Lojistiğe Rusya fırsat oldu
Lojistik sektöründeki son gelişmelerle ilgili Ekohaber’e açıklamalarda bulunan sektör temsilcileri, Rusya-Ukrayna savaşının avantajları da beraberinde getirdiğini belirterek Türkiye’nin Avrupa’nın Rusya’ya açılan kapısı olduğunu söylediler.
Ayşem ULUSOY
UTİKAD YKB
Karayolunda tahammül sınırda
Fahrettin ARABACI
ARC Lojistik YKB
Bursa’nın üvey sektörüyüz
Pandemide lojistiğin önemi anlaşıldı ve itibar gören bir sektör olmaya başladı. Fakat, Rusya-Ukrayna savaşı ile artan akaryakıt fiyatları ve araç yatırım bedelleri karlılığı olumsuz etkiledi. İşlerin azalması, navluna talebi azalttı ve fiyatların düşmesine sebep oldu. Ben, gelecek yılın ortalarına kadar zor bir dönemin bizi beklediğini düşünüyorum. Umarım ülkemize döviz kazandıran sanayicilerimiz ve lojistikçiler bu durumdan fazla etkilenmez. Bunun için devletimizin desteğine daha çok ihtiyacımız olacak.
Net bir şekilde ifade etmek gerekirse, lojistik Bursa’nın üvey sektörüdür. Sektörümüzde firmalara yer tahsis edilmez, imar planlarında yer almaz. Bu yüzden lojistik firmaları merdiven altı depolarda faaliyet göstermek durumunda kalıyor ve uluslararası markaların yatırımlarından pay alamıyor. Ayrıca Bursalı sanayiciler de Bursa firmalarına pozitif ayrımcılık yapmadığı için şehrimizdeki lojistikçiler gelişemiyor. Oysa Bursa’daki lojistik firmalarının gelişmesi hem sanayiciye hem ihracatçıya hem kent ekonomisine hem de istihdama olumlu yansıyacaktır.
Sektörümüz şehir planlarında olduğu gibi finans sektöründen ve Eximbank’tan da hak ettiği alamıyor. Eximbank’ın uzun vadeli kredilerinden faydalanamıyoruz. Araçlarımıza teminat verilmiyor. Oysa Almanya’ya taşıdığımız bir tırda ülkemize ortama 9 bin euro katma değer sağlıyor. Ancak sektörümüz finansal açıdan gerekli desteği görmezse, sanayici lojistik parasını yabancı firmalara ödeyecek. Böylece bizim sağladığımız katma değer yurt dışına gidecek. İstihdama katkımız azalacak. Ülkemizdeki çekici ve dorse üreticileri pazardan pay alamayacak. Yan sanayimiz olumsuz etkilenecek. Biz, birbirimize zincirin halkaları gibi bağlıyız. Bu yüzden Eximbank’tan, devlet sağladığı destek ve teşviklerden yararlanmak sektörümüzün en büyük temennisi. Çünkü lojistik gerçekten büyük bir organizasyon ile çalışıyor.
Erdi ALTINTAŞ
ESA Lojistik ve Gümrükleme YKB
Türkiye Rusya’ya açılan kapı
Rusya- Ukrayna savaşı başlarda lojistik sektöründe önemli sorunlara neden olmuş ve sistemde tıkanıklıklara yol açmış olsa da savaşın şiddetinin azalmasıyla birlikte lojistik sektöründe çok hızlı bir ivmelenme başladı. Bu durum günümüzde de artarak devam etmekte. Günümüzde Türkiye, Avrupa’nın ve diğer ülkelerin Rusya’ya açılan kapısı konumundadır. Rusya – Ukrayna savaşı, lojistik açıdan Türkiye’nin önemini tüm dünyaya göstermiştir. Sınır kapılarında bazen 30 - 35 km’lik kuyruklar oluşmakta. Bu sorunu önlemek Türkiye’nin tek başına yapabileceği bir şey değil, ancak sınır komşularımızla iş birliği yapılarak soruna çözüm üretilebilir.
Çünkü bu sorun ağırlıklı olarak sınır komşularımızın uygulamalarından kaynaklanıyor. Gerek dünya üzerindeki stratejik konumu gerekse de gelişmekte olan dinamik bir yapıya sahip olması sebebi ile ülkemiz lojistiğin dünyadaki merkezlerinden biri olabilir. Bu ulaşılabilir bir hedeftir.
Ancak, bunun için gerekli olan teknik alt yapımımızı tamamlamamız, eksiklerimizi gidermemiz gerekiyor. Bursa başta tekstil, otomotiv ve yan sanayi sektörleri olmak üzere fırsatlarla dolu bir şehirdir.
Öte yandan, Bursa’nın İstanbul’a yakınlığı, bazen avantaj, bazen de dezavantaj olmaktadır.
Bursa’da üretilen ürünlerin büyük oranda İstanbul’a gönderilmesi, yani İstanbul’un yakın olması şehrimiz için bir avantajdır. Ancak, diğer taraftan bu ürünlerin yurtdışına çıkışlarının İstanbul menşeli olması Bursa’nın dış ticaret rakamlarının düşük görünmesine neden olmaktadır.
Yunus ASLAN
DGA Lojistik Kurucu Ortağı
Sorun sınır kapıları ve akaryakıt fiyatları
Sinan YOĞUN
BDP Int. Loj. Güney Marmara Blg. Md.
Beklemeler ticareti zora sokuyor
Savaş neticesinde özellikle o bölgelere çalışan nakliye firmalarının iş yoğunluğunun belirsizlik döneminde, oldukça fazla şekilde düştüğü ve hatta Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna ile olan ticaretinin de durma noktasına geldiği zamanlar yaşandı.
O bölge özelinde çalışan deniz yolu ve karayolu firmalarının taşımaları durdurduğu ya da ertelemelerin olduğu zamanlar oldu.
Karayolu firmaları, tır filolarını diğer ülkelere yönlendirmek sureti ile batı ya da doğu blok ülkeleri ile Türkmen ülkelere cevirmiş az da olsa sıkıntısız devam etmeye çalıştı. Bu durum aynı zamanda tır ve konteyner fazlalığı dolayısı ile mevcut bölgelerde rekabet gücünü artırdı. İlk dönemlerde ciddi navlun artışları, sınır kapılarında sıralar ve yoğunluklar, can ve mal güvenliği gibi problemler ile karşılaşıldı. Bu dönem ciddi bir sıkıntı yaşanmadığı gibi krizi fırsata çevirme politikası ile ambargolardan dolayı Avrupa’dan alınamayan birçok ürün Türkiye üzerinden alındı. Böylece nakliye organizasyonları da eski hızını kazanarak devam etti.
Sınır kapılarında bekleme süreleri her hafta değişkenlik göstermesine rağmen, bu süre ortalama 3 – 4 günü bulabiliyor. Bu durum nakliyecilerin tur kaybını ve uluslararası ticareti ciddi anlamda zora sokuyor. Batı ülke girişleri özelinde Kapıkule – İpsala ve Hamzabeyli kapılarında Türkiye olarak her ne kadar yenilikleri hızlı ve zamanında da yapsak dahi batı tarafındaki Bulgaristan ve Yunanistan’ın işlemleri yavaş yapmaları geçiş kapı sayılarının az olması gibi problemler dolayısı ile yığılmalar devam etmekte.
Navlun düşüşleri; iş hacminin ithalat ve ihracat düzeyinde düşmesi dolayısı ile özellikle deniz yolu taşımacılığında düşüşler devam etmekte ve edeceği de gözükmektedir. Karayolu taşımacılığında ise ciddi bir düşüş olmadığı gibi bu seviyeleri koruyacağı düşüncesindeyiz. Bu durumda da nakliyeciler arasında ciddi rekabet tarafını arttıracağı beklentisi içerisinde olduğunu da belirtmek isterim.
Türkiye özelinde Bursa şehrimiz birçok şehre nazaran bulunduğu konum, sanayi altyapısı ve ilk 500 sanayi içerisinde birçok firmanın Bursa’da olması ve yeni yapılan yatırımlarda da özellikle otomotiv sektörü özelinde Bursa’nın tercih edilmesi şehrimizin avantajları dolayısı ile tercih edildiği gözükmektedir. Dezavantajlarımız ise sanayileşmenin yani sıra lojistik anlamında daha fazla hizmet vermek ve rekabetçi fiyatlar sunulması adına demiryolu taşımacılığı ve lojistik köy projelerinin çok daha hızlı bir şekilde projelendirilip faaliyete geçmesini sağlamalıyız.
İbrahim YAMANKARADENİZ
Logex Lojistik Yönetim Krl.Ü.
Bursa’ya lojistik köy gerekli
Türkiye’nin artan ihracat ve ithalat trafiğine zor yetişen karayolu sınır kapılarımız savaş sonrasında ilave olarak eklenen transit rejime tabi araçlar nedeniyle maalesef olumsuz etkilenmiş, sınır kapılarında daha da uzun bekleme sıralarına sebebiyet vermiştir. Sorunun çözümü sadece maalesef sadece Türkiye’de değildir. Türkiye gerekli modernizasyonu ve alt yapıyı hazırlasa da sınırın diğer tarafı aynı alt yapıyı kurmadığı sürece sorunun maalesef çözümü bulunmamaktadır. 6 şeritli kalabalık, yoğun bir otobanda olduğunuz ve birdenbire 2 şeritli bir otobana dönüştüğünü düşünün. Bu durum lojistik firmalarının sabit maliyetlerinin artmasına, artan maliyetler sebebiyle proje almak için uğraşan sanayicilere, hem aynı iş hacmini sağlamak için daha fazla araç yatırımı yapmak zorunda kalan lojistik şirketlerine olumsuz olarak yansımaktadır. Karayolu sınır bekleme sürelerini düşürmek için farklı lojistik modelleri belirlemeli doğru lokasyonlara fazla deniz yolu ve demiryolu yatırımı sağlamalı, yurt dışında Türkiye menşeli malzemelerimizi daha uygun maliyetler dağıtabilmek için kendi lojistik merkezlerimizi kurmamız faydalı olacaktır. Böylece demiryolu ve denizyolu ile bölge bazında malzemelerin hedef ülkelerin limanlarında veya demiryolu bağlantılı hub’lara gitmesi ve buradan dağıtılması hızlı sevkiyat çıkışlarına, maliyetlerin düşmesine ve sanayicilerin daha fazla pazar payı elde etmesini sağlayacaktır. Pandemi ile birlikte deniz ve hava yolu maliyetlerinde çok ciddi artış oldu. Karayolu maliyetlerinde çoğunlukla Baf (Akaryakıt düzenleme faktörü) adı altında bir miktar artış yapıldı. Bu arada araç servis, kasko, trafik sigortası, şoför harcırahları, sıfır km ve 2. el araç bedellerinde ciddi artış yaşandı. Dolayışı ile orta vadede karayolunda ciddi bir navlun dalgalanması beklemiyoruz. Karayolunda araç maliyetleri roundtrip sefer olarak değerlendirildiğinden zaman zaman ihracat, zaman zaman ise ithalat navlun proporsiyonları yükselmektedir. Bu durum ihracat ve ithalat fiyatlarına dönemsel olarak iniş ve çıkış olarak yansımaktadır. Günümüz dünyasında temiz enerji ve bu enerji ile ulaşım sağlama, karbon ayak izinin düşürülmesi konularında ciddi farkındalık sağlanmıştır. Demiryolu ile konteyner, araç, ağır ve gabari dışı yükler, likit ve ADR‘li ürünlerin taşınması her geçen gün artsa da daha fazla önem sağlanması gerektiğini düşünüyorum. Bursa’ya bir an önce bir Lojistik Köy projesinin kazandırılması gerektiğini düşünüyoruz. Böyle bir büyük sanayi kentinde daha sağlıklı bir tedarik zinciri kurulması belki de en önemlisi artan ticaret hacminin ve beraberinde gelen lojistik hareketliliğin şehir içinde yaptığı baskılardan uzaklaştırılması şehre daha fazla olumlu etki sağlayacaktır.
Levent YILMAZ
Derin Gümrük Müş. YKB
Tüm zorlukları aşabiliriz
Buna rağmen son dönemde gemi navlunlarında meydana gelen aşırı artan fiyat baskısının azalarak düşüş göstermesi ülkemiz adına ham maddeye ulaşım konusunda mutluluk verici. Bu nedenle üretimin artması ve ticaretin hareketlenmesi ile Avrupa piyasasının da bu yönde etkileneceğini umuyorum. Ülkemizin bu kadar olumsuzluklara rağmen genç ve dinamik nüfusa sahip olması ayrıca coğrafik olarak hem deniz ülkesi hem de kara parçası olarak tüm ticaret yollarının kesiştiği bir konumda olması sebebi ile lojistik sektörünün tüm zorlukları aşacağına eminim. Pandemiden sonra Türkiye’nin üretim konusunda vazgeçilmez olduğunu ve her şartta konumlamasını iyi yapıp tüm üretim süreçlerine ayak uyduran bir ülke olduğunu tüm dünya tekrar anlamış oldu. Bu yönde yurt dışı firmaların yüzlerini ülkemize çevirmesinden dolayı yatırım ve üretimin hızlanması ile önce ülkemiz sonra da Bursa şehrimiz hem üretim hem de lojistik olarak gerekli payı alacak ve almaya devam edecektir.
Merve GENÇGÜLER
OBN Logistics Operasyon Uzmanı
Zamlardan en çok etkilenen sektör
Akaryakıt oranlarına istinaden üst üste gelen zamlar her alanda maliyetleri yükseltiyor. Bu süreçte zamlardan en çok nakliye sektörü etkilendi. Pek çok firma maliyetler sebebiyle zararda olduklarını, ulaştırma alanında gelişimlerini durdurduklarını belirtiyor, Akaryakıt zamları nedeniyle birçok lojistik firması hizmet fiyatlarında artışa gitmek zorunda kaldı. Ancak her ne kadar artış yapsalar da akaryakıt fiyatlarının ani ve hızlı dalgalanması karşısında maliyet dengesi yapmaları çok kolay ve sürdürülebilir görünmüyor. Bu nedenle artışlar devam ederse özellikle küçük ve gelişmekte olan lojistik firmalarında gerilemeler, daralmalar görebiliriz. Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ortamı, tüm sektörlerde olduğu gibi lojistik sektöründe de büyük endişe yarattı. Ukrayna üzerinden geçen rota savaş nedeniyle bir alternatif olarak görülemedi. Rusya’dan ihraç malı yüklemiş araçların, Ukrayna’dan çıkışlarına müsaade edilemedi. Ukrayna hattı kapandı bilgisinden itibaren, hacmin neredeyse tamamı Verhniy kapısına yönelince yoğunluklar ve sıkıntılı bekleme süresi lojistik süreç yönetimini olumsuz etkiledi. Durum ticaretin devam edeceğini gösteriyor ancak bununla birlikte Rusya transit ülke ve nihai varış ülkesi olma konusunda geriledi. Savaş, lojistik açıdan potansiyelimizi sınırlandırıp bizleri eksi duruma itti diyebiliriz. Kapılarda mevcut 4-5 günlük sıralar sektörü yoruyor. İmtiyazlı geçişlerin kaldırılması, ayrı kapılar olması gerekiyor. Gerekli bilgiler sistemden otomatik olarak aktarılarak işlemler hızlandırılıp, zaman tasarrufu sağlanarak sınırdaki bekleme sürelerinin azaltılması ile yığılmaların önüne geçilmelidir. Geçiş alanının büyütülmesi, memur sayısının çoğaltılması ile yapılan taşımalarda varış öncesinde alınan bilgiler sayesinde, risk analizi ve kriz yönetimi yapılarak araç ve taşınan yükün detaylı incelemeye tabi tutulup tutulmayacağına önceden karar verilmiş olacağından sınır geçişleri hızlanacaktır. Pandemi süreci ardından yaşanan sert düşüş fiyat odaklı rekabet için yüksek kalitede hizmet sunan firmaları zorlamakta ve özellikle kamyon/tır taşımacılığındaki kar marjlarının dengelerini hacimsel etkilemektedir. Dolaşımdaki yükün azalması, navlunların sert bir şekilde düşmesi ile bunun pandemi ardından süreklilik arz etmesi küresel bir daralmanın habercisi olarak nitelendirilebilir. Covid-19 ardından sektörün arz-talep dengelerini beklenilen gibi yönetilememe eğilimini artırdı. Bursa’mız Türkiye’nin en fazla ihracat yapan kentlerinden biri. Özellikle lojistik hatlarda modernizasyona gidilmesi gerekmektedir eksiklerin giderilmesi için. Ülkemiz tedarikçi seçiminde tüketim pazarlarına yakınlık, Avrupa ile Asya arasında köprü konumu sağlaması, Tekstilden kimyaya birçok sektörde Çin’e alternatif görülmesi, üretim kabiliyetinin yüksekliği şehrimizin ve ülkemizin fırsatları olarak değerlendirebilir.
KAYNAK: Semih AYDIN – Göksel BAŞARAN/EKOHABER.COM
LOJİPORT