Küresel kriz, uluslararası taşımacılık ve lojistik sektörünü de vuruyor. Özellikle ithal taşımaların durma noktasına gelmesi pazarda yüzde 40'lara varan bir daralmaya yol açtı. Ocak ayından itibaren ihraç taşımalarında da sert düşüşlerin başlayacağını belirten sektör temsilcileri, bu durumun sektörde filo azaltma ya da şirket kapatmaları beraberinde getireceğini söylüyor.
Taşımacılık sektörünün kasım ortalarından itibaren krizin etkilerini hissetmeye başladığını söyleyen Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenler Derneği (UTİKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Kosta Sandalcı,
krizin tüm lojistik ve taşımacılık sektöründeki dengeleri alt üst ettiğini belirtti. Sandalcı, "Dış ticaretin hem ithalat hem de ihracat ayağında düşüş oldu. Ancak ithalat ayağındaki düşüş daha fazla. Giden TIR dönüş yükü bulamama sorunuyla karşı karşıya. TIR'lar boş dönmeye başladı. Navlun hesaplaması gidiş-dönüş olarak yapılır ama şimdi dengeler bozuldu. İthalat fiyatları düştü. Taşımacılar da maliyeti kurtarmak için ihracat taşımalarındaki fiyatları yükseltmek zorunda kaldı" dedi.
İhracatta düşüş yeni siparişlerde netleşecek
İthal taşımaları açısından daralmanın yüzde 40, ihraç taşımaları açısından da yüzde 30 olduğunu dile getiren Sandalcı, 2009'un ilk 6 ayında daralmanın keskin bir şekilde süreceğini belirtti. İhracatta önceden alınmış siparişler devam ettiği için ihraç taşımalarındaki düşüşün bu kadar keskin olmadığını kaydeden Sandalcı, "Yeni dönem siparişlerin alınmaya başlamasıyla düşüşleri daha net göreceğiz. Biz sektörlerin nabzını tutuyoruz. Bilhassa ihracatçılarla yakın temas içindeyiz maalesef yeni siparişlerde büyük düşüş var" dedi.
Dışarıya çalışan firmalar içeriye yönelme yolunda
Ekonomik krizle birlikte lojistik sektöründe de işlerin çok ciddi anlamda düştüğünü söyleyen Lojistik ve Kargo&Kurye Çalışanları ve Acenteleri Derneği (LOKAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Arıman, "Yüzde 40'lara varan oranda düşüş var. Hatta uluslararası alanda daha da radikal düşüşler yaşanıyor. O nedenle uluslararası çalışan firmalar, iç pazara yönelip yönelemeyeceğine bakıyor" dedi. Lojistik ve kargo sektörünü Türkiye ekonomisinin aynası olarak değerlendiren Arıman, şöyle devam etti: "Üretim, ihracat, ithalat hepsi bir hareket demek. Hareketlilik durmuşsa bu bize direkt yansır. O nedenle sıkıntılı bir 2009 geçireceğiz. Normalde bu zamanlar sektörün en yoğun çalıştığı dönemlerdir. Ama büyük bir durgunluk var."
Filolar küçülecek firmalar kapanacak
Lojistik sektöründe firma kapanmalarının görüleceğini belirten UTİAD Başkanı Kosta Sandalcı, özellikle çok fazla kredi bağımlılığı olan, özsermayesiyle likidite sıkıntısını aşamayan firmaların krizi atlatamayacağını belirtti. "Çünkü reel sektörün tamamında sıkıntı var. X şirketinden navlun tahsilatını yapamayan taşımacı, sıkıntıyı direkt hissedecek" diyen Sandalcı, 2009'dan itibaren istihdam kaybı yaşanacağını da belirtti. 2009'da ücret artışları da yaşanmayacağını söyleyen Sandalcı, "Hatta ücretlerin düşürülmesi yönünde çalışmaların bulunduğu duyuyoruz. Şu an işini durduran ya da işçini çıkaran yok ama gelecek yıl için endişeliyiz" dedi.
Kredi kuruluşlarının haklı olarak aşırı hassas davranmaya başladığını dile getiren Sandalcı, kredilerin geri çağrılmasını 'yangının üstüne benzin dökmek' olarak nitelendirdi. Mehmet Arıman da yeni araç satın almalar olmayacağını, sektörde en az yüzde 30-40 oranında daralma yaşanacağını kaydetti.
Nurdoğan ASLAN ERGÜN - DÜNYA