Toplam uzunluğu 1975 kilometre olan Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprüleri ile sekiz otoyolu kapsayan özelleştirme ihalesi başladığı gibi bitti. Elemesiz ilk turda başlangıç bedeli 3.83 milyar dolar olurken, elemeli turda 5 milyar 640 milyon dolar veren Koç-Ülker-UEM ortaklığı ihaleyi kazandı. İhale komisyonu 5 milyar 720 milyon dolar isteyince Koç-UEM-Ülker Grubu da karar vermek için mola istedi. Ortaklık mola dönüşünde bu teklifi kabul etti.
Türkiye'nin en büyük özelleştirme ihalelerinden biri olan köprü ve otoyol özelleştirmesi çok kısa sürede sona erdi.
Elemesiz ilk turda başlangıç fiyatı 3.83 milyar dolar oldu. Elemeli yazılı turda en düşük teklifi veren Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu elendi.
Hemen ardından “Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş Ortak Girişim Grubu” 5 milyar 630 milyon dolar teklif verdi. "Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu" bu teklifin üzerine çıkmayınca en yüksek teklif Koç-Ülker-UEM ortaklığında kalmış oldu.
Koç-Ülker-UEM ortaklığı ihale komisyonunun talebi üzerine fiyatı 5 milyar 720 milyon dolara yükseltti ve ihale sonuçlandı.
Köprü ve otoyolların özelleştirme ihalesi, Türk Telekom'a verilen 6.55 milyar doların ardından Türkiye tarihinin en yüksek özelleştirmesi oldu.
İhaleyi alan konsorsiyumda Koç ve UEM Grubu'nun yüzde 40'ar, Ülker'e ait Gözde Girişim'in ise yüzde 20 payı bulunuyor.
Türkiye'nin geleceğine güveni pekiştirdik
İhale sonrası bir açıklamada bulunan Koç Holding Turizm, Gıda ve Perakende Grubu Başkanı Tamer Haşimoğlu, verilen yüksek miktarla Türkiye'nin geleceğine olan güveni yeniden pekiştirmiş olduklarını söyledi.
Haşimoğlu şöyle konuştu: "Özelleştirme Kurumu ve Danıştayın onayından geçecek. Bugün Türkiye çok zorlu bir süreçten geçiyor. Yerli ve yabancı yatırımcılar olarak Türkiye'nin geleceğine olan güveni yeniden pekiştirmiş olduk. Son derece açık ve şeffaf bir süreç oldu. Önümüzdeki dönemde aşamalar geçildikçe, bilgi paylaşımında bulunacağız. İhale şartnamesinde gerekil yatırımlar belirtilmiş durumda. Teknik şartnamede belirtilen standartları sürdürmek için yatırımları devam ettireceğiz. Finansman konusunda çalışmalarımızı tamamladık. Önümüzde uzun bir süreç var, finansman konusunda bazı değişiklikler olabilir. Üçüncü Köprü de ihale şartnamesinde öngörülen sürede yapılacak."
Haşimoğlu, son fiyat olan 5.64 milyar doların İhale Komisyonu'nca 5.72'ye çıkmasının nedeniyle ilgili bir soruya ise, "Bunun cevabını Komisyona sorun" yanıtını verdi.
İhaleye 3 konsorsiyum katıldı
Köprü ve otoyollardan 1 Ocak 2001-30 Kasım 2012 tarihleri arasında köprü ve otoyollardan geçen 3.3 milyar araçtan 3.8 milyar dolar gelir elde edildi. Özelleştirmeden beklenen gelir ise 6 milyar doların üzerinde.
En büyük özelleştirme işlemlerinden biri olan köprü ve otoyol özelleştirmesi ihalesine katılan üç 3 konsorsiyum şöyle:
- “Nurol Holding AŞ - MV Holding AŞ - Alsim Alarko Sanayi Tesisleri ve Ticaret AŞ - Kalyon İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ - Fernas İnşaat AŞ Ortak Girişim Grubu”,
- “Koç Holding AŞ - UEM Group Berhad - Gözde Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı AŞ Ortak Girişim Grubu”
- Autostrade Per I'Italia SPA - Doğuş Holding AŞ - Makyol İnşaat Sanayi Turizm ve Ticaret AŞ - Akfen Holding AŞ Ortak Girişim Grubu” olacak.
Keyfi fiyat belirlenmeyecek
Fiyat artışlarında 6001 sayılı Kanun'un çıktığı tarihte yürürlükte olan ve halen geçerliliğini koruyan otoyol ve köprü geçiş ücretleri esas alınarak, sadece sözleşmede belirlenecek olan ücret artış oranları uygulanabilecek. İşleticinin hiç bir şekilde keyfi fiyat belirlemesi söz konusu olmayacak. Ayrıca işleticinin mevcut alt yapının geliştirilmesi amacıyla ilave şerit genişletilmesi, bağlantı yolları yapılması gibi yatırım yükümlülükleri de olacak.
İhale nereleri kapsıyor
Özelleştirmenin ardından köprü ve otoyolların bakım ve onarımı dahil bütün maliyetler özel sektör tarafından yapılacak. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğü bu faaliyetleri denetleyecek.
İhale, Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda olan, yapım, bakım, onarım ve işletimini üstlendiği, bağlantı yollarıyla “Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu”, “Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu”, “Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu”, “Toprakkale-İskenderun Otoyolu”, “Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu”, “İzmir-Çeşme Otoyolu”, “İzmir-Aydın Otoyolu”, “İzmir ve Ankara Çevre Otoyolu”, “Boğaziçi Köprüsü”, “Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu”, bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını (OTOYOL) kapsıyor.
Köprülerin maliyeti 421 milyon dolardı
Karayolları Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2001 yılından 30 Kasım 2012 tarihine kadar 3 milyar 319 milyon 753 bin 938 araç geçti. 1970'te yapımına başlanan ve Cumhuriyet'in 50. yılı olan 1973'te açılan Boğaziçi Köprüsü'nün inşaatı 21.7 milyon dolara mal oldu. 1986-1988 arasında inşa edilen FSM Köprüsü'nün maliyeti de 400 milyon dolardı.
2013 yılında yapımının üzerinden 40 yıl geçecek olan Boğaziçi Köprüsü'nün bakımı yeni işletmeci tarafından yapılacak. Bakımının yapılması için 2013'ten sonra en fazla 2 yıllık bir erteleme yapılabilecek. Bakım sırasında Boğaziçi Köprüsü yaklaşık 1 yıl boyunca tamamen kapatılacak. Çelik halatlar değiştirilirken, depreme karşı güçlendirme çalışması da yapılacak.
Şimdiye kadarki en yüksek miktarlı özelleştirmeler şu şekilde gerçekleşmişti:
1- Türk Telekom: 6.55 milyar dolar
2- Tüpraş: 4.1 milyar dolar
3- Erdemir: 2.7 milyar dolar
4- Halkbank: 2.5 milyar dolar
HÜRRİYET