Türkiye’den Rusya’ya karayoluyla yapılan sevkiyatta TIR’lara getirilen kısıtlamanın
kaldırılması gündemde
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in geçtiğimiz günlerde Türkiye ziyareti sonrası başlayan sıcak iklim, nakliyecileri de umutlandırdı. Rusya, taşımacılıkta nakliyecilerin kabusu haline gelen kota sorununun çözümü için yeşil ışık yaktı. Pazartesi yapılan ziyarette iki ülkenin ekonomi bakanlığı yetkilileri 9 Aralık’ta Türkiye’de bir toplantı yapılması ve taşımacılıkta yaşanan sorunların masaya yatırılması kararını aldı. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) ile Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) toplantıya hazırlanıyor.
Kotanın 4 kat artırılması isteniyor
2014 Ekim sonu itibariyle Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı 5 milyar dolar. Rusya’dan ithalat 21 milyar dolar. İki ülkenin yıllık 30 milyar dolara yakın bir ticaret hacmi bulunuyor ve 2023’te bunun 100 milyar dolara ulaştırılması hedefleniyor. Bu da mevcut ticaret hacmini 3 kattan fazla artırmak anlamına geliyor.
Nakliyecinin sorunu da burada başlıyor. Bu ticaret hacmini taşımak için en az 40 bin geçiş belgesine ihtiyaç var. Ancak Türk taşımacılarına Rusya tarafından sadece 9 bin taşıma belgesi veriliyor. Kotaların artırılması fiili bir zorunluluk. Putin’in Türkiye ziyareti sonrası ise yıllardır çözülemeyen kota sorununun çözülmesi için iyi bir fırsat yakalandığı düşünülüyor. UND, 9 Aralık’ta yapılacak toplantıya kotaların dört kat artırılması, 10 binden 40 bine çıkarılması talebiyle gidecek. UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, “İki ülke arasında ticaret artacaksa, taşımacılıktaki sorunların çözümü şart” dedi. UTİKAD ise toplantıda ağırlıklı olarak Karadeniz limanlarında yaşanan sorunları dile getirecek ve çözüm talebinde bulunacak.
9 Aralık’ta yapılacak toplantıda Ekonomi Bakanlığı evsahipliğinde Rusya’dan ulaştırma bakanlığı yetkililerinin de geleceği bir toplantı olacağını ifade eden Şener, “Ağırlıklı olarak kotaların ve Rusya taşımalarındaki diğer sorunların konuşulacağı bir toplantı olacak” dedi. Türkiye’nin 2.5 milyar dolarlık malı Rusya’ya karayoluyla göndermek için yabancı ülkelere 150 milyon dolar döviz verdiğini dile getiren Şener, “Kota sorunundan dolayı Ukrayna, Moldova, Romanya araçları bizim yükümüzü taşıyor. Yani Rusya ile yapılan ihracatımızın önemli bir kısmını yabancı ülkelere vermiş oluyoruz. Oysaki kendi filomuz boş duruyor” dedi. Bu konuları Ekonomi Bakanlığı’nın önemsediğini vurgulayan Şener, “Önceki gün Ekonomi Bakanlığımız ve Rusya Ekonomi Bakanlığı yetkililerinin birlikte organize ettiği kahvaltıya katıldık. Rus bakan da çok yapıcıydı. Sonuçta bu işin mağduru ekonomi bakanlıkları aynı zamanda. Çünkü faturayı onlar ödüyor. Bu nedenle iki ülkenin bakanlıkları da çözümden yana” diye konuştu.
Nihai hedef; kotaların tamamen kalkması
Halen Türk nakliyecisinin 40 bin taşıma belgesine ihtiyacı varken, 9 bin belge alabildiğini dile getiren Şener, şöyle konuştu: “Bu sene Rusya’ya ihracatın çok artması bekleniyor. Rusya geçen yıl Dünya Ticaret Örgütü’ne üye oldu. Her ülkede olduğu gibi bu 40 bin kotanın libere olmasını istiyoruz. Her iki ülke aracı da 40 bin geliş-gidiş hakkına sahip olsun. Kim rekabetçi, kim hızlı olursa o taşısın istiyoruz. İlk etapta 20 bin verebilir. Ama bizim amacımız kotaların tamamen kalkması ve taşımaların serbest olması. İki ülke arasında ticaret artacaksa, taşımayı gündeme almamız gerekiyor. Kendi malımızı taşımaktan bahsediyoruz, dolayısyla taşıma hakkımız olmalı aslında. Şöyle bir örnek vereyim: Türkiye’ye çok sayıda turist geliyor. Charter uçaklarla geliyor bunlar. Bizim charter uçak şirketlerimiz Rusya’da uçuş hakkı istediklerinde Rus tarafı ‘Ne alaka yolcu bizim yolcumuz siz niye taşıyorsunuz ki?’ diyor. Burada da şimdi ‘bizim yükümüz, ne alakası var’ diyemiyoruz. Sonuçta 3. ülkeler için çok cazip bir pazar ve sürekli döviz ödüyoruz. Bizim bu sorunu çözmemiz lazım” dedi.
Karayolundaki sorunların yanı sıra Rusya’ya ihracatta önemli rolü olan Karadeniz’deki Rus limanlarında altyapının güçlendirilmesi gerektiğini dile getiren Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Turgut Erkeskin, şunları söyledi: Rusya ile olan işbirliği ortamının gelişmesinden ve büyümesinden büyük memnuniyet duyuyoruz. Karayolundaki kota sorununun yakın bir zamanda rahatlayacağını umuyoruz. Tabi ki gönlümüzden geçen kotaların tamamen kalkması. Ancak özellikle belirtmek istiyorum ki, biz özellikle Karadeniz limanlarından yapılan denizyolu-karayolu ve denizyolu-demiryolu taşımacılığının da gelişmesini çok arzu ediyoruz. Bu çerçevede Karadeniz’deki Rus limanlarının lojistik imkanlarının geliştirilmesi, uluslararası ticarete açık limanlarının sayısının artırılması lazım. Ayrıca, Türk yatırımcılara da bu tesislerde yatırım yapma imkanlarının verilemesini bekliyoruz. 9 Aralık’ta yapılacak toplantıda sadece karayolunu değil, limanlar ve Rus limanlarının gerisindeki lojistik merkezlerinin geliştirilmesi konusunda da görüşeceğiz.”
Aysel YÜCEL - DÜNYA