Türkiye’nin lojistikte yeni yol haritası çiziliyor. Lojistik, 10. Kalkınma Planı’nda öncelikli dönüşümü planlanan 9 sektörden biri oldu. Türkiye’nin lojistikteki uluslararası konumu güçlendirilecek, sanayi ürünlerinin toplam maliyeti içindeki lojistik maliyetin yükü azaltılacak ve nihai ürünlerin tüketim pazarlarına ulaşım süresinin kısaltılacak. Yapılacak yatırımlar ve düzenlemelerle sektörün 2018 yılına kadar Dünya Bankası Küresel Lojistik Performans Endeksi’nde 27. sıradan 15’inciliğe yükselmesi hedefl eniyor.
Koordinasyon Kurulu kuruluyor
Başbakan Ahmet Davutoğlu tarafından geçtiğimiz günlerde açıklanan 10. Kalkınma Planı’nda Taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı kapsamında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından 2015 Haziran ayına kadar Lojistik Koordinasyon Kurulu oluşturulacak. Kurulda Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı müsteşarları da yer alacak.
Program kapsamında sektörün 2018 yılına kadar Dünya Bankası Küresel Lojistik Performans Endeksi’nde 27. sıradan 15’inciliğe yükselmesi hedefl enirken, limanlarda elleçlenen konteyner miktarının 7.9 milyon TEU’dan 13.8 milyon TEU’ya çıkarılması hedefl eniyor. Yine 2018 yılına kadar demiryolu bağlantısı olan limanlarda elleçlenen yükün demiryolu ile taşınma oranının 7.8’den 15.4’e çıkarılması planlanıyor. Demiryolu yük taşımacılığında özel sektörün payı yüzde 27’den yüzde 30’a çıkarılacak, toplam dış ticaret hacminde hava kargonun payı 2018’e kadar 11.7’den 12.9’a yükseltilecek. Tüm bu rakamlara ulaşmak için de şehirlerde lojistik altyapının iyileştirilmesi; gümrük işlemlerinde etkinliğin sağlanması; büyük altyapı yatırımları- Lojistiğin yol haritası yeniden çiziliyor nın tamamlanması, sektörde faaliyet gösteren firmaların rekabet güçlerinin artırılması ve yurtiçi lojistik yapılanmasının yurtdışı yapılanmalarla desteklenmesine yönelik çalışmalar yapılacak.
Lojistik master planı oluşturulacak
2015 yılına kadar Liman Yönetim Modeli belirlenerek hayata geçirilecek. Bu model kapsamında oluşturulacak yönetim yapısı; bölgesel ihtiyaçları ve kapasiteleri dikkate alarak Kıyı Yapıları Master Planı’nın yönlendirilmesinden ve uygulanmasından sorumlu olacak. Bu yapı ile Türkiye’deki ekonomik gelişmeye hizmet edecek şekilde limanların işletiminin iyileştirilmesinde kamunun üstlenmesi gereken eşgüdüm, özelleştirmeler sonucunda tekel oluşmasının engellenmesi gibi limancılık politikasıyla ilgili görevler de ifa edilecek. Kıyı Yapıları Master Planı bütüncül kıyı alanları planlarıyla uyumlu olacak şekilde güncellenecek ve belirlenecek liman yönetim modeli kapsamında uygulanacak. 2017 yılına kadar Türkiye’de kombine ve intermodal taşımacılığı geliştirmek üzere iç ve dış ticarette tedarik zinciri yönetiminde optimizasyonu sağlayacak, ülkeyi uluslararası ticarette tercih edilir bölgesel bir lojistik üs haline getirecek, emniyetli ve teknolojik yeniliklere sahip, kalkınmaya ivme kazandırmayı öngören sürdürülebilir bir Türkiye Lojistik Master Planı(TLMP) hazırlanacak.
Demiryolunda serbestleşme süreci tamamlanacak
Türkiye Demiryolu Ulaştırmasının Serbestleştirilmesi Hakkında Kanun kapsamında, ikincil mevzuat çalışmalarının tamamlanarak TCDD’nin özel taşıyıcılara açılması ve demiryolu taşımacılığında serbestleşmesi sağlanacak. 2014 yılı içinde TCDD Taşımacılık A.Ş’nin ana statüsü oluşturulacak ve Kurum ticaret siciline kaydedilecek. Altyapı kapasite tahsisi ve ücretlendirmeye ilişkin genel kuralları, izlenecek yöntemleri ve tahsis için gerekli diğer bilgileri ayrıntılı olarak gösteren 2015 Şebeke Bildirimi hazırlanacak. Çandarlı Limanı projesi yürütülecek. 2011 yılında yatırımı başlatılan Çandarlı geri kalan altyapı ve üst yapılar kademeli olarak gerçekleştirilecek. İlk etabının 2018’de tamamlanması öngörülüyor. 2013 yılında Yatırım Programına alınan Filyos Limanı altyapı işleri 2018 yılında tamamlanacak. 2015 Ocak ayında başlanarak fizibilite çalışmaları tamamlanmış olan Mersin Konteyner Limanı'nın imar planı çalışmaları tamamlanarak yapımına başlanacak. 2015 sonunda tamamlanacak şekilde otomotiv sektörünün dış ticaretinin kesintisiz sağlanması için Doğu ve Güney Marmara Bölgesi’nde mevcut tesisler de dikkate alınarak otoport kurulması için yer tespit çalışmaları ve fizibilite etüdü yapılacak. Ana limanların karayolu ve demiryolu bağlantıları ve sınır kapılarına bağlantı yapan koridorlarda karayolu yatırımlarının tamamlanacak. Yeni hava kargo terminallerinin açılması planlanırken lojistik merkezi projeleri tamamlanacak. Yurtdışında da lojistik merkezler açılacak. OSB, serbest bölge ve büyük fabrikalara iltisak hatlarının yapılacak. Mevcut konvansiyonel hatlarda eksik olan elektrifikasyon ve sinyalizasyon sistemlerinin tamamlanacak.
Gümrük işlemleri hızlanacak yeni kapılar açılacak
Gümrüklerin fiziki ve beşeri kapasitesinin artırılacak. Yeni hudut kapıları açılarak ticaret artırılacak, alternatif ulaşım güzergahları çoğaltılacak ve hudut geçişlerinde yaşanan yoğunluk ve yığılmalar azaltılacak. Yap-işlet-devret (YİD) modeli kapsamında, mevcut gümrük kapıları ve gümrük idareleri modernize edilecek. son teknoloji elektronik sistemler devreye sokulacak.
"Denizcilikte umduğumuzu bulamadık"
TOBB Denizcilik Meclis Başkanı Erol Yücel: Denizcilik sektörü olarak taşımacılıktan Lojistiğe Dönüşüm Programı Eylem Planı” içerisinde denizcilikle ilgili olarak görmeyi arzu ettiğimiz konuları göremedik. Ancak, yine de böyle bir planlama yapılmasının düşünülmesini önemsiyor ve en kısa sürede bu çalışmanın revize edilerek içinin doldurulmasının yararlı olacağını düşünüyoruz. Denizcilik sektörü için öncelik ciddi bir planlama yapılması gerekli. Öncelikle denizcilik sektörüne bakış açısını değiştirmek zorundayız. Türk armatörü sahip olduğu 31 milyon DWT’luk filonun sadece 8 milyon DWT’luk bir bölümünü Türk bayrağı altında çalıştırıyor. Bunun nedenleri masaya yatırılmalı. . Rakip ülkelerde olduğu gibi tersanelerimiz daha fazla desteklenmeli. Eylem planında kısmen limanlara yer verilmiş. Ancak, Kruvaziyer gemiler ayrı bir başlık altında ve önemle dikkate alınmalı. Günümüzde en önemli konulardan biri de yolcu ve mürettebatın bulunduğu bu gemilere verilecek kurtarma ve yardım hizmetleri için acil uygulama planları hazır edilmeli. İstanbul’da kruvaziyer gemiler için düşünülen “Galataport” projesi geçici olarak düşünülmeli. Bu rıhtımın ihtiyacı karşılaması mümkün değil. Uzun vadede Yenikapı – Ataköy arasındaki bir bölgede Kuruvaziyer gemi limanı ve yolcu salonları yapılmalı.
Dönüşüm sürdürülebilir olmalı
Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Turgut Erkeskin: Dış ticaret ile büyümeyi hedef alan Türkiye için lojsitik sektörü, hem bu büyümenin temel unsurlarından birisi olması hem de hizmet ihracatında büyük potansiyeli haiz olmasından dolayı stratejik bir sektör. Ancak sektörün büyümeye ve derinleşmeye ihtiyacı var. 10. Kalkınma Planı'nda Dönüşümü planlanan 9 sektörden birisi olarak değerlendirilmesinden memnuniyet duyuyoruz. Fakat bu dönüşüm sadece özel sektörde değil, topyekün kamuda da yansımasını bulabilmeli, dönüşüm ve büyüme sürüdürülebilir olmalı.
"Lojistik resmen devlet politikası oldu"
Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) Başkanı Çetin Nuhoğlu: Lojistik sektörü rekabet gücümüz ve ihracatımız için büyük önem taşıyor. Öncelikli dönüşümü planlanan sektörler arasında yer almamız, Türkiye’nin milli rekabeti açısından faydalı bir gelişme. Hedefl erin ilk kez resmen bir devlet politikası haline gelmiş olması, sektörümüz adına memnuniyet verici bir yaklaşım. Özellikle Türkiye’nin, Dünya Bankası’nın 160 ülkeyi değerlendirdiği Küresel Lojistik Performans Endeksi sıralamasında 2023 yılında ilk 15 ülke içinde yar alması hedefinin, ülkemizin kalkınma hedefl erinin temel performans göstergeleri arasında yer alması, bizler için çok heyecan verici. Bu süreçte UND de çeşitli sektörel projeler sunarak kalkınma hedefl erimize katkı sağladı.
Aysel YÜCEL-DÜNYA
LOJİPORT