138 yıllık tarihinde İstanbul'u ulaşım alanında çok sayıda ilk'le tanıştıran İETT, şehre son olarak metrobüs sistemini kazandırdı. Metrobüs kimine göre büyük başarı sağladı, kimine göre ise büyük bir fiyasko oldu. Sistem İETT'ye göre 40 km'lik güzergâhta günde 750 bin, uzmanlara göre 500 bin yolcu taşıyor. Sistemin ortaya çıkış sebebi 'hız'lı ulaşım. Yolcuların trafiğe takılmadan ev ve işyerlerine ulaşmak istemesi güzergâhtaki etapları 1'den 3'e çıkardı. Zincirlikuyu-Söğütlüçeşme hattı 3 Mart 2009 günü törenle hizmete alınarak İstanbul'un iki yakası en kısa yoldan birbirine bağlandı.
Beylikdüzü'ne uzanacak dördüncü etap için ise çalışmalar devam ediyor. Böylelikle, Beylikdüzü-Söğütlüçeşme arasındaki 50 kilometrelik mesafe, 80 dakikaya inecek. Öveni de yereni de çok olan yeni sistemin eksikleri de yok değil. Metrobüs duraklarına ulaşımı sağlayan üstgeçitlerdeki merdivenlerin darlığı, üstgeçitlerin engellilere uygun olmayışı, özel metrobüs araçlarının sık sık arıza yapması ve duraklardaki keşmekeş. İyi ve kötü taraflarıyla herkesin durduğu yere göre değerlendirdiği metrobüs, sağladığı hızlı ve kolay ulaşım hizmetiyle genel olarak takdir ediliyor.
Engelliler kullanamıyor
Üstgeçitler: Metrobüs duraklarına geçiş üstgeçitlerle sağlanıyor. Duraklara ulaşım en çok şikâyet edilen konuların başında geliyor. Çok sayıda üstgeçit engellilere uygun değil. Birkaç durak hariç engelliler genel olarak metrobüsü kullanamıyor. Üstgeçitlerden durağa ulaşımı sağlayan merdivenler dar ve yetersiz. Yolcu yoğunluğunun en üst seviyeye çıktığı sabah ve akşam saatlerinde merdivenlerde yığılmalar yaşanıyor.
Araç havuzları yetersiz: Zincirlikuyu gibi aktarma durağı ile Avcılar son durağındaki araç havuzları da yetersiz. Buralara yaklaşan araçlar uzun kuyruklar oluşturuyor ve duraktaki yolcular dakikalarca araçların havuz trafiğinden çıkmasını bekliyor.
Yolcuların yoğun olduğu güzergâhlarda araç sayısı az: Metrobüs hattında bazı duraklarda yolcu potansiyeli diğerlerine göre daha fazla. Özellikle Anadolu yakasına aktarma yapılan Zincirlikuyu durağı ile Altunizade durağı, sabah ve akşam saatlerinde çok yoğun. Güzergâhta çalışan metrobüsler ise yetersiz.
Araç seçimi: Phileas marka gerçek metrobüslerin gelişi gecikmeli, çalışması ise tartışmalı oldu. Çok sayıda Phileas, uzun süre garajda teknik yeterliliklerinin test edilmesini bekledi. Bu aşamada yola çıkarılan bazı araçlar da arıza yapınca sorular arttı. İETT yetkilileri, bundan sonra sistemde kullanacağı toplu ulaşım araçlarını satın alırken, İstanbul'daki yolcu yoğunluğu ve yolcu davranışlarını göz önüne almalı. Çünkü araçların arıza yapmasındaki en önemli neden kapasitesinin üzerinde yolcu yüklemesi yapılması.
Gişe görevlisinin akbil basması tıkanıklıklara sebep oluyor: Metrobüs gişelerinde bu yüzden uzun kuyruklar meydana geliyor. Ayrıca durağa giriş çıkışlar aynı gişelerden yapılınca tartışmalar meydana geliyor. Gişe sayısı artırılıp giriş çıkışlar ayrı yerlerden yapılmalı ve görevlinin akbil basması iptal edilmeli.
Trafik kâbusu sona erdi
Hızlı yolculuk: Metrobüs sisteminin İstanbulluya sunduğu en önemli ulaşım avantajlarının başında hızlı yolculuk geliyor. Normalde sabah ve akşam trafiğinde işine gidip gelirken ortalama 4 saatini yolda geçiren vatandaşlar, metrobüs sayesinde bu yolculuk süresini 1 buçuk saate indirdi. Metrobüsü kullananlar, önceden evden 2-3 saat erken çıkmak zorunda kalırken, şimdi dinlenmeye daha fazla vakit buluyor.
Durakta bekleme derdi yok: Ortalama 30 saniyede bir geçen metrobüsler, durakta eve veya işe gitmek için otobüs bekleme derdini de ortadan kaldırdı.
Otobüsler konforlu: İstanbul'daki en büyük sıkıntılardan bir tanesi konforsuz otobüslerdi. Ancak metrobüsler gerek koltuk rahatlığı, gerek iç dizaynı gerekse muntazam çalışan klimalarıyla ulaşımı zevkli hale getirdi.
Köprü çilesi bitti: Metrobüs, köprü trafiği derdini büyük oranda ortadan kaldırdı. Metrosbüsü kullanan vatandaşlar için köprü artık kâbus değil.
Ekonomik: Her gün şehrin iki yakası arasında mekik dokuyan vatandaşlar, eskiden en az iki otobüs değiştirmek zorunda kalıyordu. Ancak metrobüs sistemiyle yolculuk yapanlar, 40 km'lik yolu tek biletle geçebiliyorlar.
Hüseyin KELEŞ - ZAMAN