlardan biri de Amerikalı Ford ve İtalyan Fiat ile otomobil imal eden Koç grubu. Grup bünyesinde faaliyet gösteren TOFAŞ'ın üst yöneticisi (CEO) Kamil Başaran, sıfırdan marka oluşturmanın fizibıl olmadığı görüşünde. Yerli marka oluşturmak için asgari 100-150 bin adetlik yıllık üretim gerektiğini vurgulayan Başaran, "Bir bölümünü dış pazara satmak, satış sonrası hizmet ağını oluşturmak gerekir. Fiat'ın CEO'su bu konuda devreye girme niyetini ortaya koymuştu. Bizce bu teklif çok önemliydi. Ancak henüz önemli bir yol alınmış değil. Yerli oto için grup olarak ne evet ne de hayır diyebiliriz." dedi.
TOFAŞ, Bursa fabrikalarında 4 milyonuncu aracı önceki gün törenle banttan indirdi. Şirketin CEO'su Kamil Başaran ve CFO'su Cengiz Eroldu, tören sonrasında bazı gazetelerin ekonomi editörlerine sektördeki gelişmelere ve şirketin planlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Şirketin yurtdışı faaliyetleriyle ilgili olarak Kamil Başaran, Kuzey Amerika pazarında ciddi bir hareketlenme olduğunu, Avrupa pazarı daralırken Latin Amerika'daki büyümenin kendileri için için önemli olduğunu söyledi. Doblo Minicargo pazarında Brezilya'ya ihracatlarının ciddi oranda arttığını vurgulayan Başaran, "Yılda 10 bin civarında Latin Amerika'ya araç satıyoruz. Bunun haricinde etrafımızdaki ters hilal dediğimiz (Doğu Avrupa, Rusya, Ortadoğu) pazarlarında da önemli bir potansiyel yakalayacağımıza inanıyoruz." şeklinde konuştu.
Koç Grubu'na bağlı Ford Otosan'ın Gölcük'te ürettiği Ford Connect ile girdiği ABD pazarına, TOFAŞ-Fiat ise Doblo ile girmeye hazırlanıyor. Kamil Başaran, Ford Connect'in, Kuzey Amerika'ya ihracatta yıllık 45 bin adede ulaştığına işaret ederek, Doblo'nun da en az bu rakam seviyesinde ihracat yapabileceğini ifade etti. Önümüzde Ford Connect gibi bir örnek olduğunu vurgulayan Başaran, "O örnekten yola çıkarak daha iyisini yapmaya çalışacağız. Fiat-Chrysler birleşmesi, TOFAŞ için de büyük avantajlar sağlayacak. Yeni modellerin Bursa'ya kayma ihtimali masada. Bununla ilgili çalışmalarımız sürüyor." değerlendirmesinde bulundu. Kamil Başaran, "Biri Gölcük'te, biri de Bursa'da üretilen iki modelin okyanus ötesinde rekabet edecek olmasını nasıl yorumluyorsunuz?" sorusu üzerine, Ford Connect'in Türkiye'de de rakipleri olduğunu ve bu rekabetin kendilerine büyük bir güç verdiğini söyledi. Başaran, iki şirketin yönetim kurullarının farklı olduğunu, Mustafa Koç'un TOFAŞ, Rahmi Koç'un ise Ford'un yönetim kurulunda yer aldığını kaydetti. TOFAŞ'ın araştırma geliştirmeye büyük önem verdiğini, elde ettikleri başarılarının da bunun göstergesi olduğunu vurgulayan Başaran, bu çalışmalarla yerlilikte yüzde 64'e ulaştıklarını söyledi. Başaran, "400 Ar-Ge çalışanımız yakında 500'e çıkacak. Tam anlamıyla Fiat'ın EMEA ülkeleri bölgesinin merkez Ar-Ge ortağı oluyoruz. Sırbistan, Çin'deki fabrikaların kuruluşunda, birçok alanda biz etkili olduk." bilgisini verdi.
Son günlerde sıkça dillendirilen yeni Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı iddialarını da değerlendiren Başaran, vergi yükünün artmasıyla büyümenin azalacağı uyarısında bulundu. Pazarın küçülmesinin hiçbir ekonomik göstergeye faydası olmayacağını vurgulayan Başaran, şu değerlendirmeyi yaptı: "7 bin kişiyle çalışıyorum ama 70 bin kişilik paydaşım var. Alacağım her karar 70 bin kişiyi ilgilendiriyor. Bizim bu konuda doğrudan söyleyeceğim bir şey yok. Hükümetimizin bu konuda doğru kararlar alacağını düşünüyorum. ÖTV artışı pazarı küçültür. Orta ve uzun vadede yeniden hızlanmak daha büyük bir enerji gerektirir."
Teşvikte yüzde 40 yerli katkı şartı çok yüksek
TOFAŞ Üst Yöneticisi Kamil Başaran, hükümetin açıkladığı teşvikleri takdirle karşıladıklarını; ancak iki konunun sektörleri açısından açıklık beklediğini söyledi. Bu tür teşvik için ithal kriteri olduğunu anlatan Başaran, ancak hafif ticari araçların Türkiye'ye yüksek oranda katma değer kazandırdığını ve gelecek için de büyük potansiyel barındırdığını belirterek, "Bu alanı kullanmalıyız." dedi. Yüzde 40'lık katma değer kriterinin yüksek olduğunu ve düzenlemede yerli yan sanayideki üretimin bu açıdan hesaba katılmadığını ifade eden Başaran, şunları söyledi: "Biz iPod üretmiyoruz. Yerli araç projelerin için bu oran çok yüksek. Ben Türkiye'de hiçbir firmanın yüzde 40'lık katma değer sağlayabileceğine inanmıyorum. Ayrıca Euro Bölgesi'ndeki kriz ortamında stratejik yatırım teşvikleri çok önemli. Çünkü yeni yatırımları Türkiye'ye çekmek, ortaklarımızı ikna etmek için sayısal projeksiyonlar büyük önem taşıyor. Ama bu konudaki yanlış anlaşılmalar bertaraf olacak. Bu yönde çalışıyoruz, görüşüyoruz." Bu kapsamda 2023 yılıyla ilgili '3 milyon ihracat, 1 milyon iç pazar' vizyonunu da hatırlatan Başaran, kendileri gibi şirketlerin hızlanması gerektiğini vurguladı.
ZAMAN