Daimler dünyasının en önemli otobüs üretim tesislerinden olan Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası, bu sene 25. yaşını kutluyor. 1995 yılında, otomotiv üretim tesisleri arasında ISO 9001 kalite sistem sertifikasyonuna ulaşan ilklerden olan Hoşdere Otobüs Fabrikası, aradan geçen çeyrek asırda hem Türkiye’nin hem de dünyanın en teknolojik, en çevreci ve en kapsamlı entegre otobüs üretim merkezlerinden biri konumuna geldi. 1993 yılında temelleri atılan Hoşdere Otobüs Fabrikası için 25 yılda toplamda 540 MEU aşkın yatırım gerçekleştirildi. Günümüzde yaklaşık 4 bin kişinin istihdam edildiği Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda 25 yıllık süreçte yaklaşık 8 bin kişi çalıştı. Hoşdere Kampüsünde, Otobüs Operasyon birimlerinin yanısıra AR-GE Merkezi ve Daimler’ın Küresel IT Çözümleri Merkezi yer almaktadır. Üretimin yanında ürün geliştirme ve teknoloji çözümleri alanlarına da önemli yatırımlar yapılarak, hem istihdam artışı sağlanıyor hem de pek çok ilke imza atarak tüm dünyaya Türk mühendisliği ihraç ediliyor.
Türkiye’de üretilen her 2 otobüsten biri Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası’nın üretim bantlarından ve kalite güvence süreçlerinden geçerek yollara çıkıyor. Yıllık 4500 üretim kapasiteli fabrikada üretilen Mercedes-Benz ve Setra markalı otobüslerin yüzde 90’ı, başta Avrupa olmak üzere 70’ten fazlaya ülkeye ihraç ediliyor. 2019 yılında toplam 3 bin 985 adet otobüs ihracatıyla bu alanda da bir rekor kırılmıştı, 2020 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan zorlu koşullara rağmen Ocak - Ekim arası on aylık süreçte toplam 2 bin 614 adet otobüsün ihracatı gerçekleştirildi.
Bir istihdam merkezi olarak Hoşdere Otobüs Fabrikası
Her çalışanın ailesi ve tedarikçi firmaların istihdamına olan katkısı da dâhil edildiğinde onbinlerce bireye etki eden bir üretim tesisi olan Hoşdere Otobüs Fabrikası, Türkiye’nin alanında en etkili merkezlerinden biri konumunda. Çalışan bağlılığı ile de öne çıkan fabrikada, üretim tesisindeki 85 çalışan, 25 yıl ve üzeri kıdeme sahip.
Otobüs üretiminde bir dünya markası
Daimler dünyasının en önemli otobüs üretim merkezlerinden biri olan Hoşdere Otobüs Fabrikası, 1995 yılında Mercedes-Benz 0403 modeliyle başladığı üretim serüvenine bugün Mercedes-Benz Travego, Tourismo, Conecto, Intouro ve Setra marka araçlarla devam ediyor. 2019 yılında 4 bin 134 adet otobüs üreten fabrika, Ocak-Ekim 2020 tarihleri arasındaki on aylık süreçte 3 bini aşkın otobüs üretti. İlk otobüs ihracatını 1970 yılında gerçekleştiren Mercedes-Benz Türk’ün toplam 58 bin adetlik otobüs ihracatının 54 bini Hoşdere Otobüs Fabrikası’ndan üretildi.
Türkiye’nin ilk kataforez tesisi ile otobüsler korozyondan korunuyor
Dünyanın en teknolojik ve en çevreci otobüs üretim tesisleri arasındaki Hoşdere Otobüs Fabrikası, yapılan dev yatırımlarla bu unvanını korumayı sürdürüyor. Haziran 2004’te yaklaşık 10 milyon avroluk bir yatırım ile kurulan kataforez tesisi, Türkiye’de otobüs üretiminde bir ilk olup, uzun yıllar bu alandaki tek tesis olma özelliğini korudu. Kataforez süreci ile otobüslerin ihtiyaç duyduğu yüksek korozyon direnci güvence altına alınıyor.
Dijitalleşen fabrikada Endüstri 4.0 yöntemleri uygulanıyor, kâğıt tüketimi azaltılıyor
Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda dört üretim sürecinde robotik uygulamalar kullanılıyor. İlk robotik uygulama karoser bölümündeki kaynaklı üretimde devreye alındı. Mevcut durumda 6 robot ile metal malzemelerin kaynaklı birleştirme işlemleri gerçekleştiriliyor. 2016 yılında boyahane astar uygulama süreci de robotik sistem ile gerçekleştirilmeye başlandı. Ağustos 2020’de ise kapak iskelet üretimi kaynaklı birleştirmelerde 2 yeni robot daha devreye alındı. Kapak iskelet ve kapak sacını tam otomasyonla yapıştırma amacıyla Kasım ayında otomatik kapak birleştirme tesisinde 3 adet robot ile bu alandaki faaliyetlere devam edilmesi planlanıyor.
Kalite güvence süreçlerinde de birçok dijitalleşme projesi uygulanıyor. Klasik Kalite Güvence Belgeleri, çalışanın yapmakla görevli olduğu işleri sayfalarca baskıya alınmış kâğıtlar üzerinde onaylama prensibine dayanıyor. Günümüzde ise fabrikadaki Kalite Güvence Belgeleri; fotoğraf, 3D çizim, normlar ve çeşitli görsel dokümanları içerecek şekilde dijital ortama taşınmış olup, tablet kullanılarak imalat personelinin sadece yapmakla görevli olduğu işi, montaj kriterlerini dikkate alarak onaylama prensibine dayanıyor. Ayrıca olası bir uygunsuzluk durumunda çalışanlar tablet vasıtası ile yetkililere anında geri bildirimde bulunarak yeni bir süreci tetikleyebiliyorlar. Dijitalleşme ile birlikte imalatta da QR Kod’lar kullanılırken, tanımlı işlerin doğru kişi, doğru ekipman ve alet kullanılarak yapılması garanti altına alınıyor. Sonuç olarak dijitalleşme projesi ile kâğıt ve zaman tasarrufu dışında Mercedes-Benz Türk, Kalite Güvence Süreçlerinde büyük bir güvenirlilik, esneklik ve hız kazanıyor.
“Yerinde Yönetim İlkesi” çerçevesinde uzun yıllardır her gün hiyerarşik kademelerde üretim durumlarının görüşüldüğü “Shop Floor Management” toplantıları da “Digital-Shop Floor Management” adı altında dijitalleşme süreçlerine dâhil edildi. Fabrikanın performans göstergeleri güncel ve şeffaf bir şekilde dijital enstrümanlar vasıtasıyla takip edilebilmekte, tedbir alınması durumunda hızlı karar süreçleri bu sayede işletilebilmekte.
Kendi enerjisini üretebilen çevreci fabrika
1995 yılından beri kullanılan ve yaklaşık yüzde 25 oranında enerji tasarrufu sağlayan Bina Otomasyon Sistemi’nin yazılımında son versiyon 2019 yılının son aylarında devreye alındı. Bu sayede sistemin bir parçası olan zaman programları; aydınlatmaların ve ısıtma-soğutma sistemlerinin gereksiz yere çalışması engelliyor. Ortam sıcaklığı ısı kontrol cihazları ile izlenirken; aydınlatmalar, ısıtma-soğutma sistemleri ve pompalar ise zaman programları ile kontrol ediliyor. Isı geri kazanım sistemi ile ısıtma yapılan zamanlarda emilen havadaki ısı geri kazanılarak tekrar ortama veriliyor. Enerjinin daha verimli kullanılmasını hedefleyen ve enerji kesintisi nedeniyle ortaya çıkabilecek olumsuz çevresel etkileri kaynağından engellemek amacıyla Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda kurulan “Trijenerasyon Tesisi” sayesinde doğalgaz kullanılarak; elektrik, ısıtma ve soğutma suyu elde ediliyor. Bu sistemle elektrik ihtiyacının yüzde 100’ü, kış aylarında ise ısı ihtiyacının yüzde 40’ı ve yaz aylarında klima amaçlı soğutma ihtiyacının bir kısmı karşılanıyor.
Araç başı enerji tüketiminde en düşük değere ulaşıldı
Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası, araç başı enerji tüketimini bir önceki yıla göre yüzde 9,6 oranında azaltarak 2019 yılında tarihinin en düşük “Araç başı enerji tüketim” değerine ulaştı. 2019 yılında ayrıca fabrikadaki CO2 salınımında bir önceki yıla göre yüzde 11,3 oranında düşüş sağlandı. 2007 senesinden beri Mercedes-Benz Türk Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda sürdürülen tüm enerji verimliliği çalışmaları kapsamında, araç başı yüzde 35’in üzerinde enerji tasarrufu elde edilirken, karbondioksit salınımında yıllık 10 bin ton civarında düşüş sağlandı.
Enerji üretiminde sırada güneş enerjisi var
“Enerji Yönetim Sistemleri Tamamlama Sertifikası” bulunan Hoşdere Otobüs Fabrikası ayrıca ISO-50001 Enerji Yönetim Sistemi sertifikasını da almak için çalışmalara başladı. Sürdürülebilirlik kapsamında yatırımlar yapmaya devam eden fabrikada, 100 kWp gücünde bir pilot güneş santrali devreye alındı. Bu pilot güneş santralleri ile birlikte ilerleyen yıllar içinde güneş enerjisi kullanma hedefine doğru da ilk adım atılmış oldu.
“Atık Yönetimi”ne 1 milyon avroluk yatırım
Mercedes-Benz Türk’ün “Atık Yönetimi” ile ilgili 1 milyon avronun üzerinde yatırım yaptığı Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda; tehlikeli ve tehlikesiz atıklar, oluştukları noktalarda ayrıştırılarak bertaraf işlemine gönderiliyor.
“Hava Kirliliği Kontrolü” kapsamında yaptığı 110 bin avroluk yatırım ile fabrika bacalarının bir kısmında yeniliğe giden Mercedes-Benz Türk; yanma, yapıştırma ve boya süreçlerinden kaynaklanan uçucu organik bileşen emisyonlarını kontrol altında tutuyor.
2017 yılında uygulanmaya başlanan “Sıfır Atık Su” projesiyle de fabrikadan çıkan bütün tehlikeli atık sular fabrika içerisinde bulunan endüstriyel ve biyolojik arıtma tesislerinden geçerek deşarj ediliyor.
Hoşdere Otobüs Fabrikası’nın ilkleri
- Türkiye’deki otomotiv ana sanayinde bir ilk olarak 1995 yılında ISO 9001 kalite belgelerini alan ilk üretim tesisi.
- Otobüs üretiminde Türkiye’deki ilk kataforez daldırma tesisi.
- Otobüs üretiminde ilk hava yastığı uygulaması.
Hoşdere Otobüs Fabrikası’na dair önemli tarihler
- 1995: Hoşdere Otobüs Fabrikası hizmete girdi ve aynı yıl Mercedes-Benz Türk A.Ş. İstanbul tesisleri, İSO 9001 kalite belgesini aldı.
- 2005: Hoşdere Otobüs Fabrikası ikinci yatırım aşaması tamamlanarak karoseri imalatı tesisi faaliyete geçti.
- 2007: Davutpaşa Fabrikası’nın kapanması ile otobüs üretiminin tamamı Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda olacak şekilde düzenlendi.
- 2010: “Hoşdere 2010” isimli proje tamamlandı. Bu yatırım ile yıllık üretim kapasitesi yükseltildi, üretim sürecinin verimliliği, üretim ve ürün kalitesi artırıldı.
- 2011: Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda atık yönetimi ve enerji yönetiminden oluşan yeni çevre yönetim sistemi hayata geçirildi. Şirket, atık yönetimi sistemi için 1 milyon avro tutarında yatırım gerçekleştirdi.
- 2015: Mercedes-Benz Türk, 75.000. otobüsünün üretimini Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda tamamladı.
- 2018: Mercedes-Benz Türk, 85.000. otobüsünün üretimini Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda tamamladı.
- 2020: Mercedes-Benz Türk, 95.000. otobüsünün üretimini Hoşdere Otobüs Fabrikası’nda tamamladı.
LOJİPORT