Bu satırları okuyanlarınızın bir bölümünün anımsayacağı üzere, Ağustos 2018’de durdurulan İzmir Alsancak Limanı çıkışlı Ro-Ro seferleri, özellikle İzmir Ticaret Odası (İZTO)’nın yoğun çabaları, T.C. Ticaret Bakanlığı’nın yerinde desteği ve tabii ki T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'nın gecikmeyen izniyle yaklaşık iki buçuk yıllık bir aradan sonra yeniden yapılmaya başlandı. Söz konusu önemli denizyolu taşımacılığı trafiği başlangıcına ait ilk sefer ise geçtiğimiz 7 Şubat Pazar günü TCDD tarafından işletilen İzmir Alsancak Limanı ile İspanya’nın Tarragona Limanı arasında M/V Super-Fast Baleares adlı İspanyol bandıralı, Santa Cruz de Tenerife bağlama limanlı modern ve süratli bir Ro-Ro gemisiyle gerçekleştirildi.
Madrid merkezli İspanyol Trasmediterránea [Acciona-Trasmediterranea S.A.] şirketinin filosuna dahil gemi söz konusu ilk tarihi seferi geçekleştirebilmek için 2 Şubat Salı günü yerel saatle 21.35’te Tarragona Limanı’ndan yola çıkarak, yaklaşık 3 gün 9 saatlik bir yolculuğun ardından 6 Şubat Cumartesi sabahı yerel saatle 08.32’de Alsancak Limanı’na yanaştı. 230 TIR taşıma kapasitesine sahip M/V Super-Fast Baleares, 117 aracı yüklenmiş halde 7 Şubat Pazar günü yerel saatle 14.23’te limandan ayrılarak, birinci Tarragona seferi için Ege Denizi’ne açıldı ve yaklaşık 2 gün 11 saatlik sorunsuz bir yolculuktan sonra da 9 Şubat Salı gecesi yerel saatle 23:08’de Tarragona’ya ulaştı. Gemi 11 Şubat Perşembe sabahı yerel saatle 08.35 sularında oradan ayrılıp Akdeniz’e açılarak, İzmir seferine çıktı. M/V Super-Fast Baleares’ın 14 Şubat Pazar günü sabaha karşı İzmir Alsancak Limanı’na varması bekleniyor.
Ülkemizin İstanbul’dan sonraki hâlâ en önemli liman kenti konumundaki İzmir’in iş dünyası temsilcileri, TCDD İzmir Alsancak Limanı'nın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın izniyle yeniden Ro-Ro operasyonlarına açılmasının, şehir ve bölge ihracatına hiç şüphesiz olumlu biçimde yansıyacağına inanıyorlar. Etkisini sürdüren küresel COVID-19 pandemisinin varlığına karşın söz konusu izinle özellikle İzmir ve Ege Bölgesi sınırları içinde faaliyet gösteren ihracat-ithalat ve lojistikle ilintili firmaların aktivitelerinin gitgide ciddi ivme kazanacağı kanısında Ege’nin asırlardır “inci”si olma niteliğini koruyan güzide kentindeki iş camiasının önde gelen isimleri. Gerçekten de, tüm işlek dünya limanları arasında olduğu gibi İzmir - Tarragona limanları arasındaki Ro-Ro hattının hizmete girmesi Türkiye ile İspanya arasındaki yük trafiğine belirgin bir canlılık kazandırırken navlun bedellerinin de makul seviyelere inmesine katkıda bulunacak. Alsancak Limanı’nın tekrardan Ro-Ro taşımacılığına açılması gerek Çeşme Limanı’ndaki sıkışıklığı gerekse de Kapıkule Sınır Kapısı’ndaki yoğunluğu ortadan kaldırmaya da yardımcı olacak.
Ege Bölgesi’nde artan ve daha da artması tahmin edilen ihracatı desteklemek amacıyla yapılan düzenleme çerçevesinde, İspanya, Fransa, Tunus gibi Akdeniz’e kıyısı bulunan ülkelere Ro-Ro taşımacılığında Alsancak Limanı’nın kullanılmasına izin verilerek, bilhassa ihracatçıların daha ucuz taşıma maliyetleriyle Kuzey Afrika ve Güney Avrupa'ya ulaşabilmeleri hedeflenmekte [Yetkililer ideal hava şartlarında M/V Super-Fast Baleares ile İzmir - Tarragona arasındaki sefer süresinin bundan böyle 60 saatin altında seyredeceğini belirtiyorlar]. Diğer yandan, söz konusu yeni Ro-Ro servisinden ötürü İzmir’de şehir içi trafiğin aksamaması yönünde Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılan değerlendirmeler neticesinde, Ro-Ro taşımacılığına hizmet verecek TIR, kamyon, treyler/römork türü araçların 07.30 - 09.30 ve 17.30 - 19.30 saatlerinde kente ve limana giriş-çıkış yapamayacakları açıklandı.
Dilerseniz biraz da, İzmir - Tarragona Ro-Ro hattının başrol oyuncusu M/V Super-Fast Baleares gemisinin teknik özelliklerine değinelim. Kökleri 1917 senesine dek uzanan ve ülkenin en büyük feribot işletmecisi olan İspanyol Trasmediterránea denizcilik şirketine ait gemi şu an 11 yaşında ve 2010 senesinde İspanya’nın San Fernando kentinde inşa edilmiş. 209 metre boyundaki, 26.5 metre genişliğindeki 30 998 grostonluk gemi saatte maksimum 26 deniz mili hız yapabiliyor ve yaklaşık 59 bin beygir gücündeki dizel motorlara sahip.
“Ro-Ro” sözcüğü, İngilizce “Roll on” ve “Roll off” kelimelerinin kısaltılmasından oluşmuştur ve kısaca tekerlekli vasıtaların (karayolu ve demiryolu taşıtları) gemilerle bir yerden başka bir yere nakledilebilmesini ifade etmektedir. Kavram ilk olarak feribotlarla ortaya çıkmıştır. Büyüklükleri ve hızları sebebiyle feribotlar denizlerde sadece kısa mesafe yol alabilmişler, sınırlı boyutlarda ve ağırlıkta yüklerin elleçlenebilmesine olanak tanımışlardır. İşte buradan hareketle yeryüzü genelinde Ro-Ro gemileri 60’lı yıllar bitmeden yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır denilebilir. Ülkemiz deniz ticaretinin hiç de yabancısı olmadığı Ro-Ro taşımacılığının başlıca avantajlarını şöyle özetlemek mümkündür:
* Mallar son varış limanına kadar özel ekipmanla (yani TIR ya da diğer kamyonlarla) yeterince geniş gemilerin içinde taşındığından yükleme ve boşaltma sırasında hasar meydana gelmesi riski düşüktür.
* Ambar üstü istifleme yapılmadığı için taşınan ürünlerin tüm seyahat boyunca sudan (yani yağmurdan ve çok nadiren de denizden) kaynaklı zarar görme riski yoktur.
* Konusunda uzmanlaşmış personel tarafından gerçekleştirilen rıhtımlardaki yükleme ve boşaltma süreleri hızlıdır.
* Uzman personelin görev yapmasına rağmen Ro-Ro taşımacılığında yükleme ve boşaltma maliyetleri düşüktür [İntermodal/Kombine taşımacılıkta Ro-Ro servisi genelde hem en güvenli hem de en ucuz nakliyat yöntemi olarak kabul edilir].
* Süratlerinin yüksek oluşu ve limanlarda bekleme sürelerinin (ve liman giderlerinin) düşük olması nedeniyle Ro-Ro gemileri limanlar arasında daha çok sayıda sefer yaparlar [Ro-Ro hizmeti, uluslararası karayolu taşımacılığında mesafeleri kısaltan ve ulaşımı kolaylaştıran ekonomik bir alternatif çözümdür].
Verimli günler ve gelecek yazımda yine bu sütunda görüşmek üzere.