Dönüş yükü olmaması nedeniyle Avrupa ve Rusya'ya yaş meyve-sebze ihracatında navlunlarının 3 binden 5 bin Euro'ya çıktığını bildiren Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Sektörü Meclis Üyesi ve Erman Nakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Deniz, şunları söyledi:
"Nakliye firmaları, TIR'larına dönüş yükü bulamadıkları için dönüş navlununu ya ihracata yansıtarak maliyet artışına neden oluyor ya da TIR veremiyor. Maliyet artışı malın dış pazarda rekabet gücünü zayıflatırken, ihraç edilmesi gereken ürünler tarlada kalıyor. Bu nedenle taşımada kullanılan özel donanımlı Frigirofik TIR'ların yüzde 50'si Irak veya Doğu pazarına yöneldi. Irak'a taşıma yapan araç sayısının artmasıyla birlikte Mersin-Zaho arası navlunlar da 3-4 bin dolardan bin 500-2 bin dolara indi. Yaş meyve ve sebze ihracatının can damarı olan Avrupa ve Rusya hatlarının yeniden canlandırılmaması durumunda 2008-2009 sezonu yaş meyve ve sebze için kayıp yıl olacak."
Sıkıntıların sona ermesi için döviz kazandırıcı mal ve hizmet ihracatı kapsamında desteğe ihtiyaç olduğunu vurgulayan Mehmet Deniz, bu nedenle zaman zaman kötü niyetle kullanılan Destekleme Fiyat İstikrar Fonu'nun (DFİF) TIR başına verilmesi talebinde bulundu. Deniz, TIR başına bin Euro DFİF verilmesi halinde bunun navlun yardımı yerine geçip ihracatın artmasına fayda sağlayabileceğini kaydetti.
Akdeniz ve Ege bölgelerinde yaş meyve ve sebze üretimi ve ticaretinin yoğun olarak yapıldığını hatırlatan Deniz, bu üretimin büyük bir kısmının ihraç edildiğine değinerek, özellikle sezonun açıldığı şu günlerde ihracatta yaşanan sorunların yalnızca ihracatçıyı değil, üreticiden nakliyeciye her kesimi olumsuz etkilediğini söyledi. Firmaları Erman Nakliyat'ın yaş meyve ve sebze ihracatını yoğun yapan şirketler arasında yer aldığını hatırlatan Mehmet Deniz, "Düne kadar haftada 25 TIR'ı bulan Avrupa ihracat çıkışı dönüş yükü bulunmaması nedeniyle haftada 16 TIR'a düştü. Bu ihracatta yüzde 36 düşüş demektir" ifadelerini kullandı.
Kılıç: Nakliyeciler desteklenmeli
UND Yönetim Kurulu Üyesi ve Kılıç Group Yönetim Kurulu Başkanı Nejdet Kılıç sorunun aşılması için bu dönemde nakliyecilerin desteklenmesini istedi. Kılıç Group olarak bu dönemde Irak taşımalarına ağırlık vermeye başladıklarını vurgulayan Kılıç, geçmişte Avrupa'dan ithalat yoğun olduğu için Türkiye'den taşınacak yüklere çok uygun navlun verildiğini kaydetti. Kılıç, bugün durumun tersine dönmesiyle birlikte navlunların Türkiye için yüzde 100'ün üzerinde artış gösterdiğine dikkat çekti. Kılıç, "Bildiğimiz kadarıyla yaş meyve sebze ihracatı yaklaşık yüzde 40 azalmış. Bunun önüne geçilmesi için destekleme şart" değerlendirmesini yaptı.
Okur: Bütün yük nakliyecinin sırtında
Roder Yönetim Kurulu Üyesi ve Okura Uluslararası Taşımacılık İletişim Tic. AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Şükrü Okur da navlun artışlarını nakliyecilerin giderlerinin çok yüksek olmasına bağladı. Motorlu taşıtlar vergisinden muayene pullarına kadar her alana zam geldiğini anlatan Okur, "Nakliyecinin sırtında büyük bir yük var. Ulaştırma Bakanlığı'na ayrı, Maliye Bakanlığı'na ayrı ödeme yapıyoruz. Kimse bugün ekonomik kriz var vergilere zam yapmayalım demiyor. Bizim masraflarımızdaki artış ister istemez ihracatçıya yansıyor" diye konuştu. Okur, ihracatçıya yapılan desteklerin artırılması gerektiğini dile getirdi.
Derya EĞRİCAN GÜLEÇ - DÜNYA