Demir dışı metallerin fiyatını belirleyen Londra Metal Borsası (London Metal Exchange-LME), aynı zamanda tedarik güvenliği için önemli bir role sahip. Birçok ülkede, alüminyum, bakır ve çinko gibi metaller LME lisanslı depolarda muhafaza ediliyor. Sanayi firmaları da hammadde ihtiyaçlarını bu depolardan temin edebiliyor. Sanayide tedarik sorununun gündemde olduğu günümüzde, LME lisanslı depolar da bulundukları ülkedeki imalatçı firmalar için daha önemli hale geldi.
Türkiye’de 2008 yılında Tekirdağ ve Gebze’de LME lisanslı depolar kurulmuştu. Ancak bu depoların biri lojistik dezavantajları, diğeri ise KDV yükü sebebiyle sürdürülebilir görülmediği için kapandı. LME de Türkiye yerine Dubai’de lisanslı depo ruhsatı vermeye başladı.
ANTREPO REJİMİ
Bugün iş dünyası, LME lisanslı depoların yeniden açılması taleplerini dile getiriyor. İstanbul Ticaret Odası da sektör temsilcilerinin talepleri üzerine bu konudaki sorunların aşılması için ilgili bakanlıklarla temasları artırdı. Konuyla ilgili gelişmeler, İTO’nun düzenlediği webinarda tartışıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan İTO Yönetim Kurulu Üyesi Adil Coşkun, sektör talebi üzerine resmi kurumlarla konu hakkında bir dizi temaslarda bulunulduğunu söyledi. Coşkun, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na konunun iletilmesinin ardından Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü Lisanslı Depoculuk Daire Başkanlığı yetkilileri ile bir toplantı yapıldığı bilgisini paylaştı.
DEVİRDE CİRO
Toplantıda, sistemin diğer ülkelerde işleyişi hakkında bilgi veren sektör uzmanlarından Ayçin Erol, “LME onaylı depolar ‘gümrüklü antrepo’ rejimine göre onay alıyor. Biz kolay olur diye önce tarımdaki gibi ‘lisanslı depoculuk’ benzeri uygulama önerdik” dedi. Erol, LME onaylı depolarda işlemlerin nasıl yürütüldüğünü şöyle anlattı: “Bu sistemde önce malın mülkiyeti ortaya konuluyor. Mal gümrüklü antrepoya alınırken antrepo beyannamesi veriliyor. Buraya mal (metal) koymak isteyen firma için bankaların kabul ettiği değerli evrak niteliğinde ve hologramlı bir ‘rehin sertifikası’ düzenleniyor. Bu değerli malın mülkiyeti değiştiğinde ise yani devir olduğunda ciro ediliyor. Yani her devirde ‘beyanname’ düzenlenmiyor.”
ÇIKIŞTA KDV
Konuyu sık sık dile getiren ve çözüm yolları konusunda öneride bulunan İTO Meclis Üyesi Ali Bakaner de, LME lisanslı depoların Türkiye’den gitmesine yol açan sıkıntının, beyanname ve KDV yükü olduğunu ifade etti. Bakaner, “Diğer ülkelerdeki LME uygulamasına göre devletin gümrük otoriteleri LME lisanslı depodaki malın mülkiyetinin kimde olduğunu sorgulamıyor. Nihai olarak mal depodan çıkarken KDV tahsil edilmediğine bakıyor. Türkiye’de ise bu noktada sorun yaşandığı için o depolar başka ülkelere taşındı. İlgili bakanlıkların sektör temsilcileri ile birlikte soruna çözüm bulmasını ve LME lisanslı depoların yeniden açılmasını talep ediyoruz” diye konuştu.
Adem ORHUN – İTOHABER.COM
LOJİPORT