HÜKÜMET, yılbaşından bu yana kurdaki yüzde 30’luk yükselişe rağmen hız kesmeyen ve yılın 10 ayında ortalama yüzde 22 artan lüks otomobil satışlarını Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ile frenleyecek. Dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ÖTV artışıyla, motor silindir hacmi 2000 cc’ye kadar olan otomobillerde ÖTV oranı yüzde 60’tan yüzde 80’e çıkarken, motor silindir hacmi 2000 cc’nin üzerindeki otomobillerde ise bu oran yüzde 84’ten yüzde 130’a yükseltildi.
ÖTV’deki artış 2000 cc’ye kadar olan otomobillerin fiyatlarına yüzde 12.5, 2000 cc’nin üzerindeki otomobillerin fiyatlarına ise yüzde 25 olarak yansıyacak. 1600 cc’yi geçmeyen otomobillerde ise ÖTV oranı aynı kaldı. Toplam pazardan yüzde 90 pay alan bu otomobillerin ÖTV’si yüzde 37 düzeyinde korundu.
Asıl darbe ticariye
Vergi ayarlaması yapılan bir başka segment ise hafif ticari araçlar oldu. Buna göre, istiap haddi 850 kilogramı geçmeyip motor silindir hacmi 2000 cc’nin altındaki panelvanlar ile istiap haddi 850 kilogramı geçip motor silindir hacmi 2800 cc’nin altında araçlara uygulanacak vergi oranı yüzde 10’dan yüzde 15’e yükseltildi. Bu tanıma giren ancak elektrikli motorlu olan araçlarda ise vergi oranı yüzde 10’da sabit tutuldu. Sürücü dahil 9 kişilik oturma yeri olanlardan motor silindir hacmi 3200 cc’yi geçmeyen araçlarda da ÖTV yüzde 10’dan 15’e çıkarıldı. 9 kişilik oturma yeri olan elektrik motorlu araçların yüzde 10’luk vergi oranında değişikliğe gidilmedi.
Lükslerin oranı yüzde 11
2011 yılı Ocak-Eylül döneminde 1600 cc motor hacmine sahip otomobiller toplam pazarda yüzde 89 ile en yüksek paya sahip. 1600-2000 cc aralığındaki otomobillerin pazar payı yüzde 9. Motor hacmi 2000 cc’nin üstü olan otomobillerin payı ise yüzde 2. Otomotivciler, lüks otoların 10 bin adetlik satışı olduğunu, ÖTV artışıyla cari açığın kapatılacağına inanmadıklarını söylüyorlar.
Mercedes: Ani vergi artışı satışı etkiler
MERCEDES Benz Müdürü Şükrü Bekdikhan, ÖTV’deki düzenlemenin belirli modellerin satışlarının gerilemesine yol açarken, aynı zamanda belirli modellerin de talebini olumlu etkileyeceğini söyledi. Bekdikhan, “Herhangi bir geçiş periyodu tanımlanmadan, bu şekilde ani bir vergi artışına maruz kalmak gerek bizlerde, gerekse bayilerimizde ek maliyet üstlenmemesi gerektirecek” dedi. Yıl sonuna ciddi stokla giren Audi ve BMW’nin ise ÖTV artışıyla birlikte büyük kayıp yaşaması bekleniyor.
ÖTV artışı hafif ticari araçları olumsuz etkiler
YIL sonuna yeni satış rekoru hedefiyle ilerleyen otomotiv sektörü ÖTV artışıyla şoke oldu. ÖTV ile ilgili bir düzenleme beklemeyen otomotiv firmaları, bu artışın asıl etkisini gelecek yıl göstereceğini belirtti. Yeni düzenlemeyle birlikte toplam pazarda gerileme yaşanacağını söyleyen Otomotiv Distribütörleri Derneği Genel Sekreteri Hayri Erce, “Firmalar yıl sonuna kadar siparişlerini vermişti. Bu araçların ellerinde kalmaması için ÖTV’deki artışın tümünü fiyatlarına yansıtmaları mümkün değil. Ya artışın bir kısmını üstlenecekler, ya da yurtdışından destek isteyecekler” dedi. Erce, ÖTV artışının asıl hafif ticari satışlarını olumsuz etkileyeceğini, bu segmentin daralacağını ifade etti.
Pazarın yüzde 35’ini etkiler
TOYOTA Pazarlama ve Satış A.Ş CEO’su Ali Haydar Bozkurt, ÖTV artışının toplam pazarın yüzde 35’ini olumsuz yönde etkileyeceğini belirterek, ani gerçekleşen bu tür kararların global şirketlerin Türkiye’ye bakışını ve ekonomik istikrara dair görüşlerini de değiştirdiğini dile getirdi.
Dünyada otomobile en yüksek vergi Türkiye’de
AVRUPA ülkelerinde otomobil alımında uygulanan en yüksek vergi yüzde 156 ile Danimarka’da bulunuyor. Bunun dışında kalan tüm AB ülkelerinde ise motorlu taşıt alımında uygulanan vergiler Türkiye’dekinin altında kalıyor. Almanya’da otomobil fiyatının yüzde 16’sı, İngiltere’de yüzde 18’i, İtalya’da yüzde 20’si, Fransa’da yüzde 21’i, Belçika’da yüzde 22’si, İspanya’da ise yüzde 23’ü vergi olarak ödenmektedir. Avrupa ülkelerinde otomobil satışında ÖTV uygulaması söz konusu değil.
Geçiş süreci yok, ciddi zorluk olur
OTOMOTİV Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Mustafa Bayraktar, “Bu artış sektöre büyük bir yük getirecek, geçiş süreci olmaması nedeniyle, stok yönetimi açısından ciddi zorluk ve ek maliyet yükleyecektir” dedi. Bayraktar, şunları söyledi: “Şu günlerde, yapılan büyük ve ani değişikliklerin gerek pazar, gerek yatırım ortamı açısından uzun vadeli karar almayı zorlaştırdığına inanıyoruz. Bu, etkisi çok büyük bir değişikliktir. Kısa da olsa bir geçiş süreci olmalıydı.”
Ciro kaybı kaçınılmaz
VOLVO Car Türkiye Genel Müdürü Torben Eckard, toplam pazar göz önüne alındığında 1600 CC’nin üstündeki araçların yüzde 11’lik bir dilime girdiğini belirterek, ÖTV artışının kısıtlı etkisi olacağının düşünülebileceğini söyledi. Eckard, bu artışın birçok şirket üzerinde negatif etkileri olacağını dile getirerek, “ÖTV artışına konu araçların birçoğu üretilmiş durumda. Önemli kısmı stoklarda bekliyor. Hem ciro hem de gelir düşüşleri kaçınılmaz” dedi.
Emre ÖZPEYNİRCİ-HÜRRİYET